Ngọn núi cao 1.500m có nguy cơ đổ sập tạo sóng thần lên đến 80m, 10 ngôi làng có thể bị xóa sổ

Theo AFP, ngọn núi Akerneset có chiều cao khoảng 1.514m, nằm ở phía tây Na Uy đang dần vỡ thành từng mảnh trong nhiều thập kỷ qua. Sườn phía đông của ngọn núi sụt giảm khoảng 10cm mỗi năm, dần trượt xuống vịnh Sunnylvsfjorden bên dưới. Điều này đang tạo ra mối đe dọa tiềm ẩn về một thảm họa địa chất lớn.

Nhà địa chất học Lars Harald Blikra, người đã theo dõi khu vực này trong suốt 20 năm qua, nhận định rằng toàn bộ sườn núi rất lỏng lẻo và đang dịch chuyển, có khả năng gây ra một vụ sụp đổ lớn. Ông đứng bên cạnh một khe nứt lớn, cảnh báo rằng những khối đá lớn có thể rơi xuống vịnh, tạo ra một cơn sóng thần lớn. Blikra nhấn mạnh, sự kiện này có thể xảy ra trong vòng vài năm tới hoặc kéo dài đến hàng thập kỷ, nhưng không thể xác định chính xác thời điểm​.

Theo đánh giá rủi ro năm 2016 của Cục Bảo vệ Dân cư Na Uy, khoảng 54 triệu m3 đá có thể nứt vỡ, tạo ra sóng thần cao hàng chục mét chỉ trong vài phút, xóa sổ 10 ngôi làng ven vịnh hẹp. Năm 1934, một trận sạt lở đất cách đó vài km đã gây ra sóng thần cao tới 64m, cướp đi sinh mạng của 40 người​.

Làng Hellesylt và Geiranger, nằm ở góc trong cùng của vịnh, đối mặt với nguy cơ lớn nhất. Trong kịch bản tồi tệ nhất, những điểm du lịch nổi tiếng này có thể bị nhấn chìm dưới sóng cao 70-80m. Olav Arne Merok, một cư dân hơn 70 tuổi tại Geiranger, chia sẻ rằng ông sống ở độ cao 30-40m và rõ ràng nếu có sóng thần 90m, họ sẽ chìm dưới nước. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng người dân không thể luôn sống trong nỗi sợ hãi​.

Geir Gjorva, một đại lý tàu 69 tuổi tại bến tàu Geiranger, cũng tỏ ra điềm tĩnh. Ông cho biết, không ai biết chính xác ngọn sóng sẽ lớn đến đâu và khi nào mới xảy ra. Tuy nhiên, người dân đều tin tưởng vào hệ thống cảnh báo và các biện pháp khẩn cấp của cơ quan chức năng​.

Do nguy hiểm tiềm ẩn, Akerneset là một trong những ngọn núi được theo dõi nhiều nhất thế giới. Một loạt thiết bị GPS và cảm biến địa hình trên mặt đất cùng với các thiết bị đo lường dưới lòng đất được sử dụng để giám sát mọi chuyển động của ngọn núi và phát báo động nếu cần. Các nhà địa chất học cho biết, sườn núi sẽ không rơi thẳng xuống biển mà không có dấu hiệu cảnh báo. Trước khi có sự cố lớn, sẽ có nhiều dấu hiệu cho thấy nguy cơ, cung cấp đủ thời gian để sơ tán người dân trong vùng​.

Einar Arve Nordang, thị trưởng mới nhận chức ở Stranda, bao gồm làng Hellesylt và Geiranger, thừa nhận rằng việc sơ tán hàng nghìn người từ một khu vực nhỏ do nguy cơ sạt lở đất là một cơn ác mộng. Tuy nhiên, ông khẳng định rằng mọi kế hoạch khẩn cấp đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, và mỗi cơ quan đều biết phải làm gì khi thảm họa xảy đến​.

Trên đỉnh Akerneset, các chuyên gia đang tìm cách trì hoãn thảm họa bằng một số cách như hút nước khỏi núi, đóng vai trò như chất bôi trơn và điều áp. Tuy nhiên, việc này rất phức tạp và tốn kém vì mọi thiết bị cần vận chuyển bằng trực thăng. Sverre Magnus Havig, giám đốc Cục Năng lượng và Tài nguyên Nước, cho biết hoạt động này có thể làm chậm đáng kể thời gian ngọn núi sụp đổ. Thay vì nguy cơ sạt lở xảy ra trong vòng trăm năm, nó có thể kéo dài đến 1.000 năm nữa​.

Nguồn: AFP

>> Thị trấn 48.000 dân 'bơm' nước biển để sưởi ấm và làm mát: Bước tiến đột phá về công nghệ năng lượng