Paul Krugman: AI giống bong bóng dot-com nhưng sẽ ‘vỡ’ theo cách khác, cuối cùng chúng ta sẽ phải giải cứu các Big Tech
Paul Krugman, nhà kinh tế đoạt giải Nobel, đã chỉ ra những điểm tương đồng đáng lo ngại, nhưng cũng dự đoán một kết cục khác biệt.
Krugman, người đoạt Giải Nobel Kinh tế, đã chia sẻ trong một bài viết trên Substack vào tuần này rằng, mức định giá cao của một số cổ phiếu công nghệ và sự hứng khởi về tương lai khiến ông liên tưởng đến bong bóng dot-com những năm 2000.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng "dù cơn sốt AI có nhiều nét giống với bong bóng dot-com, kết cục có thể rất khác biệt". Cựu giáo sư MIT và Princeton chỉ ra hai điểm khác biệt chính.
Krugman cho rằng bong bóng dot-com phần nào xuất phát từ kỳ vọng rằng các startup sẽ trở thành "những công ty gần như độc quyền siêu lợi nhuận", tận dụng hiệu ứng mạng lưới khổng lồ, giống như Microsoft đã làm được.
Nhưng trong cuộc cách mạng AI hiện tại, những công ty dẫn đầu không phải các startup mà là nhóm Magnificent Seven, những gã khổng lồ công nghệ đã thống trị thị trường từ trước.
"Tôi không chắc mọi người nhận ra điều này kỳ lạ đến mức nào", Krugman viết. "Lịch sử cho thấy các công nghệ mới thường phá vỡ trật tự thị trường cũ, nhưng lần này, các nhà đầu tư lại kỳ vọng công nghệ AI sẽ củng cố vị thế của những ông lớn hiện tại".
Ông cũng đặt câu hỏi liệu AI có thực sự giúp các tập đoàn công nghệ gia tăng lợi nhuận khi họ đã ở vị thế thống trị. Ngược lại, nếu những công ty này buộc phải chi mạnh tay để duy trì vị thế trong cuộc đua AI, họ thậm chí có thể kiếm được ít tiền hơn.
Điểm khác biệt thứ hai là về mối quan hệ với chính trị. Nếu Thung lũng Silicon 25 năm trước tương đối độc lập với chính trường, thì ngày nay các ông chủ Big Tech như Jeff Bezos và Mark Zuckerberg lại có mối liên hệ chặt chẽ với chính phủ.
Krugman đặc biệt nhắc đến trường hợp của Tesla. Cổ phiếu của hãng này đã tăng hơn 12 lần kể từ đầu năm 2020, đưa định giá công ty lên 1,2 nghìn tỷ USD, tương đương hơn 12 lần doanh thu hàng năm. Ông cho rằng mức định giá này "chỉ hợp lý nếu xét đến vai trò của Elon Musk như một đồng Tổng thống của nước Mỹ".
Nhà kinh tế kỳ cựu cho rằng những khác biệt này có thể dẫn đến một kết quả khác biệt so với đợt bùng nổ công nghệ này.
Ông chỉ ra rằng chính quyền Donald Trump đang đề xuất xây dựng một kho dự trữ tiền điện tử chiến lược và hỗ trợ khu vực tư nhân đầu tư 500 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng AI. Hai chương trình này có thể bơm thêm tiền vào ngành công nghệ, khi chính phủ mua lại tiền điện tử từ nhà đầu tư và các công ty AI được hưởng lợi từ nguồn vốn hỗ trợ.
"Bong bóng lần này có thể không nổ tung, mà kết thúc bằng một cuộc giải cứu lớn dành cho giới công nghệ", Krugman nhận định.
Nhiều nhà đầu tư, nhà kinh tế học và chuyên gia thị trường đã cảnh báo về nguy cơ sụp đổ tương tự bong bóng dot-com. Tuy nhiên, chỉ số Nasdaq 100, vốn tập trung nhiều vào công nghệ, đã tăng hơn 80% kể từ khi ChatGPT ra mắt vào cuối năm 2022, và nhiều người dự đoán thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục tăng trong năm nay.
Theo BI
>> Có gì trong 'kho báu' 14.800 tỷ USD mà ông Trump đang muốn Ukraine đánh đổi?
