Người dân rút tiết kiệm đổ vào chứng khoán, chuyện gì đã xảy ra tại thị trường top đầu châu Á?
Morgan Stanley dự báo CSI 300 có thể sớm chạm 4.700 điểm, tức tăng thêm 6% so với hiện tại.
Thị trường chứng khoán Trung Quốc đang leo lên đỉnh cao nhiều năm trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ tạm thời lắng dịu. Động lực chính đứng sau đà tăng này đến từ các hộ gia đình Trung Quốc – vốn đang nắm giữ lượng tiền tiết kiệm kỷ lục và tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO).
Chỉ số CSI 300 của Trung Quốc đại lục đã tăng gần 22% so với đáy ngày 7/4, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố gói “thuế đối ứng” hôm 2/4. Chỉ số này khép lại phiên cuối tuần qua ở mức cao nhất kể từ tháng 7/2022.
Theo HSBC, tổng lượng tiết kiệm của các hộ gia đình Trung Quốc hiện vượt 160 nghìn tỷ nhân dân tệ (22 nghìn tỷ USD), mức kỷ lục lịch sử, tương đương hơn 1/3 vốn hóa toàn bộ thị trường chứng khoán Mỹ.
Ông Herald van der Linde, chiến lược gia trưởng cổ phiếu châu Á của HSBC, nhận định: “Khoản tiết kiệm dư thừa này đang được đưa vào thị trường, và có thể còn tiếp tục trong một thời gian dài”.
Nhà đầu tư cá nhân chi phối thị trường
Khác với nhiều thị trường lớn nơi các tổ chức "thống lĩnh" giao dịch, tại Trung Quốc, nhà đầu tư nhỏ lẻ chiếm tới 90% khối lượng giao dịch hàng ngày, so với chỉ khoảng 20–25% tại Sở Giao dịch Chứng khoán New York.
Trong một báo cáo, Goldman Sachs cho biết các khoản tiền gửi đến hạn đang có xu hướng dịch chuyển sang kênh cổ phiếu, khi lãi suất tiền gửi của Trung Quốc giảm mạnh. Tháng 5 vừa qua, lãi suất tiền gửi ngân hàng kỳ hạn một năm lần đầu tiên rơi xuống dưới 1%.
Dữ liệu của HSBC cho thấy giao dịch ký quỹ đã bật tăng từ mức đáy khoảng 1,8 nghìn tỷ nhân dân tệ trong giai đoạn tháng 5–6/2025, lên 2,03 nghìn tỷ vào tháng 8. Cùng lúc, số lượng quỹ tương hỗ mới phát hành tại Trung Quốc tăng tới 132% so với cùng kỳ năm trước.
Nguyên nhân tiết kiệm cao
Tỷ lệ tiết kiệm luôn ở mức cao tại Trung Quốc do nhiều yếu tố: Hệ thống an sinh xã hội chưa toàn vẹn, dân số già hóa, chi phí nhà ở và y tế biến động lớn. Theo Ngân hàng Thế giới, tiết kiệm quốc gia của Trung Quốc chiếm hơn 43% GDP.
Báo cáo của Global X ETFs (11/2024) cho thấy cổ phiếu chỉ chiếm 5% tài sản hộ gia đình Trung Quốc, trong khi bất động sản chiếm 60% và tiền gửi chiếm 25%. Con số này thấp hơn nhiều so với Mỹ (25%) hay châu Âu (12%).
Theo CNBC, thỏa thuận “đình chiến thuế quan” 90 ngày giữa Mỹ và Trung Quốc hồi tháng 5, sau đó được gia hạn thêm vào đầu tháng 8, đã góp phần củng cố niềm tin giới đầu tư.
Ông Raymond Cheng, Giám đốc đầu tư tại Standard Chartered, cho rằng việc gia hạn thỏa thuận đến tháng 11 giúp thị trường bớt lo ngại về kịch bản leo thang căng thẳng.
Theo các chuyên gia, nhà đầu tư cá nhân Trung Quốc đang dịch chuyển dòng vốn từ trái phiếu Chính phủ sang cổ phiếu. Lợi suất trái phiếu Chính phủ Trung Quốc kỳ hạn 10 năm đã tăng 6 điểm cơ bản kể từ ngày 11/8, khi thỏa thuận đình chiến được gia hạn.
Morgan Stanley dự báo CSI 300 có thể sớm chạm 4.700 điểm, tức tăng thêm 6% so với hiện tại.
Yếu tố FOMO
Trong khi chỉ số CSI 300 mới tăng khoảng 12% từ đầu năm, thì Hang Seng của Hồng Kông (Trung Quốc) đã tăng hơn 28%. Nhiều nhà đầu tư tin rằng thị trường A-share trong nước có thể là “người tiếp theo” bắt kịp đà tăng.
“Thị trường A-share đang bị bỏ lại phía sau so với Hồng Kông, nên khả năng được định giá lại trong ngắn hạn là có thật”, bà Wenjie Ding, chiến lược gia tại China Asset Management, nhận định.
Dù nhà đầu tư cá nhân hồ hởi, dòng vốn ngoại vẫn tỏ ra thận trọng. Một số quỹ lớn của Mỹ, như Bridgewater Associates, đã giảm bớt vị thế tại các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết ở New York.
Nomura cảnh báo tình trạng đòn bẩy cao và nguy cơ hình thành “bong bóng” khi thị trường cổ phiếu bùng nổ, trong khi nền kinh tế Trung Quốc vẫn có dấu hiệu chững lại trong nửa cuối năm nay.
Ngược lại, J.P. Morgan Asset Management dự báo đà tăng có thể kéo dài sang năm 2026, dù sẽ có những nhịp điều chỉnh.
Tham khảo CNBC
