‘Phá băng’ 3 dự án yếu kém khó xử lý nhất

Trong 12 dự án yếu kém, chậm tiến độ của ngành công thương, các dự án: Mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy Gang Thép Thái Nguyên (Tisco 2); Nhà máy Thép Việt Trung (VTM); Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS) được đánh giá là 3 dự án tồn tại nhiều vướng mắc và khó giải quyết nhất. Theo Chủ tịch Ủy ban Quản vốn Nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh, hiện nay, công tác xử lý các dự án này đã có nhiều tiến triển tích cực.

Kết quả thiết thực, cụ thể

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Ủy ban) là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém của một số doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành công thương. Xin ông cho biết về công tác xử lý các dự án trên đến thời điểm hiện nay ra sao?

Ông Nguyễn Hoàng Anh: Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Phó Thủ tướng Chính phủ qua các thời kỳ làm Trưởng Ban Chỉ đạo và sự chủ động, tích cực của Ủy ban trong thực hiện nhiệm vụ được giao, đồng thời là sự phối hợp của các cơ quan, doanh nghiệp liên quan, đến nay, công tác xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành công thương đã có nhiều bước tiến quan trọng và đạt kết quả thiết thực, cụ thể.

Đáng chú ý, đối với 5 dự án, doanh nghiệp đã được Bộ Chính trị đồng ý chủ trương giao Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Tập đoàn Hóa chất Việt Nam theo thẩm quyền và quy định của pháp luật, được sử dụng nguồn vốn hợp pháp để chủ động xử lý, tình hình sản xuất, kinh doanh của các dự án, doanh nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Trong đó, một số dự án, doanh nghiệp đã có lãi, giảm lỗ lũy kế đã đóng góp cho ngân sách Nhà nước, giảm dư nợ trung hạn và dài hạn của các dự án/doanh nghiệp, bảo đảm duy trì việc làm, đời sống cho hàng nghìn lao động, góp phần ổn định chính trị - xã hội tại địa phương.

Đơn cử là dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP 1 của Công ty cổ phần DAP – Vinachem, từ năm 2017 đến nay sản xuất ổn định, hằng năm có lãi và đã hết lỗ lũy kế từ tháng 1/2022.

Cùng với đó, dự án sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ chuyển biến tích cực trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, vận hành sản xuất khai thác tối đa, hiệu quả 27 dây chuyền sợi DTY, doanh thu bù đắp được chi phí biến đổi và có lợi nhuận trước định phí.

Ngoài ra, 3 dự án sản xuất nhiên liệu sinh học đang được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam triển khai thực hiện phương án xử lý, bảo đảm đúng theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và quy định của pháp luật.

Còn đối với 3 dự án sản xuất phân bón của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam thì sao, thưa ông? Vấn đề cơ cấu tài chính của các dự án này đã được nêu lên trong thời gian dài.

Ông Nguyễn Hoàng Anh: Về vấn đề này, Bộ Chính trị đã có văn bản đồng ý về chủ trương các biện pháp cơ cấu lại nợ vay của Ngân hàng Phát triển Việt Nam đối với 3 dự án/doanh nghiệp theo hướng cơ cấu lại tài chính theo đề nghị của Ban cán sự đảng Ủy ban. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của các dự án/doanh nghiệp này đã có nhiều kết quả tích cực.

Cụ thể, với dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, năm 2022, mặc dù phải đối mặt với rất nhiều khó khăn thách thức song hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty vẫn đạt được kết quả hết sức nổi bật với hiệu quả sản xuất kinh doanh đạt cao nhất từ trước tới nay. Mức lợi nhuận thực hiện là 1.779 tỷ đồng.

Thứ hai là dự án Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình. Năm 2022, giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 6.009 tỷ đồng (bằng 134% so với kế hoạch năm và bằng 150% so với thực hiện năm 2021). Tổng doanh thu ước đạt 6.039 tỷ đồng (bằng 135% với kế hoạch năm và đạt bằng 148% so với thực hiện năm 2021). Ước lãi 928 tỷ đồng (tăng lãi 856 tỷ đồng so với kế hoạch năm và tăng lãi 985 tỷ đồng so với thực hiện năm 2021). Tôi cho rằng đây là những kết quả thực sự đáng mừng.

Tiếp theo, không thể không nhắc tới dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai. Năm 2022, Công ty đạt lợi nhuận 1,5 tỷ đồng, giảm lỗ 317 tỷ đồng so với kế hoạch năm 2022 và giảm lỗ 128 tỷ đồng so với thực hiện năm 2021.

Chủ động gỡ khó, kiến tạo cơ hội để 3 dự án khó xử lý nhất "hồi sinh"

Liên quan đến 3 dự án, doanh nghiệp còn lại trong danh mục được giao Ủy ban chủ trì, gồm: Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy Gang Thép Thái Nguyên (Tisco 2); Dự án Nhà máy Thép Việt Trung (VTM); Dự án Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS), đến thời điểm này, những vướng mắc được tháo gỡ như thế nào, thưa ông?

Ông Nguyễn Hoàng Anh: Đây được coi là những dự án khó giải quyết nhất. Đối với Tisco 2, việc khắc phục các tồn tại có rất nhiều tiến triển tích cực, quan trọng.

Từ ngày 14-24/10/2022, tổng thầu MCC đã cử đoàn công tác đến làm việc trực tiếp tại Việt Nam để khảo sát, đánh giá, trao đổi với các cấp có thẩm quyền và doanh nghiệp liên quan của Việt Nam về Dự án Tisco 2. 

Chuyến công tác tạo ra bước đột phá trong quá trình giải quyết các tồn tại của Dự án này khi lần đầu tiên hai bên đã cùng khảo sát, tiếp cận trên thực tế đối với các máy móc, thiết bị đã tập kết tại hiện trường.

Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Trung Quốc của đoàn công tác Ủy ban từ ngày 13-19/3 vừa qua, các bên liên quan của Dự án Tisco 2 đã tiến hành rất nhiều phiên đàm phán. Đây cũng là lần đầu tiên hai bên tổ chức được cuộc gặp gỡ, trao đổi, tiếp xúc trực tiếp giữa lãnh đạo cao nhất của chủ đầu tư và tổng thầu sau 7 năm.

Kết thúc đàm phán, hai bên đã ký kết biên bản làm việc, đưa ra các nguyên tắc xử lý cơ bản, đề xuất phương hướng giải quyết và đặc biệt là kế hoạch kiểm tra, đánh giá thiết bị với các mốc thời gian biểu cụ thể,… làm cơ sở để triển khai các bước đi tiếp theo. Những động thái này là bước tiến quan trọng sau 7 năm đàm phán trước đó giữa TISCO và MCC mà không ký kết được bất kỳ văn bản nào.

Trên cơ sở kết quả đàm phán tại Bắc Kinh, từ ngày 30/3, đoàn chuyên gia của MCC đã sang Việt Nam để kiểm tra, đánh giá thiết bị, công trình tại hiện trường, làm cơ sở để đề xuất phương án khôi phục Dự án Tisco 2. Đến 25/4, đoàn chuyên gia MCC gửi TISCO báo cáo kết quả đánh giá và đề xuất sơ bộ đối với phương án xử lý tiếp theo đối với Dự án Tisco 2.

Về Dự án DQS, Ủy ban đã có nhiều chỉ đạo cụ thể. Trong đó, yêu cầu PVN và DQS cần có trách nhiệm trong việc xây dựng Đề án tái cơ cấu, khẩn trương đánh giá sát tình hình thực tế, khả năng hoạt động thời gian tới, xem xét tất cả các hình thức phù hợp với quy định của pháp luật để đề xuất phương án xử lý dứt điểm, khả thi và xác định rõ điều kiện về cơ chế, chính sách, cấp có thẩm quyền xử lý.

Về Dự án VTM, chúng tôi đã có các chỉ đạo yêu cầu SCIC, VNS làm việc với các bên liên quan tại VTM để thống nhất phương án khôi phục sản xuất kinh doanh; bảo vệ nhà máy, tài sản, máy móc thiết bị, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động; khẩn trương hoàn thiện Đề án tái cơ cấu theo đúng chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và các quy định pháp luật.

Trân trọng cảm ơn ông./.