Hoa quả Việt Nam vào Nhật khó, nhưng không phải rất khó và hoàn toàn khả thi khi người sản xuất đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật của bạn.
Nhật Bản là quốc gia có trình độ sản xuất nông nghiệp phát triển cao nhất trên thế giới với những sản phẩm chất lượng tốt nhất và mẫu mã đẹp nhất. Những mức giá cho những trái dưa, giỏ táo, thùng dâu… lên đến hàng trăm triệu đồng Việt Nam thì có lẽ không nước nào có những kỷ lục như vậy.
Điều này xuất phát bởi hai đặc tính quan trọng của người sản xuất và tiêu dùng Nhật Bản. Truyền thống sản xuất nông nghiệp có từ ngàn đời nay, cùng với niềm đam mê không giới hạn của các thế hệ gia đình nông dân Nhật Bản luôn tìm kiếm, cải tiến những sản phẩm nông nghiệp ngon và đẹp.
Mặt khác quan trọng hơn, người tiêu dùng Nhật Bản được xếp hạng sành ăn nhất thế giới, luôn đòi hỏi các mặt hàng sản phẩm không chỉ ngon, mà còn phải đáp ứng yêu cầu về mẫu mã và an toàn cho sức khỏe.
Do vậy, việc mặt hàng nông sản của Việt Nam lên được kệ hàng của người tiêu dùng Nhật Bản đồng nghĩa với việc mang lại cho chúng ta một cơ hội lớn tại thị trường hơn một trăm triệu dân với sức mua, sức tiêu thụ cao hàng đầu thế giới. Và hơn thế nữa, nông sản Việt Nam sau khi vào được thị trường Nhật Bản sẽ mang đến cho chúng ta một tâm thế “chẳng sợ ai nữa” khi uy tín được khẳng định và cơ hội sẽ mở ra cho những thị trường rộng lớn hơn nữa.
Lấy quả vải là một ví dụ. Năm 2020 khi quả vải Việt Nam lần đầu tiên được bán ở AEON, mặc dù số lượng không nhiều nhưng lập tức ta thấy quả vải Việt Nam đồng thời cũng đã cùng bay sang châu Âu, Úc, Singapore… Chưa kể tại thị trường trong nước, uy tín hàng chất lượng xuất Nhật thì bán trong nội địa bao nhiêu cũng hết.
Trong quá khứ đã từng có những lúc quả vải giá 500 đồng/kg bán tại vườn, nhiều hộ nông dân đã phải chặt vải, nhưng hiện nay tình hình đã đổi thay tạo chỗ đứng vững chắc cho quả vải. Đó chính là lý do các doanh nghiệp Việt Nam ước ao đưa hàng hóa của họ xâm nhập được vào thị trường Nhật Bản.
Người tiêu dùng Nhật sang chảnh thế, vậy hàng nông sản Việt Nam có cơ hội nào không? Tôi nghĩ hoàn toàn có khả năng.
Rất đơn giản là xuất phát từ nhu cầu và nguồn cung. Nông sản Việt Nam và Nhật Bản, ngoại trừ gạo, thịt bò, heo, gà thì rất ít hàng hóa bị “đụng hàng”. Bạn có nông sản ôn đới, hải sản nước lạnh thì Việt Nam chúng ta giàu có về nông sản nhiệt đới, hải sản biển ấm, thủy sản nước ngọt. Chúng ta không bị cạnh tranh.
Người Nhật thích xoài, bưởi, chuối, nhãn, thanh long, rau, củ, quả…, tôm, cá các loại. Thêm vào đó, hàng triệu người từ các nước trong khu vực châu Á đang sống và làm việc ở Nhật có nhu cầu sử dụng hàng nông sản, hải sản quen thuộc đến từ vùng khí hậu nhiệt đới.
Về xuất nhập khẩu nông sản, ngoài vấn đề thuế quan, thị trường Nhật Bản mở hoàn toàn cho nông sản Việt Nam thông qua hệ thống thuế quan FTA mà hai nước cùng tham gia như CPTPP, RCEP. Tuy nhiên, khó nhất là các yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn an toàn thực phẩm rất cao cùng nhiều loại quy định mà chúng ta vẫn hay gọi là “hàng rào kỹ thuật”. Những tiêu chuẩn này không chỉ áp đặt lên hàng hóa nhập khẩu mà hàng hóa nông sản nội địa trong Nhật Bản cũng phải tuân thủ. Do vậy, tôi cho rằng cần gọi đúng tên của nó là hệ thống các tiêu chuẩn kỹ thuật.
Nhìn nhận đúng vấn đề thì chúng ta mới có hành động ứng xử đúng về việc phải hoàn thiện chất lượng nông sản của Việt Nam sao cho đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật đó. Đó là sân chơi công bằng và bình đẳng. Nếu chúng ta không nhận thức đúng như vậy thì người nông dân sẽ cảm thấy mặc cảm, tự cho là bị đối xử không công bằng và không tự tin theo đuổi mục tiêu xuất khẩu.
