Siêu phường đông dân nhất Việt Nam: Đô thị lấn biển đầu tiên của cả nước, sở hữu 3 cây cầu ấn tượng

Sau sáp nhập, phường Rạch Giá, tỉnh An Giang có quy mô dân số hơn 250.000 người, trở thành phường đông dân nhất Việt Nam. Phường có diện tích tự nhiên 45,52km2 và mật độ trên 5.500 người/km2, Rạch Giá giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đây cũng là địa bàn gắn liền với lịch sử hình thành đô thị lấn biển đầu tiên, mang tính tiên phong của Việt Nam trong công tác quy hoạch và mở rộng không gian đô thị.

Trước năm 2000, TP. Rạch Giá cũ có hình dáng hẹp dài, bị kênh Ông Hiển và biển Tây kìm hãm, khiến việc mở rộng đô thị vào đất liền gặp khó khăn do chi phí giải phóng mặt bằng quá lớn. Giải pháp lấn biển từng bị xem là "phi thực tế" và vấp phải nhiều hoài nghi. Tuy nhiên, với tầm nhìn chiến lược và sự quyết tâm chính trị, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang cũ đã đề xuất và được Chính phủ phê duyệt dự án lấn biển Rạch Giá năm 1997. Chỉ 2 năm sau, công trình chính thức khởi công, mở ra tiền lệ mới trong quy hoạch đô thị Việt Nam.

Dự án có tổng diện tích 420ha, trong đó 360ha lấn ra biển, tổng vốn đầu tư gần 500 tỷ đồng. Sau hơn 15 năm triển khai, đến cuối năm 2015, toàn bộ hạng mục được hoàn thành, mở rộng địa giới hành chính thêm 7km về phía Tây, giải quyết chỗ ở cho khoảng 60.000 người và hình thành nhiều khu dân cư, cơ quan hành chính, trường học, công trình công cộng. Đây cũng là nền tảng để thành lập các phường mới, đưa Rạch Giá trở thành 1 trong 4 đô thị động lực của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cùng với Cần Thơ, Long Xuyên và Mỹ Tho.

Không chỉ mở ra không gian phát triển, phường Rạch Giá còn nổi bật với những công trình biểu tượng gắn liền với diện mạo đô thị biển. Ba cây cầu bắc qua kênh Nhánh chính là minh chứng rõ nét.

Cầu Kinh Nhánh (cầu Đúc) là công trình kết cấu thép lâu đời, nối đường Lê Lợi và Nguyễn Trung Trực trở thành điểm nhấn quen thuộc của đô thị Rạch Giá. Cầu 3/2, dài 325 m với chín nhịp vòm cong, khánh thành năm 2014, vừa giải quyết nhu cầu giao thông, vừa tạo mỹ quan kiến trúc cho khu lấn biển. Đặc biệt, cầu cống kênh Nhánh (cầu Ngô Quyền), hoàn thành năm 2020, tích hợp chức năng giao thông và thủy lợi, giúp ngăn mặn, giữ ngọt, dẫn nước từ sông Hậu về nhà máy nước Rạch Giá, khắc phục tình trạng thiếu nước mùa khô và hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản.

Ngày nay, Rạch Giá không chỉ được biết đến là phường đông dân nhất Việt Nam, mà còn là hình mẫu cho mô hình đô thị ven biển kết hợp giữa quy hoạch hiện đại, công trình biểu tượng và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Thành phố đã tạo dựng được một không gian sống mới, hấp dẫn cả về kinh tế, xã hội lẫn cảnh quan, đồng thời mở ra nhiều cơ hội phát triển bền vững cho vùng Tứ giác Long Xuyên nói riêng và vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung.