Quốc gia nào có giá điện cao nhất thế giới, so với Việt Nam ra sao?
Giá điện có thể bị ảnh hưởng bởi các sự kiện toàn cầu, đặc biệt nếu các sự kiện đó tác động đến giá nhiên liệu hóa thạch như than đá và khí đốt tự nhiên.
Điện là một trong những nguồn tài nguyên thiết yếu nhất của nhân loại, gần như hiện diện ở khắp mọi nơi và đóng vai trò không thể thiếu trong đời sống hàng ngày ở hầu hết các khu vực trên thế giới. Tuy nhiên, khả năng sản xuất điện của một quốc gia chịu tác động lớn bởi nhiều yếu tố, bao gồm vị trí địa lý, cấu trúc địa chất, mức độ phát triển và tiến bộ công nghệ, cũng như việc quốc gia đó thuộc nhóm thu nhập cao, trung bình hay thấp. Vì thế, giá điện có sự chênh lệch đáng kể giữa các quốc gia.
Điện có thể được sản xuất bằng nhiều phương thức khác nhau, từ cối xay gió đơn giản, đến các nhà máy nhiệt điện than, hệ thống pin năng lượng mặt trời, đập thủy điện và nhà máy điện hạt nhân. Mỗi phương pháp đều có chi phí, ưu điểm - hạn chế riêng và phù hợp hơn với một số địa điểm nhất định.
Giá điện cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các sự kiện toàn cầu, đặc biệt nếu các sự kiện đó tác động đến giá nhiên liệu hóa thạch như than đá và khí đốt tự nhiên – vốn thường được đốt tại các nhà máy để phát điện. Cuộc xung đột Nga – Ukraine từ năm 2022 đã làm gián đoạn hoạt động xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch từ cả hai nước, gây ra làn sóng tăng giá điện (và nhiều mặt hàng khác) trên toàn cầu, đặc biệt là ở châu Âu.
Một số quốc gia có giá điện cao
Người dân Bermuda trả khoảng 0,458 USD/kWh – mức cao nhất thế giới (2024), theo World population review. Với diện tích chỉ khoảng 53,2km2 và dân số hơn 65.000 người, Bermuda không đủ không gian để xây dựng các nhà máy điện quy mô lớn như điện mặt trời, điện gió hoặc điện hạt nhân, cũng như không có sông để khai thác thủy điện. Hệ quả là nước này phụ thuộc gần như hoàn toàn vào dầu nhiên liệu nhập khẩu đắt đỏ để phát điện.
Người dân Ý phải trả trung bình 0,457 USD/kWh - ngang ngửa Bermuda. Khoảng 50% điện năng tại Ý được tạo ra từ việc đốt khí tự nhiên, khiến giá điện rất nhạy cảm với biến động của giá khí. Chẳng hạn, giá điện do nhà nước quản lý (ảnh hưởng đến 41% hộ gia đình) giảm 19% trong quý I/2022 nhưng lại tăng 58% vào quý IV cùng năm.
Giá điện ở Đan Mạch thuộc nhóm cao nhất châu Âu, với mức khoảng 0,384 USD/kWh vào năm 2024. Nguyên nhân chính đến từ cơ sở hạ tầng, vị trí địa lý và đặc biệt là thuế – khoảng một nửa giá điện tại đây là tiền thuế bổ sung.
Đức có mức trung bình khoảng 0,365 USD/kWh. Giống như Đan Mạch, gần một nửa chi phí này đến từ thuế cao đánh vào sản xuất điện. Sau thảm họa hạt nhân Fukushima năm 2011, Đức đóng cửa nhiều nhà máy điện hạt nhân, khiến nhu cầu điện từ các nguồn truyền thống tăng mạnh và đẩy giá điện lên cao. Trước năm 2012, giá điện của Đức gần tương đương với Mỹ (vốn thấp hơn nhiều).
Người dân Anh trả trung bình 0,368 USD/kWh. Vị trí đảo quốc cùng sự phụ thuộc lớn vào nhiên liệu hóa thạch truyền thống khiến giá điện tại đây dễ biến động mạnh theo giá dầu thế giới.
Giá điện trung bình tại Áo là 0,360 USD/kWh. Năm 2022, Chính phủ Áo thử áp dụng trần giá điện cho mỗi hộ gia đình, nhưng kế hoạch này gây nhiều tranh cãi. Còn giá điện trung bình ở Bỉ là 0,365 USD/kWh. Ngoài thuế, vị trí địa lý khiến nước này phụ thuộc nhiều vào điện nhập khẩu từ các nước láng giềng, làm tăng chi phí.
Giá điện ở Tây Ban Nha khoảng 0,226 USD/kWh – mức trung bình so với nhiều quốc gia châu Âu. Tuy nhiên, một phần chi phí chịu tác động bởi sự phụ thuộc vào nguồn điện từ các nước láng giềng.
Quần đảo Cayman có giá điện khoảng 0,433 USD/kWh vào giữa năm 2024. Năm 2019, 97,4% năng lượng của quần đảo đến từ việc đốt dầu diesel. Chính phủ đã đặt mục tiêu nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên 25% vào năm 2025 và 70% vào năm 2037.
Giá điện ở Cộng hòa Séc hiện là 0,367 USD/kWh, từng ghi nhận mức tăng cao nhất châu Âu trong năm 2022. Nguyên nhân được cho là do Chính phủ chuẩn bị chưa tốt để ứng phó tác động từ xung đột Nga – Ukraine đối với thị trường nhiên liệu hóa thạch. Tháng 10/2022, Chính phủ đã áp trần giá điện và khí đốt. Tới giữa năm 2024, giá điện giảm còn 0,359 USD/kWh.
Tại Rwanda, giá điện khoảng 0,193 USD/kWh – cao nhất tại lục địa châu Phi. Tuy thấp hơn so với châu Âu, nhưng vẫn cao hơn so với Mỹ hay các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ như Iran và Ả Rập Xê-út.
Ngoài ra, theo World population review, một số quốc gia châu Á khác có giá điện bình quân: Singapore 0,25 USD/kWh, Nhật Bản 0,22 USD/kWh, Campuchia 0,15 USD/kWh, Thái Lan 0,13 USD/kWh, Trung Quốc 0,08 USD/kWh, Việt Nam 0,08 USD/kWh - bằng khoảng 1/6 so với Bermuda.
