Nhật Bản: Tương lai bấp bênh của các làng nghề truyền thống
Nhật Bản hiện có khoảng 9 triệu ngôi nhà bị bỏ hoang trong bối cảnh nhiều vùng nông thôn phải đối mặt với tình trạng suy giảm dân số nhanh chóng. Thực trạng này đặt ra lo ngại rằng nhiều làng nghề truyền thống của xứ sở mặt trời mọc sẽ vĩnh viễn bị “xoá sổ”.
Bắt đầu ngày làm việc từ tờ mờ sáng, khi bình minh còn chưa ló dạng, đến khi nắng chiều tràn qua cửa sổ căn bếp, ông Masayuki Kaneta (85 tuổi) và người con trai là Shigeuki vẫn cần mẫn với công việc làm kẹo truyền thống. Họ là những người thợ cuối cùng của gia tộc Kaneta, còn giữ nghề làm kẹo thủ công truyền thống có lịch sử gần 150 năm tại làng Nanmoku, loại kẹo được làm từ đường nâu và mạch nha kéo sợi.
Từng là một vùng quê trù phú nằm ở khu vực núi cao trên hòn đảo Honshu của Nhật Bản, cách thủ đô Tokyo gần 100km về phía tây, làng Nanmoku trong vài thập kỷ trở lại đây đã chứng kiến sự suy giảm nghiêm trọng về dân số trong cộng đồng.
“Trước đây, làng nghề Nanmoku có khoảng 40 cửa hàng kẹo truyền thống trong phạm vi 150m quanh đây. Cửa tiệm của gia đình chúng tôi, một trong số ít cơ sở treo rèm noren, từng nằm trên một con phố đông đúc, luôn tấp nập người qua lại. Thế nhưng, bây giờ cả vùng chỉ còn hai cửa hàng bán kẹo, một tiệm ăn nho nhỏ và một cơ sở cung cấp dịch vụ vận tải taxi thôi”, ông Masayuki buồn bã nói. “Tôi hy vọng rằng ngôi làng sẽ sớm trở lại như xưa, nơi có nhiều căn nhà sáng đèn vào ban đêm, mọi người đến và đi thật nhộn nhịp”.
Trên nhiều con phố trải khắp làng Nanmoku, nhiều cửa hàng đã đóng cửa vĩnh viễn, nhưng điều tồi tệ hơn cả là rất nhiều nhà dân tại thung lũng xanh tươi này cũng đã bị bỏ hoang. Trong tiếng Nhật, cảnh tượng đó được mô tả là “akiya” – những ngôi nhà không còn người ở nữa.
 |
Tại Nhật Bản, ước tính hiện có khoảng 9 triệu ngôi nhà bị bỏ hoang trên khắp cả nước, đặc biệt là ở khu vực nông thôn. Đây được xem là một con số đáng lo ngại với quốc gia đang phải đối mặt tình trạng già hoá dân số nghiêm trọng, cũng như dòng dịch chuyển gia tăng của người trẻ lên các thành phố lớn từ các vùng nông thôn. Một số chuyên gia nhận định Nhật Bản đang trải qua cuộc khủng hoảng dân số nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước này.
Làng Nanmoku được xem là một ví dụ điển hình ở quốc gia này, khi 67% dân số thuộc nhóm trên 65 tuổi, biến nơi đây trở thành ngôi làng có dân số già nhất cả nước. Nhiều chuyên gia cho rằng nếu tình trạng này không được cải thiện kịp thời, Nanmoku - một trong 20 ngôi làng ở tỉnh Gunma của nước này, có thể sẽ biến mất vào năm 2050.
Cách đó không xa, ngôi làng Kanna nằm ở thị trấn lân cận cũng đã ghi nhận mức giảm dân số tương tự như Nanmoku. Tuy nhiên, ngôi làng đã “hồi sinh” khi được thổi một luồng gió mới nhờ vào những “dấu vết mà lịch sử để lại”, mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho vùng đất vốn tưởng như đã “suy kiệt”.
Vào giữa những năm 1980, việc phát hiện ra dấu chân khủng long đã giúp địa phương này khai quật được một nguồn hóa thạch phong phú từ Kỷ Phấn trắng. Sau này, chính quyền nơi đây đã quyết định phát triển điểm tham quan thu hút khách du lịch đến chiêm ngưỡng.
“Chúng tôi đã xây dựng một trung tâm lưu trữ và bảo tồn với các mô hình hoạt hình mô phỏng, và phục dựng bộ xương khủng long cỡ lớn để phục vụ du khách tham quan. Vào mùa cao điểm, đặc biệt là trong kỳ nghỉ mùa xuân của Nhật Bản, chúng tôi có thể đón hơn 1.000 lượt du khách mỗi ngày”, ông Yuuya Mogi, Quản lý Trung tâm cho biết, đồng thời nhấn mạnh thêm rằng làng Kanna đã được “cứu rỗi” nhờ vào các hoạt động du lịch, giải trí.
