Sau quy định cấm xe xăng: Vị thế của Honda tại Việt Nam lung lay dữ dội, cơ hội cho VinFast?

Sự thống trị lâu đời của Honda trên thị trường xe máy Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi Chính phủ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi sang xe điện, mở đường cho các nhà sản xuất nội địa như VinFast phát triển, theo dữ liệu ngành và khảo sát người tiêu dùng mới nhất.

Sự chuyển dịch này được đẩy nhanh bởi chỉ thị quyết liệt của Thủ tướng Phạm Minh Chính ban hành vào tháng 7. Theo đó, xe máy chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sẽ bị cấm lưu hành tại khu vực trung tâm Hà Nội sau 12 tháng kể từ ngày ban hành chỉ thị, và lệnh cấm này sẽ được mở rộng phạm vi dần từ năm 2028.

Dữ liệu ngành cho thấy, ngay sau khi lệnh cấm của Chính phủ được công bố, doanh số bán hàng của hãng xe Nhật Bản tại Việt Nam đã ghi nhận mức sụt giảm đáng kể: giảm gần 22% trong tháng 8 so với tháng 7 và giảm 13% so với cùng kỳ năm trước.

Cùng lúc đó, thị trường ghi nhận sự dịch chuyển rõ rệt từ người tiêu dùng. Theo khảo sát do công ty nghiên cứu thị trường Asia Plus Inc. thực hiện vào tháng 9, một phần đáng kể người dân tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh – hai thành phố lớn nhất cả nước – cho biết họ có kế hoạch chọn xe máy điện cho lần mua xe tiếp theo, một phần là để hưởng ứng các chính sách mới của chính phủ.

Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường Mordor Intelligence, thị trường xe hai bánh của Việt Nam - vốn đã đạt giá trị 4,6 tỷ USD vào năm 2025 - được dự báo sẽ tăng trưởng lên mức 6 tỷ USD vào năm 2030.

Hiện tại, xe máy chạy xăng vẫn đang thống trị Việt Nam, một trong những thị trường xe hai bánh lớn nhất thế giới. Năm ngoái, Honda đã bán được 2,6 triệu xe tại Việt Nam, nắm giữ hơn 80% tổng doanh số. Trong khi đó, nhà sản xuất nội địa VinFast cho biết họ đã giao 71.000 xe máy điện. Dù là nhà sản xuất xe máy lớn nhất toàn cầu, Honda cũng đang sản xuất các mẫu xe điện, nhưng số lượng bán ra tại Việt Nam hiện chưa được công bố rõ ràng.

Khảo sát người tiêu dùng mới nhất đã làm nổi bật sự thay đổi mạnh mẽ về ý định mua sắm của người dân. Trong số 200 người được hỏi, 54% cho biết họ sẽ chọn xe máy điện cho lần mua sắm tiếp theo, trong khi chỉ 24% cam kết chọn xe máy chạy xăng. Lý do chính cho sự ưu tiên này được xác định là nhờ vào các chính sách khuyến khích xe điện của chính phủ.

Tại Hà Nội, nơi chịu tác động trực tiếp từ lệnh cấm sắp tới, tỷ lệ người được phỏng vấn cho biết sẽ chọn xe máy điện đã tăng lên mức 60%.

Tuy nhiên, lòng trung thành thương hiệu vẫn là một yếu tố đáng kể. Một nửa số người được hỏi cho biết họ sẽ cân nhắc mua xe máy Honda, và 32% cân nhắc chọn xe VinFast. Con số này phản ánh cơ sở khách hàng hiện tại: hơn 80% người được khảo sát đã sở hữu một chiếc xe Honda, trong khi 4% đang sở hữu xe máy VinFast.

Bình luận về sự thay đổi này, ông Kengo Kurokawa, người đứng đầu Asia Plus, nhận định: "Chính sách hỗ trợ nhanh chóng, bao gồm lệnh cấm theo từng giai đoạn, các ưu đãi và thông điệp công khai, đã định hình đáng kể thái độ của người tiêu dùng và có thể đẩy nhanh sự thay đổi của thị trường nhanh hơn dự đoán của các nhà sản xuất truyền thống".

Tham khảo Reuters