Thép HRC Trung Quốc bị nghi lách thuế qua 'lỗ hổng' phòng vệ, Bộ Công Thương vào cuộc

Ngày 8/3/2025, Bộ Công Thương đã chính thức áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cuộn cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế dao động từ 19,38% đến 27,83%. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong quá trình điều tra dựa trên đơn kiện của hai nhà sản xuất thép lớn trong nước là Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG) và Formosa Hà Tĩnh.

Quyết định này bước đầu đã phát huy hiệu quả khi làm giảm lượng HRC nhập khẩu từ Trung Quốc. Cụ thể, trong 4 tháng đầu năm 2025, thị phần HRC sản xuất trong nước đã tăng từ 26% (cùng kỳ 2024) lên 43%, trong khi thị phần hàng nhập khẩu giảm từ 74% xuống còn 57%. Riêng HRC nhập từ Trung Quốc trong tổng lượng hàng nhập khẩu cũng giảm mạnh, từ 73% xuống 63%, với tổng kim ngạch giảm 33% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, sau khi biện pháp thuế được áp dụng, đã xuất hiện một hiện tượng mới đáng chú ý khi lượng nhập khẩu HRC khổ lớn (rộng ≥ 1,88m) từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh. Nguyên nhân là do biện pháp trên chỉ áp dụng với sản phẩm có khổ rộng dưới 1,88m, trong khi sản xuất trong nước chủ yếu tập trung vào khổ rộng từ 1,65 - 1,8m.

Theo đó, tính riêng trong tháng 4/2025, Việt Nam nhập khẩu tới 214.000 tấn HRC khổ lớn, tăng 81% so với tổng lượng nhập của cả quý I/2025 (118.000 tấn). Tính trong 4 tháng, tổng lượng nhập đạt 332.000 tấn, gấp 4,7 lần nửa cuối năm 2024 (71.200 tấn) và gấp 25 lần so với nửa đầu năm 2024 (13.360 tấn).

Ảnh: Chứng khoán Vietcap

Theo Chứng khoán Vietcap, hiện đang tồn tại 2 luồng quan điểm trái chiều về vấn đề trên. Một bên cho rằng việc tăng mạnh nhập khẩu HRC khổ lớn là hành vi né thuế chống bán phá giá, trong khi bên còn lại lập luận rằng các nhà sản xuất trong nước không sản xuất loại thép có kích thước này nên buộc phải nhập khẩu.

Trước thực tế đó, Bộ Công Thương đã ghi nhận tình trạng tăng đột biến nhập khẩu HRC khổ lớn và đang xem xét khả năng mở rộng phạm vi áp dụng biện pháp chống bán phá giá để bao gồm cả loại sản phẩm này. Theo nhận định từ Vietcap, quyết định chính thức từ Bộ Công Thương dự kiến sẽ được công bố trong thời gian tới.

>> Đại gia tôn mạ doanh thu 19.000 tỷ đồng 'nói không' với thép HRC Trung Quốc