Kinh tế Trung Quốc đối mặt cú sốc lớn

Kinh tế Trung Quốc chững lại

Hoạt động kinh tế của Trung Quốc trong tháng 8 suy yếu mạnh hơn dự báo, với cú sụt giảm sâu ở mảng đầu tư, làm dấy lên khả năng chính quyền sẽ phải tung thêm các gói kích thích để bảo đảm đạt mục tiêu tăng trưởng.

Sản xuất công nghiệp và tiêu dùng ghi nhận tháng tệ nhất kể từ đầu năm, nối tiếp đà giảm tốc mạnh của tháng 7. Theo số liệu của Cục Thống kê Quốc gia công bố hôm 15/9, sản lượng các nhà máy và mỏ tăng 5,2% so với cùng kỳ - mức thấp nhất kể từ tháng 8/2024.

Doanh số bán lẻ tăng 3,4%, thấp hơn dự báo 3,8% và giảm so với mức 3,7% của tháng trước. Đầu tư tài sản cố định trong 8 tháng đầu năm chỉ tăng 0,5% – mức yếu nhất kể từ 2020.

Lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 30 năm giảm 2 điểm cơ bản xuống 2,16%, phản ánh kỳ vọng Ngân hàng Trung ương có thể phải nới lỏng chính sách tiền tệ.

“Dữ liệu cho thấy sự giảm tốc rõ rệt trong nửa cuối năm 2025, đặc biệt ở mảng đầu tư”, Carlos Casanova, kinh tế trưởng châu Á tại Union Bancaire Privee ở Hồng Kông (Trung Quốc), nhận định.

Khi xuất khẩu hạ nhiệt, giới phân tích dự báo kinh tế Trung Quốc sẽ chậm lại trong những tháng cuối năm, sau khi đạt tăng trưởng 5,3% trong nửa đầu 2025. Mức độ giảm tốc của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới - vốn được kỳ vọng là động lực tăng trưởng toàn cầu trong 5 năm tới - sẽ đặc biệt quan trọng với bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chịu sức ép từ thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Đầu tư tháng 8 của Trung Quốc giảm mạnh ở nhiều lĩnh vực như dược phẩm, máy móc, hóa chất cơ bản, giáo dục và y tế. Tỷ lệ thất nghiệp thành thị tăng lên 5,3%.

Triển vọng cuối năm

Dù vậy, thành tích khả quan trong nửa đầu năm khiến giới lãnh đạo Trung Quốc tin rằng mục tiêu tăng trưởng khoảng 5% có thể đạt được, ngay cả khi tốc độ chậm lại rõ rệt vào cuối năm. Cho đến nay, chính quyền chưa phát tín hiệu chuẩn bị gói kích thích lớn mới, khi xuất khẩu vẫn chứng tỏ sức chống chịu trong “cuộc chiến thương mại lần hai” với Mỹ.

Cục Thống kê Quốc gia lưu ý Trung Quốc cần “tập trung ổn định việc làm, doanh nghiệp, thị trường và kỳ vọng”, đồng thời thừa nhận nền kinh tế vẫn đối mặt nhiều rủi ro trong môi trường bên ngoài đầy biến động.

Những thách thức mới đang xuất hiện: tăng trưởng tín dụng toàn diện tháng 8 giảm lần đầu tiên trong năm; xuất khẩu chỉ tăng 4,4%, thấp hơn dự báo; thị trường lao động yếu đi theo khảo sát PMI và dữ liệu từ khu vực tư nhân.

Một yếu tố khác gây áp lực là chiến dịch “chống nội” (anti-involution) của Chính phủ nhằm giảm công suất dư thừa và cạnh tranh quá mức. Chính sách này được đẩy mạnh từ tháng 7 và có thể đã khiến sản lượng một số ngành từ thép đến đồng sụt giảm.

Dù nhà đầu tư kỳ vọng biện pháp này sẽ cải thiện lợi nhuận doanh nghiệp và đẩy chứng khoán tăng giá, nguy cơ suy giảm việc làm và tiêu dùng vẫn hiện hữu nếu thiếu gói kích cầu mạnh tay. Triển vọng của chiến dịch vẫn bất định, khiến việc dự đoán thời điểm Trung Quốc thoát khỏi vòng xoáy giảm phát trở nên khó khăn.

Charu Chanana, chiến lược gia trưởng tại Saxo Markets Singapore, nhận xét: “Dữ liệu tháng 8 không mấy khả quan khi xuất khẩu tiếp tục chịu sức ép từ thuế quan, còn bất động sản vẫn kìm hãm nhu cầu nội địa. Tuy nhiên, thị trường lại phớt lờ tín hiệu này, với dòng tiền từ các hộ gia đình dư dả chảy vào cổ phiếu và cơn sốt AI tiếp tục nâng đỡ nhóm cổ phiếu chip”.