Nga gặp rào cản khi thực hiện kế hoạch phi USD hóa

Ngày 26/12/2023, Reuters đưa tin, trích dẫn hai nguồn tin quen thuộc với vấn đề này, các chuyến hàng dầu thô loại Sokol của Nga cho Tập đoàn Dầu khí Ấn Độ (IOC) thuộc sở hữu nhà nước Ấn Độ đã bị trì hoãn do vấn đề thanh toán. Bên bán là công ty dầu khí nhà nước Rosneft của Nga.

>> Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov: 'Mọi người đã chán đồng USD'

Nguyên nhân của vấn đề này là do đơn vị bán dầu của Rosneft không thể mở tài khoản ngân hàng tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) để nhận thanh toán bằng đồng dirham của UAE.

Tuy hiện chưa thể xác nhận có bao nhiêu dầu Sokol bị mắc kẹt trên biển do vấn đề thanh toán nhưng có đến 6 chuyến hàng dầu Sokol mà IOC đáng lẽ phải nhận từ cuối tháng 11, bị trì hoãn đến tháng 12/2023. Do vậy, hàng hóa chủ yếu được vận chuyển trên biển quanh Ấn Độ và Sri Lanka.

Đầu tháng 12/2023, Bloomberg cho biết, khoảng 5 triệu thùng dầu Sokol đang được vận chuyển từ Nga đến Ấn Độ nhưng chưa rõ thời gian cập bến chính xác.

Những khó khăn liên quan đến việc thanh toán cho dầu Sokol nêu bật các vấn đề trong việc giao dịch với Nga trong bối cảnh các lệnh trừng phạt sâu rộng liên quan đến việc nước này phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Sau hàng loạt lệnh trừng phạt của phương Tây chống lại Moscow, Ấn Độ đã trở thành một khách hàng mua dầu lớn của Nga. Song, giao dịch bằng đồng đô la Mỹ - đồng tiền thương mại quốc tế với Nga bị hạn chế, nên Ấn Độ nhất quyết phải thanh toán các giao dịch dầu bằng đồng rupee của nước này. Nước này lo lắng về việc sử dụng đồng đô la Mỹ có thể khiến họ phải chịu các lệnh trừng phạt thứ cấp, cũng như việc mua bán đồng Rúp Nga ở mức giá hợp lý trên thị trường mở.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên, chính quyền Ấn Độ có quyền kiểm soát đồng Rupee và đồng tiền này không thể chuyển đổi hoàn toàn - điều đó có nghĩa là không thể dễ dàng đổi nó sang loại tiền tệ khác. Ấn Độ khuyến khích Nga sử dụng đồng Rupee tại chính Ấn Độ, nhưng Nga không có nhiều thứ họ muốn mua ở Ấn Độ. Đây là lý do Nga đã mắc kẹt với hàng tỷ Rupee trong các ngân hàng Ấn Độ hồi đầu 2023.

Các quan chức Nga và các nhà điều hành dầu mỏ đã nghĩ ra biện pháp thay thế bằng cách khuyến khích người mua Ấn Độ thanh toán cho họ bằng đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc. Đồng tiền này cũng chịu sự kiểm soát và không thể chuyển đổi hoàn toàn, nhưng Nga nhập khẩu nhiều hàng hóa hơn từ Trung Quốc. Tuy nhiên, Chính phủ Ấn Độ ngày càng không thoải mái với những giao dịch bằng đồng nhân dân tệ vì liên quan đến phí chuyển đổi tiền tệ và sự cạnh tranh địa chính trị giữa Delhi và Bắc Kinh.

Một loại tiền tệ khác mà Nga có thể sử dụng để giao dịch với Ấn Độ là đồng dirham của UAE, nhưng UAE đang tăng cường giám sát các công ty Nga.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với truyền thông địa phương, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina đã thừa nhận những thách thức với hoạt động thanh toán xuyên biên giới, nhưng nói thêm rằng nền kinh tế nước này đang tái cơ cấu nhanh chóng để đối phó với các lệnh trừng phạt quốc tế.

>> Trong các giao dịch dầu, đồng USD mất dần thị phần