Ngân hàng đặt mục tiêu lợi nhuận giảm năm 2023, lãi suất vô tình là "tội đồ"?

Kế hoạch sợ bộ năm 2023 NCB dự kiến lợi nhuận năm 2023 là 16 tỷ đồng, giảm so với lợi nhuận thực hiện năm ngoái là 42 tỷ đồng. NCB đánh giá ngành ngân hàng năm 2023 sẽ phải đối mặt với những thách thức như rủi ro vỡ nợ chéo từ trái phiếu và bộ đệm an toàn vốn còn mỏng.

Tại các ngân hàng khác, lợi nhuận trước thuế vẫn được dự kiến tăng trong năm 2023. Trong đó, Eximbank là ngân hàng đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận cao nhất trong nhóm các ngân hàng đã công bố kế hoạch kinh doanh năm 2023.

Cụ thể, ngân hàng đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế dự kiến đạt 5.000 tỷ đồng, tăng 34,8% so với năm 2022.

Tổng tài sản năm 2023 ước đạt 210.000 tỷ đồng, tăng 13,5% so với năm 2022. Dư nợ cấp tín dụng dự kiến tăng 12,3%, đạt 146.600 tỷ đồng, có thể được điều chỉnh tùy chỉnh theo định hướng điều hành của NHNN. Huy động vốn ước tăng 11% lên 165.000 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng kiểm soát dưới 1,6%.

Theo sau là ACB, VIB và VPBank với mức tăng trưởng lợi nhuận năm 2023 dự kiến lần lượt là 17%, 15% và 13%. Các ngân hàng còn lại như MSB, Nam A Bank và PG Bank đặt mục tiêu lợi nhuân tăng dưới 10%.

Tăng chậm lại sau thời bùng nổ

Một khảo sát mới đây của NHNN cũng cho thấy, các TCTD tỏ ra thận trọng hơn khi dự báo cho thời gian tới với 56,4 - 75,4% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý I và cả năm 2023, nhưng mức độ kỳ vọng cải thiện thấp hơn so với năm 2022; 95,3% TCTD kỳ vọng lợi nhuận tăng trưởng dương trong năm 2023 so với năm 2022; có 2,8% TCTD dự kiến lợi nhuận tăng trưởng âm và 1,9% dự kiến lợi nhuận không thay đổi so với năm 2022.

Trong khi đó, phân tích của Công ty cổ phần Chứng khoán SSI nhận định, tăng trưởng lợi nhuận các ngân hàng trong năm 2023 có thể đạt 13,7%, bằng một nửa tốc độ tăng trưởng trong giai đoạn 2017-2021 (28%) và cao hơn giai đoạn 2014-2015 (11,3%). Trong kịch bản tiêu cực, các ngân hàng này có thể chỉ tăng khoảng 10% trong năm nay.

Lãnh đạo một ngân hàng TMCP cho rằng, sự thận trọng của các ngân hàng xuất phát từ triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế. Có rất nhiều biến động tiêu cực không lường trước được, khiến cho kinh tế thế giới trở suy yếu.

Kinh tế Việt Nam ngày càng mở, hội nhập sâu rộng nên chắc chắn chịu tác động lớn hơn giai đoạn trước đây. Triển vọng đó khiến các ngân hàng phải tăng cường dự phòng như tăng dự phòng về thanh khoản kéo theo chỉ số LDR hạ thấp xuống, chi phí vốn tăng lên...

Trong khi, rủi ro nợ xấu tiềm ẩn tăng cao trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn do những biến động bất lợi của thị trường... Điều này khiến lợi nhuận của các ngân hàng sẽ khó duy trì được tốc độ tăng trưởng cao như năm 2022.

"Lãi suất" có là tội đồ?

Những khó khăn lớn nhất ảnh hưởng đến lợi nhuận ngân hàng 2023 được chỉ ra là: NIM (biên lãi ròng) thu hẹp, chính sách tiền tệ bị thắt chặt và tăng trưởng tín dụng chậm lại, trong khi các TCTD phải đối mặt với những lo ngại về chất lượng tài sản.

Theo báo cáo vừa công bố của WiGroup, năm 2023, các ngân hàng sẽ chịu nhiều áp lực tăng trưởng, những dấu hiệu suy yếu dần xuất hiện vào cuối năm ngoái. Số lượng các ngân hàng dễ bị tổn thương bởi nợ xấu đang tăng lên.

Phân tích của FiinGroup cho thấy, mặt bằng lãi suất huy động liên tục tăng cao đẩy chi phí vốn của ngân hàng đội lên khiến tỷ suất tài sản sinh lời có thể tăng chậm hơn. Bên cạnh đó, việc cho vay có độ trễ tái định giá 3-6 tháng dẫn đến NIM có thể thu hẹp nhẹ trong 1-2 quý tới.

Theo chuyên gia tài chính Nguyễn Hồng Điệp, trong hoạt động ngân hàng, 80% thu nhập đến từ việc cho vay. NHNN đưa ra định hướng tăng trưởng tín dụng khoảng 14-15% trên toàn hệ thống.

Với mức trung bình này, ngành ngân hàng khó có thể kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận cao như những năm trước.

Bên cạnh đó, lãi suất huy động đã bắt đầu tăng cao từ nửa cuối năm 2022 và khi NIM giảm, nếu không có thu nhập từ các mảng khác bù lại, lợi nhuận ngân hàng trong năm 2023 có thể sẽ không được tốt như các năm trước