Sức nóng của cạnh tranh giá xe: Công nhân ngành ô tô Trung Quốc bị sa thải, cắt giảm lương

Sức nóng của cuộc chiến giá xe điện

Hàng triệu công nhân và nhà cung cấp ô tô ở Trung Quốc đang cảm nhận sức nóng khi cuộc chiến giá xe điện buộc các nhà sản xuất ô tô phải cắt giảm chi phí ở bất cứ đâu có thể.

Cuộc chiến giá cả do Tesla gây ra đã thu hút hơn 40 thương hiệu xe, chuyển nhu cầu khỏi các mẫu xe cũ và buộc một số nhà sản xuất ô tô phải hạn chế sản xuất cả xe điện và ô tô động cơ đốt trong, hoặc đóng cửa hoàn toàn các nhà máy.

Tờ Reuters cho biết thông qua phỏng vấn với 10 giám đốc điều hành của các hãng sản xuất và nhà cung cấp phụ tùng ô tô, cũng như 7 công nhân nhà máy, chỉ ra rằng ngành công nghiệp ô tô rộng lớn hơn đang gặp khó khăn nghiêm trọng. Việc bị chèn ép từng đồng đối với mọi thứ, từ linh kiện, hóa đơn điện đến tiền lương.

Các nhà kinh tế cảnh báo rằng lĩnh vực ô tô của Trung Quốc thậm chí có thể trở thành lực cản đối với tăng trưởng kinh tế do hậu quả từ cuộc chiến giá cả. Đây sẽ là bước ngoặt lớn đối với ngành công nghiệp ô tô tại quốc gia tỷ dân.

Được biết, trong 7 tháng đầu năm 2023, Trung Quốc đã bán được 11,4 triệu ô tô trong nước và xuất khẩu 2 triệu chiếc, nhưng mức tăng trưởng này gần như hoàn toàn đến từ nước ngoài. Tuy xuất khẩu tăng vọt 81% nhưng doanh số bán hàng trong nước chỉ tăng 1,7%, bất chấp việc giảm giá trên diện rộng.

Theo George Magnus, cộng tác viên nghiên cứu tại Trung tâm Trung Quốc của Đại học Oxford, cho biết: “Sự tập trung vào sản xuất và cung cấp bị lệch lạc”, đồng thời cho biết thêm rằng việc không quan tâm đúng mức đến nhu cầu sẽ dẫn đến tình trạng tồn kho quá mức, giảm giá và căng thẳng tài chính.

Cắt giảm lương và sa thải tác động đến mức sống của người dân

Được biết từ lâu các nhà máy Trung Quốc đã không hoạt động hết công suất kể từ khi Tesla giảm giá lần đầu tiên vào tháng 10 năm ngoái. Giám đốc điều hành Elon Musk sau đó đã tăng gấp đôi chiến lược của mình với nhiều đợt cắt giảm được công bố vào tháng trước.

Tính cả các nhà máy sản xuất ô tô động cơ đốt trong, Trung Quốc có công suất sản xuất 43 triệu ô tô mỗi năm vào cuối năm 2022, nhưng tỷ lệ sử dụng nhà máy là 54,5%, giảm đáng kể so với mức 66,6% năm 2017, dữ liệu của Hiệp hội Xe khách Trung Quốc (CPCA) cho thấy.

Mike Chen, 32 tuổi, làm việc cho một liên doanh giữa gã khổng lồ ô tô nhà nước SAIC của Trung Quốc và Volkswagen của Đức cho biết việc cắt tiền thưởng và làm thêm giờ khiến lương hàng tháng của anh trong năm nay chỉ còn hơn 1/3 số tiền anh kiếm được khi được tuyển vào công ty năm 2016.

Chen chia sẻ: “SAIC-VW từng là nhà tuyển dụng tốt nhất và tôi cảm thấy vinh dự khi được làm việc ở đây”. "Bây giờ tôi chỉ cảm thấy tức giận và buồn bã."

Theo truyền thông Trung Quốc, việc cắt giảm lương và sa thải trong ngành công nghiệp ô tô và các nhà cung cấp trong lĩnh vực này đã tác động đến khoảng 30 triệu người, ảnh hưởng đến mức sống vào thời điểm Bắc Kinh đang rất muốn nâng cao niềm tin của người tiêu dùng.

Được biết, cắt giảm lương là bất hợp pháp ở Trung Quốc, nhưng cơ cấu trả lương phức tạp tạo nhiều lỗ hổng để giải quyết vấn đề này.

Ví dụ, SAIC-VW đã có thể giảm số tiền lương mang về nhà của Mike Chen bằng cách giảm giờ làm việc và cắt tiền thưởng mà không cần điều chỉnh mức lương cơ bản của anh ấy. Số tiền vốn thường chiếm tới một nửa số tiền thù lao mà người lao động mong đợi khi tham gia lao động.

BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất Trung Quốc, đã thông báo tuyển dụng các vị trí vào tháng 8 tại nhà máy ở Thâm Quyến với thu nhập hàng tháng ước tính là 5.000- 7.000 nhân dân tệ, nhưng chỉ với mức lương cơ bản là 2.360 nhân dân tệ (324 USD).

Theo dữ liệu của Chính phủ Trung Quốc, trong tháng 6, mức lương trung bình hàng tháng của người lao động là 11.300 nhân dân tệ.

Theo phân tích của tờ Reuters về thu nhập ước tính trong các quảng cáo việc làm gần đây của 30 công ty ô tô cho thấy mức lương mỗi giờ từ 14 nhân dân tệ (1,93 USD) đến 31 nhân dân tệ (4,27 USD) đối với các hãng như Tesla, SAIC-GM, Li Auto và Xpeng.

Theo Liu, 35 tuổi, một công nhân lắp rắp ô tô cho biết anh đã nghỉ việc tại nhà máy Changan Automobile ở Hợp Phì vào tháng 7. Sau khi chỉ kiếm được 4.000 nhân dân tệ trong cả tháng 5 và tháng 6, thay vì 7.000 nhân dân tệ như anh mong đợi mỗi tháng.

Một số nhà sản xuất ô tô bao gồm Mitsubishi Motors và Toyota đã sa thải hàng nghìn người ở Trung Quốc sau khi doanh số bán hàng sụt giảm. Những công ty khác như Tesla và nhà sản xuất pin Contemporary Amperex Technology (CATL) đã chậm lại việc tuyển dụng do trì hoãn việc mở rộng. Trong khi đó, Hyundai và đối tác Trung Quốc đang cố gắng bán một nhà máy ở Trùng Khánh.

Nhà cung cấp ô tô Trung Quốc rơi vào thế khó

Bên cạnh đó đây cũng là một môi trường khắc nghiệt đối với các nhà cung cấp ô tô ở Trung Quốc khi giá ô tô tiếp tục giảm, giá giao dịch trung bình của xe điện và xe hybrid trong tháng 6 giảm 15% so với tháng 1 ở mức 185.100 nhân dân tệ.

Giá xe điện trượt dốc ở Trung Quốc. Nguồn: Reuters

Theo China Automotive News ước tính có hơn 100.000 nhà cung cấp ô tô trong nước. Trong một cuộc khảo sát hồi tháng 3 với gần 2.000 người thực hiện bởi nền tảng giao dịch phụ tùng ô tô Gasgoo, 74% cho biết các nhà sản xuất ô tô đã yêu cầu họ giảm chi phí.

Hơn một nửa trong đó được yêu cầu giảm từ 5% đến 10%, cao hơn mục tiêu 3% đến 5% của những năm trước. Các công ty dự kiến ​​​​sẽ có nhiều yêu cầu như vậy trong năm nay.

Hai giám đốc điều hành cấp cao của các nhà cung cấp ô tô cho biết, các nhà cung cấp thường đàm phán giá mỗi năm một lần, nhưng nhiều người đã bị ép phải giảm giá hàng quý vào năm 2023.

Lợi nhuận sụt giảm trong ngành ô tô Trung Quốc. Nguồn: Reuters

Thị trường pin xe điện cũng đã chuyển biến khi các nhà cung cấp giảm giá cho các nhà sản xuất ô tô. Nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới Contemporary Amperex Technology (CATL), vốn coi Tesla là khách hàng lớn nhất của mình. Hiện đã giảm giá pin cho các nhà sản xuất xe điện nội địa nhỏ hơn kể từ tháng 2 năm nay.

Dữ liệu của RealLi Research cho thấy pin lithium sắt photphat (LFP), loại được Tesla sử dụng ở Trung Quốc, trong tháng 8 đã rẻ hơn 21% so với 5 tháng trước, pin niken-coban cũng rẻ hơn từ 9% đến 18%.