Làng nghề Nghệ An với sản phẩm chôn dưới cát độc đáo chạm mốc triệu đô dịp Tết

Ngay từ đầu năm, người dân làng nghề ở Nghệ An đã chọn những mẻ nước mắm ngon nhất, đóng chai kín và chôn dưới đất, cát để làm ra nước mắm hạ thổ. Đây là loại nước mắm đặc biệt được ưa chuộng mỗi dịp Tết. Loại nước mắm này không chỉ có hương vị thơm ngon, đậm đà hơn so với nước mắm thông thường mà còn thể hiện tinh hoa truyền thống của làng nghề lâu đời.

Làng nghề chế biến nước mắm Hải Giang 1. Ảnh minh hoạ

Làng nghề chế biến nước mắm Hải Giang 1, nằm tại phường Nghi Hải, thành phố Vinh, Nghệ An, là một làng nghề truyền thống nổi tiếng với lịch sử hàng trăm năm. Nghề làm nước mắm tại đây được truyền từ đời này sang đời khác, không chỉ để phục vụ nhu cầu gia đình mà còn trở thành một sản phẩm thương mại mang lại nguồn thu nhập ổn định.

Làng nghề có khoảng 80 hộ gia đình tham gia sản xuất nước mắm. Ảnh minh hoạ

Năm 2010, UBND tỉnh Nghệ An công nhận đây là làng nghề truyền thống, khẳng định giá trị văn hóa và kinh tế của nghề làm nước mắm. Đến năm 2013, sản phẩm nước mắm Hải Giang 1 được Cục Sở hữu Trí tuệ cấp Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp, tạo tiền đề để thương hiệu vươn xa. Từ năm 2014 đến 2020, sản phẩm của làng liên tiếp được vinh danh là Sản phẩm Công nghiệp Nông thôn tiêu biểu cấp khu vực.

Hiện nay, làng nghề có khoảng 80 hộ gia đình tham gia sản xuất nước mắm. Trung bình mỗi năm, làng cung ứng ra thị trường hơn 1 triệu lít nước mắm nguyên chất, góp phần giữ vững thương hiệu nước mắm truyền thống Nghệ An trên bản đồ cả nước. Mỗi chai nước mắm nguyên chất có giá 140.000 đồng/lít loại đặc biệt, còn loại 1 và 2 có giá từ 70.000 – 80.000 đồng/lít. Hàng năm, sản lượng cá đưa vào chế biến khoảng 450 tấn. Tổng doanh thu của làng nghề từ 20-25 tỷ đồng, thu nhập bình quân từ nước mắm là 6 triệu đồng/người/tháng. Người dân địa phương nhờ làm nước mắm mà cuộc sống ngày càng sung túc hơn.

Nước mắm hạ thổ. Ảnh minh hoạ

Nước mắm hạ thổ là sản phẩm đặc biệt, mang giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc, thường được người dân sử dụng trong các dịp lễ, Tết. Theo bà Lê Thị Kim, một nghệ nhân nổi tiếng của làng nghề, nước mắm hạ thổ được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt và kỳ công.

Sau khi được phơi nắng cho chín, nước mắm sẽ được lọc sạch, đóng vào chai và chôn dưới lớp đất cát để tránh ánh sáng mặt trời. Quá trình hạ thổ kéo dài từ 6 tháng đến hơn một năm. Thời gian chôn càng lâu, nước mắm càng trở nên thơm ngon, có màu cánh gián đẹp mắt, mùi thơm dịu nhẹ, và vị mặn ngọt hài hòa, đậm đà vượt trội so với nước mắm thông thường.

Gia đình bà Kim đã chuẩn bị hơn 5.000 chai nước mắm hạ thổ được ủ trong 8 tháng để bán ra thị trường. Ảnh minh hoạ

Dịp Tết năm nay, gia đình bà Kim đã chuẩn bị hơn 5.000 chai nước mắm hạ thổ được ủ trong 8 tháng để bán ra thị trường. Đây là món quà đặc biệt được nhiều gia đình lựa chọn để làm quà biếu hoặc sử dụng trong bữa ăn ngày Tết.

Nguyên liệu chính để sản xuất nước mắm là cá cơm tươi được lựa chọn kỹ lưỡng, làm sạch, sau đó trộn với muối hạt tinh khiết theo tỷ lệ 20% (1 tấn cá sử dụng 200kg muối). Cá và muối được cho vào chum hoặc vại sạch, nén chặt, đậy kín và ủ trong thời gian dài.

Cá cơm phải tươi ngon, không lẫn tạp chất để đảm bảo chất lượng. Muối phải là loại sạch, tinh khiết, không lẫn tạp chất và được phơi đủ lâu để giảm độ chát. Thời gian ủ cá kéo dài từ 15 đến 20 tháng tùy vào điều kiện thời tiết. Nếu trời nắng lớn, thời gian có thể rút ngắn. Sau khi ủ chín, nước mắm được tiếp tục phơi nắng thêm 5 đến 6 tháng trước khi lọc và đóng chai.

Nước mắm Hải Giang 1 đang dần khẳng định vị thế của mình. Ảnh minh hoạ

Những chai nước mắm hạ thổ sau khi lấy lên từ lòng đất sẽ được làm sạch, kiểm tra chất lượng và dán nhãn đầy đủ trước khi đưa ra thị trường.

Sản xuất nước mắm tại làng nghề Hải Giang 1 không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong tỉnh Nghệ An mà còn phục vụ nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Theo bà Kim, mỗi năm, gia đình bà cung ứng hàng vạn lít nước mắm, từ nước mắm thường đến nước mắm hạ thổ.

Điểm đặc biệt của nước mắm Hải Giang 1 là chất lượng luôn được đảm bảo. Toàn bộ quy trình sản xuất đều tuân thủ các tiêu chuẩn khắt khe, không sử dụng phụ gia hay chất bảo quản, giúp nước mắm giữ được hương vị nguyên chất, giàu hàm lượng đạm và dinh dưỡng.

Nước mắm giàu hàm lượng đạm và dinh dưỡng. Ảnh minh hoạ

Nước mắm hạ thổ không chỉ là một sản phẩm ẩm thực độc đáo mà còn mang giá trị văn hóa, thể hiện sự gắn bó của con người với truyền thống. Việc bảo tồn và phát triển làng nghề chế biến nước mắm Hải Giang 1 không chỉ giúp người dân duy trì nguồn thu nhập mà còn góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa của làng nghề Việt Nam.

Trong thời đại hiện nay, nước mắm Hải Giang 1 đang dần khẳng định vị thế của mình, trở thành một thương hiệu uy tín trên thị trường trong và ngoài nước, là niềm tự hào của người dân Nghệ An.

>>Bưởi mini thỏi vàng Tài Lộc giá 300.000 đồng 'cháy hàng' mùa Tết 2025