Hoạt động mua bán sáp nhập (M&A) bất động sản trong quý I/2022 diễn ra sôi nổi với loạt thương vụ tiền tỷ.
Trong số các thương vụ M&A đình đám của quý đầu năm 2022 phải kể đến “cú bắt tay” giữa Novaland (NVL) và Công ty TNHH Xây dựng Sản xuất TM Tài Nguyên để tái khởi động Dự án Grand Sentosa (tên cũ Kenton Node), diện tích 11 ha ở khu vực Nhà Bè (TP. HCM).
Dự án gồm 3 phân khu: Plaza, Sky Villa và Residences, có 9 tòa nhà với 1.640 căn hộ, tổng vốn đầu tư 300 triệu USD. Từng có rất nhiều doanh nghiệp muốn rót vốn vào để hồi sinh. Tuy nhiên, tất cả đều rút lui vào phút chót.
Thương vụ giữa Novaland và Công ty TNHH Xây dựng Sản xuất Thương mại Tài Nguyên phải mất nhiều thời gian mới về đích, do lịch sử dự án có liên quan đến dòng tiền vay ngân hàng.
Novaland dự kiến thay đổi tên dự án thành Grand Sentosa và chính thức công bố ra thị trường vào cuối quý I năm nay.
Tương tự, ở khu vực quận 1, Tòa nhà Saigon One Tower đã được đổi tên thành IFC One Tower do CTCP Đầu tư và Phát triển VivaLand quản lý.
Ở khu vực Đồng Nai, Dự án Swan Bay với diện tích khoảng 200ha sẽ được tiếp tục phát triển bởi CTCP Địa ốc Phú Long.
Trước đó, vào khoảng đầu năm 2021, CTCP Vinhomes đã công bố việc mua lại Khu đô thị Đại An tại tỉnh Hưng Yên, vùng vệ tinh phía Đông Hà Nội, thương vụ có giá trị ước tính 3.100 tỷ VNĐ (tương đương 134 triệu USD).
Tại Đồng Nai, CTCP Đầu tư Nam Long (NLG) cũng đã hoàn tất mua lại 100% tại công ty sở hữu dự án 170 ha ở Đồng Nai từ Keppel Land. Sau khi về với Nam Long, dự án có tên gọi mới là Izumi, do Nam Long cùng đối tác Nhật Hankyu Hanshin Properties phát triển với tổng mức đầu tư 18.600 tỷ VNĐ. Trong đó, Nam Long sở hữu 65,1% cổ phần và Hankyu Hanshin sở hữu 34,9% cổ phần.
Số liệu thống kê cho thấy, tổng giá trị các giao dịch M&A quý I/2022 cao hơn cả tổng giá trị từng năm 2019 - 2021. Phân khúc văn phòng chiếm 58% tổng giá trị giao dịch, trong khi phân khúc công nghiệp và nhà ở lần lượt chiếm 28% và 13%.
Đáng chú ý, Hà Nội có tổng lượng giao dịch lớn nhất cả nước, nhờ vào thương vụ chuyển nhượng tòa nhà văn phòng hạng A Capital Place (Ba Đình, Hà Nội) từ CapitaLand Development sang Viva Land với tổng trị giá 550 triệu USD.
Trong giai đoạn từ năm 2017 đến quý I/2022, khẩu vị của các nhà đầu tư chủ yếu vẫn nhắm đến các loại tài sản truyền thống bao gồm thị trường nhà ở, khu đất phát triển, công nghiệp, văn phòng và bán lẻ. Trong đó, 76% các giao dịch nhà ở tập trung ở TP. HCM; trong khi Bắc Ninh, Đồng Nai và Bình Dương chiếm hơn 50% tỷ trọng đầu tư bất động sản công nghiệp; Hà Nội sở hữu 65% tỷ trọng giao dịch khách sạn.
Bà Trang Bùi - Tổng Giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam nhận định, do thị trường thống trị bởi nhà đầu tư nội địa, nhiều nhà đầu tư quốc tế vẫn ưa chuộng tham gia bằng hình thức liên doanh với các đối tác trong nước. Hầu hết các nhà đầu tư tham gia vào các thương vụ liên doanh và M&A chứ không phải là các giao dịch bất động sản thuần túy. Nguồn tiền đầu tư không hề thiếu, nhưng khó khăn lại nằm ở cơ hội. Rào cản lớn nhất là việc khan hiếm quỹ đất phù hợp trong các thành phố lớn như TP. HCM và Hà Nội để phát triển dự án.
Vừa qua, Chính phủ cũng đã thống nhất xây dựng Luật Nhà ở sửa đổi và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi, sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ tư, tháng 10/2022. Đồng thời, có đề nghị trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) để tạo cơ sở pháp lý đối với hoạt động kinh doanh quyền sử dụng đất.
Khi được thông qua, các bộ luật này sẽ có tác động lớn đến thị trường bất động sản: Hàng loạt vấn đề tồn tại liên quan đến thị trường bất động sản như hoạt động đầu tư, thủ tục pháp lý vì hệ thống pháp luật liên quan hiện đã dần hoàn thiện nên không còn mâu thuẫn giữa các quy định trong hệ thống pháp luật về đầu tư. Điều này sẽ gỡ bỏ nhiều rào cản hiện hữu cho các hoạt động M&A bất động sản trong năm nay.
