Theo quy hoạch, đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có chức năng vận chuyển hành khách như một tuyến đường sắt đô thị, kết nối liên vùng.
Hiện nay, dự án Sân bay Long Thành giai đoạn 1 đang được triển khai xây dựng với hàng loạt hạng mục quan trọng như: nhà ga hành khách; đường cất, hạ cánh; sân đỗ tàu bay sẽ được khởi công xây dựng trong tháng 8 và 9/2023.
Để phục vụ kết nối sân bay Long Thành, hàng loạt dự án giao thông khác đã và đang được triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh.
Theo chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, trên địa bàn tỉnh đã và đang triển khai nhiều dự án giao thông đường bộ như các tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành, Phan Thiết - Dầu Giây, Biên Hòa - Vũng Tàu, đường vành đai 3 - TP.HCM, mở rộng đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây. Khi các dự án này đưa vào khai thác, cơ bản đáp ứng việc kết nối hệ thống giao thông đường bộ với sân bay Long Thành.
Tuy nhiên, để phát huy lợi thế và tăng khả năng kết nối của sân bay Long Thành với TP.HCM, đồng thời chia sẻ áp lực lưu lượng cho hệ thống giao thông đường bộ thì việc sớm triển khai dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành là rất cần thiết.
Theo quyết định phê duyệt dự án của Chính phủ, sân bay Long Thành giai đoạn 1 sẽ có quy mô 1 đường cất hạ cánh, 1 nhà ga hành khách, công suất 25 triệu hành khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.
Tuyến được quy hoạch dài 38km, khổ 1.435mm, kết nối giữa sân bay Long Thành và Thủ Thiêm (TP.HCM), chủ yếu phục vụ vận tải hành khách giữa trung tâm TP.HCM với sân bay Long Thành. Tuyến kết nối với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam tại Thủ Thiêm.
Về hình thức đầu tư, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành sẽ được đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP). Cụ thể, theo Quyết định số 1831/QĐ-TTg về việc ban hành danh mục quốc gia kêu gọi đầu tư nước ngoài giai đoạn 2021-2025 được Thủ tướng Chính phủ ban hành vào đầu tháng 11/2021, dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành là một trong những dự án được đưa vào danh mục kêu gọi đầu tư.
Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành nếu được triển khai sớm và hoàn thành đồng bộ với dự án Sân bay Long Thành giai đoạn 1 sẽ đáp ứng nhu cầu rất lớn về đi lại của hành khách từ sân bay Long Thành đến TP.HCM và ngược lại.
Ngày 7/7 vừa qua, tại hội nghị trao đổi hợp tác giữa TP.HCM và các tỉnh: Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu lần thứ 2, Sở Giao thông Vận tải TP.HCM đã đề nghị lãnh đạo các địa phương thống nhất kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải đẩy nhanh tiến độ xây dựng tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.
Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành thuộc mạng lưới đường sắt quốc gia, cần triển khai phù hợp; đồng thời, kiến nghị đẩy nhanh tiến độ thực hiện để đạt kết quả cùng thời gian với việc khai thác sân bay Long Thành giai đoạn 1.