Khám phá ‘hầm chống tận thế’ lưu trữ dữ liệu quan trọng nhất của loài người

Giữa vùng băng giá hoang sơ và khắc nghiệt của quần đảo Svalbard, Na Uy, tồn tại một nơi tưởng như chỉ có trong phim viễn tưởng. Đó là Kho lưu trữ Thế giới Bắc Cực (Arctic World Archive - AWA), một công trình bí ẩn nhưng mang sứ mệnh vô cùng thực tế: bảo vệ tri thức của loài người khỏi những kịch bản tận thế. Nằm sâu 300 mét trong lòng một ngọn núi đá, AWA được thiết kế để chịu được thời gian và thảm họa, nơi các dữ liệu quý báu được cất giữ trong điều kiện an toàn gần như tuyệt đối, hy vọng sẽ tồn tại hàng thiên niên kỷ.

AWA là công trình bí ẩn nhưng mang sứ mệnh bảo vệ tri thức của loài người khỏi những kịch bản tận thế

Điều đặc biệt không nằm ở kiến trúc kiên cố hay vị trí địa lý khó tiếp cận mà là công nghệ lưu trữ được lựa chọn. Thay vì sử dụng ổ cứng hay máy chủ điện tử vốn dễ hỏng hóc hoặc lỗi thời theo thời gian, AWA lựa chọn một phương thức gần như đã bị lãng quên: phim nhạy sáng 35mm. Đây là loại vật liệu có thể lưu giữ hình ảnh và thông tin hàng trăm đến hàng nghìn năm nếu được bảo quản đúng cách. Công nghệ này do công ty Na Uy có tên Piql phát triển, với mục tiêu biến phim ảnh thành "ổ cứng vĩnh cửu" mà không cần đến nguồn điện hay hệ thống làm mát. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và xung đột toàn cầu có thể xóa sổ mọi nền tảng số hiện đại, việc quay về công nghệ cổ điển lại trở thành lựa chọn thông minh.

Mỗi cuộn phim chứa dữ liệu được mã hóa không chỉ về mặt nội dung mà còn đi kèm với hướng dẫn giải mã, bằng các ký hiệu dễ hiểu để con người trong tương lai dù không sở hữu cùng công nghệ vẫn có thể đọc được. Đây là điểm cốt lõi, bởi ý tưởng của AWA không chỉ là lưu giữ mà còn đảm bảo khả năng phục hồi văn minh nhân loại nếu mọi thứ sụp đổ.

Dữ liệu được cất giữ trong AWA có giá trị vượt thời gian và không biên giới. Trong đó bao gồm mã nguồn của hàng triệu dự án phần mềm từ GitHub, nơi quy tụ hơn 150 triệu nhà phát triển trên toàn thế giới. Ngoài ra, còn có bản vẽ kiến trúc 3D của kỳ quan Taj Mahal, bản thảo cổ từ Thư viện Vatican, hình ảnh vệ tinh về Trái Đất và cả bản sao kỹ thuật số của bức họa nổi tiếng "Tiếng thét" của Edvard Munch. Mỗi phần dữ liệu đều phản ánh tinh hoa tri thức, văn hóa và khoa học kỹ thuật mà nhân loại đã tích lũy qua nhiều thế kỷ.

AWA không hoạt động như một nơi cất giữ tư liệu cho mục đích cá nhân hay thương mại. Đây là một "hộp đen" toàn cầu, nơi mà các quốc gia, tổ chức quốc tế, viện bảo tàng hay thư viện quốc gia gửi gắm những giá trị cốt lõi nhất của mình với niềm tin rằng nếu một ngày thế giới lâm vào đại họa, vẫn sẽ còn nơi lưu giữ để bắt đầu lại từ đầu. Trong thời đại mà chiến tranh, biến đổi khí hậu, đại dịch và sự phụ thuộc vào công nghệ số khiến tương lai trở nên mong manh, AWA hiện lên như một biểu tượng cho tinh thần lạc quan và sự cẩn trọng của nhân loại.

>> Trung Quốc ra mắt hệ thống mã hóa lượng tử đầu tiên