Làn sóng bán giải chấp cổ phiếu liệu có tái diễn?

Thị trường chứng khoán Việt Nam vừa trải qua một tuần đầy biến động khi VN-Index giảm hơn 48 điểm chỉ trong ngày 5/8, kéo dài chuỗi giảm điểm suốt tuần trước đó.

Sáng nay 6/8, mở đầu ngày, thị trường chứng khoán bao phủ sắc xanh. Tuy vậy rất nhanh sau đó VN-Index bắt đầu giảm điểm, đến 10h15 đã về tham chiếu và nhanh chóng giảm đỏ.

Điều này không khỏi làm dấy lên lo ngại về một làn sóng bán giải chấp có thể tái diễn, tương tự như những gì đã xảy ra trong quá khứ. Liệu lịch sử có lặp lại?

>> Novaland (NVL): Cổ đông lớn thứ hai bị bán giải chấp hơn 2 triệu cổ phiếu

Tâm lý lo ngại bao trùm thị trường

Sự giảm điểm mạnh của VN-Index không chỉ là một phản ứng tức thời của thị trường trước những yếu tố bất ổn, mà còn là dấu hiệu cho thấy sự lo lắng của nhà đầu tư trước áp lực bán giải chấp.

Khi giá cổ phiếu giảm sâu, nhiều cổ đông lớn và lãnh đạo doanh nghiệp bị buộc phải bán cổ phiếu tránh call margin, từ đó càng đẩy giá cổ phiếu xuống thấp hơn, tạo ra một vòng xoáy giảm giá.

Lấy ví dụ phiên giao dịch ngày 5/8, khi thị trường đang giảm khoảng 20 điểm, thanh khoản không cao. Tuy vậy áp lực bán càng gia tăng mạnh vào cuối phiên khi VN-Index không có dấu hiệu phục hồi, tâm lý lo ngại bao trùm thị trường.

Phiên ngày 5/8 chứng kiến sự trở lại của mức trên 1 tỷ cổ phiếu được giao dịch trong ngày - cột mốc đã khá lâu không xuất hiện.

>> Cú sốc ‘hàng tồn kho’ giáng vào ngành thép, giá cổ phiếu HPG, HSG, NKG 'chìm' trong sắc đỏ

So sánh lịch sử những lần bán giải chấp trước đây

Việc VN-Index giảm sâu trong tuần qua khiến các chuyên gia đã bắt đầu nghĩ đến kịch bản VN-Index có thể còn giảm. Các nhà đầu tư trên thị trường lại bắt đầu nhắc đến lịch sử những cơn sóng giải chấp trước đây.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã chứng kiến nhiều đợt bán giải chấp cổ phiếu trong quá khứ, đặc biệt là trong các giai đoạn khó khăn kinh tế hoặc khi thị trường bị tác động mạnh bởi những yếu tố ngoại vi.

Một trong những đợt bán giải chấp gần đây nhất diễn ra vào cuối năm 2022 và đầu năm 2023, khi hàng loạt các mã cổ phiếu lớn như Novaland (NVL), DIC Corp (DIG), và Khải Hoàn Land (KHG) bị bán giải chấp bởi các công ty chứng khoán.

Đầu sóng ngọn gió lúc đó là cổ phiếu NVL của Novaland, cổ phiếu này đã bị các công ty chứng khoán liên tục bán giải chấp khi giá sụt giảm mạnh trong bối cảnh doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính.

Các công ty chứng khoán như Mirae Asset và Yuanta Việt Nam đã phải bán ra hàng triệu cổ phiếu NVL, dẫn đến áp lực lớn lên giá cổ phiếu trên thị trường​​.

Những phiên gần đây, NVL lại tiếp tục giảm sâu, về vùng đáy lịch sử, nhiều nhà đầu tư đã bắt đầu nghĩ tới viễn cảnh làn sóng bán giải chấp lại nổi lên. Hiện tại, ông Bùi Thành Nhơn, Chủ tịch HĐQT Novaland đang sở hữu hơn 96,7 triệu cổ phiếu NVL, với giá trị ước tính khoảng 1.000 tỷ đồng.

Diễn biến giá cổ phiếu NVL

>> NVL (Novaland) giảm gần 4%, về vùng đáy lịch sử

Tương tự, cổ phiếu DIG của DIC Corp cũng chịu số phận khi hàng triệu cổ phiếu của lãnh đạo và cổ đông lớn bị bán giải chấp bởi các công ty chứng khoán như Mirae Asset và MB Securities.

Hiện trên thị trường, DIG đang giao dịch ở mức 22.800 đồng/cổ phiếu - trở lại 'chân sóng' thời điểm cuối năm 2022.

Phiên giao dịch ngày 5/8 khi VN-Index giảm sâu, đã có đến 19,5 triệu cổ phiếu DIG khớp lệnh, gần gấp đôi phiên trước đó.

Diễn biến giá cổ phiếu DIG

Ngoài ra, cổ phiếu của Khải Hoàn Land (KHG) cũng không tránh khỏi việc bị bán giải chấp bởi các công ty chứng khoán, đặc biệt là khi giá cổ phiếu này giảm mạnh trong một thời gian ngắn​.

>> Nhà đầu tư 'đẫm lệ' với thị trường chứng khoán: Cổ phiếu 'vua' cũng phải thua

Lịch sử có lặp lại?

Nhìn vào tình hình hiện tại, có những điểm tương đồng với các đợt bán giải chấp trước đây, nhưng cũng có những khác biệt quan trọng. Thị trường đang đối mặt với áp lực từ việc lãi suất bắt đầu tăng, làm tăng chi phí vay vốn và làm giảm giá trị cổ phiếu. Điều này tạo ra môi trường dễ dàng cho làn sóng bán giải chấp nếu tình hình tiếp tục xấu đi.

Tuy nhiên, cũng có những yếu tố tích cực giúp thị trường ổn định hơn: Chính phủ và các cơ quan quản lý đã học hỏi từ những kinh nghiệm trước đây và có những biện pháp nhằm kiểm soát tình hình tốt hơn.

Đồng thời, các nhà đầu tư hiện nay cũng đã có những chiến lược quản trị rủi ro tốt hơn, giảm thiểu sự phụ thuộc vào margin.

Theo quan điểm của nhiều chuyên gia tài chính, dù có những lo ngại về bán giải chấp, nhưng khả năng xảy ra làn sóng mạnh như trước đây là không cao. Thị trường hiện nay đã có sự phát triển hơn về cả quy mô và chiều sâu, với sự tham gia của nhiều nhà đầu tư tổ chức có tầm nhìn dài hạn, giảm bớt sự biến động từ các nhà đầu tư cá nhân.

Trong bối cảnh hiện tại, các nhà đầu tư cần thận trọng và theo dõi sát sao thị trường. Việc quản lý rủi ro, đặc biệt là các khoản vay margin, cần được đặt lên hàng đầu. Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư và đầu tư vào các cổ phiếu có nền tảng vững chắc cũng là những chiến lược quan trọng.

Nếu làn sóng bán giải chấp thực sự tái diễn, việc chuẩn bị tâm lý và kế hoạch tài chính sẽ giúp nhà đầu tư vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, điều quan trọng là không nên hoảng loạn mà cần giữ vững lập trường đầu tư, dựa trên phân tích và thông tin thị trường cập nhật.

>> Bất ngờ với khối tài sản nhiều nghìn tỷ của Chủ tịch ACB Trần Hùng Huy