Ngoài gà lôi trắng, đây là những loại gà, vịt thuộc nhóm nguy cấp, quý hiếm: Người dân lưu ý tránh mắc sai lầm

Cảnh tỉnh trước những loài động vật quý hiếm

Theo Báo Lao Động, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Thông tư 27/2025/TT-BNN ngày 24/6/2025 (có hiệu lực từ 1/7/2025) quy định danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được chia thành Nhóm I và Nhóm II.

Nhóm I gồm những loài bị nghiêm cấm khai thác và sử dụng mẫu vật từ tự nhiên cho mục đích thương mại. Nhóm này bao gồm loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, cùng các loài thực vật rừng và động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (nhóm IA là thực vật rừng, nhóm IB là động vật rừng).

Nhóm II gồm các loài bị hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại, bao gồm thực vật rừng và động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (nhóm IIA là thực vật rừng, nhóm IIB là động vật rừng).

Theo phụ lục của Thông tư 27, gà lôi trắng được xếp vào nhóm IIB, loài hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại.

Trước đó, Nghị định 84/2021/NĐ-CP đã đưa gà lôi trắng vào Sách đỏ, thuộc nhóm IB - nhóm động vật rừng nghiêm cấm khai thác. Ngoài gà lôi trắng, nhóm IIB còn có các loài gà so họng trắng, gà so ngực gụ, gà so họng hung, gà so họng đen, gà lôi hông tía. Hai loài vịt cũng thuộc nhóm động vật quý, hiếm này là vịt đầu đen và vịt mỏ nhọn.

Điều 16 của Thông tư 27 quy định rõ việc nuôi trồng loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Việc nuôi phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học, nghiên cứu khoa học hoặc du lịch sinh thái chỉ được thực hiện tại cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học đã được cấp giấy chứng nhận, đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp luật, đảm bảo nguồn gốc hợp pháp của loài, đúng số lượng cá thể và danh mục loài ghi trong giấy phép, kèm phương án nuôi theo mẫu quy định.

Đối với mục đích du lịch sinh thái, cơ sở chỉ được trưng bày loài động vật nằm trong danh mục được phép và không trưng bày cá thể mắc bệnh, bị thương, đang mang thai hoặc nuôi con. Ngoài ra, thông tư cũng quy định yêu cầu cụ thể về diện tích đất, chuồng trại, cơ sở vật chất và nhân lực đối với việc nuôi các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm tại cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học.

Lĩnh án tù vì nhân giống gà lôi trắng bán kiếm lời

Theo PLO, TAND khu vực 5 (Hưng Yên) đã tuyên phạt Thái Khắc Thành (45 tuổi, trú tại Nghệ An) 6 năm tù và phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội “Vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Vụ án gây chú ý khi sau phiên xử, mạng xã hội lan truyền đoạn clip vợ anh Thành ôm con nhỏ khóc tiễn chồng, tạo nhiều ý kiến tranh luận cho rằng mức án 6 năm tù là quá nặng.

Theo hồ sơ, năm 2024, Thành mua một con gà lôi trắng trống qua mạng với giá 4,5 triệu đồng, sau đó đổi một con chích chòe lửa lấy hai con gà lôi mái. Việc nuôi không đăng ký với cơ quan chức năng. Đàn gà sinh sản được 10 con non.

Tháng 3/2025, Thành dùng Facebook “Thanh Oanh” rao bán số gà này. Người mua tên “Quốc Huy” chốt giá 500.000 đồng/con, tổng 5 triệu đồng, cộng thêm 1 triệu đồng tiền công nuôi, đặt cọc trước 2 triệu đồng và hẹn giao vào 2/4/2025.

Ngày 1/4/2025, Thành thuê người vận chuyển gà ra Thái Bình. Sáng hôm sau, khi hàng được chở đến huyện Vũ Thư (Thái Bình cũ) thì bị lực lượng Công an tỉnh kiểm tra, thu giữ 10 con gà lôi trắng non. Khám xét nơi ở của Thành, công an phát hiện thêm 3 cá thể gà lôi trắng.

Giám định xác định cả 13 cá thể đều là loài gà lôi trắng (Lophura nycthemera), thuộc nhóm IB theo Nghị định 84/2021, nằm trong danh mục nghiêm cấm khai thác. Thành bị truy tố theo điểm b khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự, khung hình phạt từ 5 đến 10 năm tù.

Bị cáo không có tình tiết tăng nặng, thành khẩn khai báo, tự nguyện nộp lại 2 triệu đồng thu lợi bất chính. Cha mẹ bị cáo từng được Chủ tịch nước tặng Huy chương Kháng chiến.

Đến ngày 13/8, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Hưng Yên đã ra quyết định kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị hủy án để điều tra lại.

Cũng trong ngày, TAND tỉnh Hưng Yên thay đổi biện pháp ngăn chặn với bị cáo Thái Khắc Thành, từ tạm giam sang cấm đi khỏi nơi cư trú, chờ xét xử phúc thẩm.