Nghi người ngoài hành tinh đang cố liên lạc với Trái Đất
Đây là lần đầu tiên một thực thể thuộc nhóm hiện tượng chuyển tiếp chu kỳ dài (LPT) được ghi nhận phát ra tia X, đặt ra ẩn số lớn đối với giới khoa học.
Một hiện tượng vũ trụ kỳ lạ mang tên ASKAP J1832-0911 đang thu hút sự chú ý của giới khoa học khi phát ra đồng thời sóng vô tuyến và tia X theo chu kỳ đều đặn, kéo dài hai phút mỗi 44 phút. Đây là lần đầu tiên một thực thể thuộc nhóm hiện tượng chuyển tiếp chu kỳ dài (LPT) được ghi nhận phát ra tia X, khiến các nhà nghiên cứu đứng trước một ẩn số lớn trong lĩnh vực vật lý thiên văn.
Hiện vẫn chưa có lời giải thích thỏa đáng cho cơ chế tạo ra chuỗi tín hiệu kỳ lạ này, cũng như lý do khiến nó xuất hiện và biến mất theo một chu kỳ cố định. Ngay cả những giả thuyết tiên tiến nhất hiện nay cũng chưa thể lý giải hiện tượng này một cách trọn vẹn, khiến nó trở thành thách thức mới đối với các định luật vật lý hiện hành. Một số chuyên gia cho rằng ASKAP J1832-0911 có thể là biểu hiện của một dạng vật thể hoàn toàn mới mà con người chưa từng quan sát trước đây.
Vật thể lạ này nằm sâu trong mặt phẳng thiên hà – khu vực dày đặc các ngôi sao, bụi và khí. Tiến sĩ Andy Wang từ Đại học Curtin (Australia) nhận định: “Đây là một vật thể khác biệt hoàn toàn so với bất cứ điều gì mà chúng tôi từng biết.” Nhóm nghiên cứu của ông đã phát hiện ASKAP J1832-0911 bằng kính thiên văn vô tuyến ASKAP, đặt tại vùng đất của thổ dân Wajarri và do Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối Thịnh vượng chung Australia (CSIRO) vận hành. Tín hiệu vô tuyến từ vật thể được đối chiếu với dữ liệu từ Đài quan sát tia X Chandra của NASA, vốn tình cờ theo dõi cùng một vùng trời tại thời điểm đó.
Tiến sĩ Wang cho biết việc phát hiện các xung tia X từ vật thể này chẳng khác nào tìm được kim giữa đáy bể. Kính ASKAP có khả năng quan sát rất rộng, trong khi Chandra chỉ tập trung vào một vùng không gian nhỏ. Nhờ sự trùng hợp hiếm hoi, Chandra đã thu được các xung tia X đúng vào thời điểm ASKAP J1832-0911 phát sáng.
Các hiện tượng LPT chỉ mới được phát hiện lần đầu vào năm 2022 và đến nay mới chỉ có khoảng 10 vật thể như vậy được ghi nhận trên toàn cầu. ASKAP J1832-0911 là trường hợp đầu tiên phát ra tia X, mở ra một hướng tiếp cận mới trong việc giải mã những hiện tượng này. Theo Tiến sĩ Wang, vật thể có thể là một sao từ (magnetar) – phần lõi còn lại của một ngôi sao đã chết với từ trường cực mạnh hoặc là một hệ sao đôi trong đó một thành phần là sao lùn trắng có từ tính cao.
Việc các xung tia X xuất hiện theo đúng chu kỳ 44 phút như sóng vô tuyến càng củng cố sự đặc biệt của hiện tượng này. Vật thể không giống với bất kỳ nguồn phát nào đã được biết đến trong dải Ngân Hà, buộc các nhà khoa học phải tiếp tục quan sát để hiểu rõ bản chất của nó. Phát hiện này không chỉ giúp thu hẹp phạm vi các giả thuyết, mà còn tạo ra tiêu chuẩn mới cho việc đánh giá các nguồn bức xạ trong vũ trụ. Do tia X có năng lượng cao hơn nhiều so với sóng vô tuyến, bất kỳ mô hình nào được đưa ra đều phải giải thích được cả hai loại bức xạ cùng lúc – một yêu cầu không dễ để đáp ứng.
ASKAP J1832-0911 hiện là LPT duy nhất được xác nhận phát ra tia X. Những xung này đóng vai trò như bằng chứng trực tiếp về đặc điểm vật lý của vật thể đặc, đồng thời các tín hiệu vô tuyến phản ánh sự tồn tại của một từ trường có tổ chức. Giáo sư Nanda Rea từ Viện Khoa học Không gian và Viện Nghiên cứu Không gian Catalan (Tây Ban Nha) – đồng tác giả nghiên cứu nhận định: “Phát hiện này cho thấy có thể còn rất nhiều vật thể tương tự ngoài kia đang chờ được khám phá. Việc nhận diện tia X biến đổi theo chu kỳ mở ra một lối đi mới trong hành trình tìm hiểu những bí ẩn của vũ trụ”.
>> Sau 53 năm, mảnh vỡ từ tàu thăm dò của Liên Xô sẽ rơi tự do xuống Trái Đất vào cuối tuần sau
