Hàng loạt quốc gia Đông Nam Á khẩn cấp bơm tiền để 'cứu' kinh tế và người dân, chuyện gì xảy ra?

Tại Indonesia, Chính phủ của Tổng thống Prabowo Subianto đã công bố gói hỗ trợ trị giá 24.44 nghìn tỷ rupiah (tương đương 1,5 tỷ USD) vào ngày thứ Ba (10/6). Đây là bước ngoặt so với kế hoạch thắt chặt chi tiêu trước đó, vốn dự kiến cắt giảm 306 nghìn tỷ rupiah để dành ngân sách cho chương trình bữa ăn học đường miễn phí.

Trong tháng 6 và 7, khoảng 18 triệu người dân có thu nhập thấp sẽ nhận được 300.000 rupiah tiền mặt cùng 10kg gạo mỗi tháng. Chi phí vận tải công cộng cũng sẽ được giảm mạnh, bao gồm việc cắt 30% giá vé tàu. "Chúng tôi muốn duy trì sức mua của người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế", Bộ trưởng Tài chính Sri Mulyani Indrawati nhấn mạnh.

Tăng trưởng GDP của Indonesia trong quý I chỉ đạt 4,87% so với cùng kỳ năm trước – mức thấp nhất kể từ quý III/2021 – khi tầng lớp trung lưu bị ảnh hưởng nặng nề bởi các biện pháp thắt lưng buộc bụng trước đó. Các chương trình công như lễ nghi, công tác của cán bộ công chức đã bị cắt giảm mạnh; nhiều dự án hạ tầng, trong đó có xây dựng đường cao tốc, cũng bị hoãn lại.

Nỗi lo càng tăng lên khi chính quyền Tổng thống Donald Trump chuẩn bị áp mức thuế "đáp trả" lên tới 32% đối với hàng hóa Indonesia – có nguy cơ đẩy nền kinh tế vào tình trạng suy giảm sâu hơn.

Theo bà Indrawati, với sự hỗ trợ từ chi tiêu công, tăng trưởng kinh tế Indonesia có thể giữ ở mức khoảng 5%.

Trong khi đó, các quốc gia láng giềng như Thái Lan và Malaysia cũng đang hành động khẩn trương. Thái Lan đã thông qua gói chi tiêu 157 tỷ baht (khoảng 4,81 tỷ USD) để phát triển hạ tầng, điểm đến du lịch và mạng lưới giao thông. Tuy nhiên, để có nguồn vốn, nước này buộc phải hoãn một phần chương trình phát tiền 10.000 baht cho người dân.

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra gọi đây là một "cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu", sau khi Chính phủ hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 xuống còn từ 1,3% đến 2,3%.

Malaysia, trong khi đó, đã công bố gói hỗ trợ trị giá 1,5 tỷ ringgit (354 triệu USD) vào tháng 5 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua các khoản vay ưu đãi và bảo lãnh tín dụng của Chính phủ.

Khu vực Đông Nam Á cũng đang đối mặt với làn sóng hàng giá rẻ từ Trung Quốc do tác động dây chuyền của thương chiến Mỹ - Trung. Điều này đe dọa nghiêm trọng đến các doanh nghiệp nội địa, vốn khó cạnh tranh về giá.

Để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ vượt qua khó khăn, Thái Lan dự định mở rộng các khoản vay với lãi suất thấp và xem xét thêm các biện pháp như giãn nợ hoặc cơ cấu lại khoản vay. Còn tại Philippines, Ngân hàng Trung ương đã hạ lãi suất vào tháng 4 và có thể tiếp tục giảm trong cuộc họp ngày 19/5, nhằm kích thích người dân chi tiêu nhiều hơn, nhất là khi lạm phát trong tháng 5 chỉ tăng 1,3% – thấp hơn so với kỳ vọng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng việc kích thích quá mức có thể gây phản tác dụng. Giáo sư Seiya Sukegawa từ Đại học Kokushikan (Tokyo) cho rằng các nguồn vốn có thể đổ dồn vào bất động sản và thị trường chứng khoán ở khu vực đô thị, làm gia tăng bất bình đẳng giữa tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp. Ông cũng bày tỏ lo ngại về tính bền vững tài khóa nếu chi tiêu không đi kèm kiểm soát.

"Tỷ giá yếu kéo dài sẽ đẩy chi phí nhập khẩu tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu hộ gia đình", Sukegawa cảnh báo. Trong bối cảnh nợ hộ gia đình tại Thái Lan đang tiến sát mức 90% GDP, nhiều chuyên gia cho rằng dư địa chính sách tài khóa đang dần thu hẹp – làm khó thêm bài toán kích cầu.

Tham khảo Nikkei

>> Lao động tay nghề cao ồ ạt rời khỏi đất nước, chấp nhận ở nước ngoài làm công việc chân tay: Chuyện gì xảy ra tại nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á?