Thua lỗ nặng, huyền thoại bán khống Jim Chanos đóng cửa quỹ đầu cơ sau gần 40 năm hoạt động

Jim Chanos, nhà bán khống huyền thoại nổi tiếng với những vụ tấn công vào các doanh nghiệp đình đám như Enron và Tesla, mới đây đã quyết định đóng cửa các quỹ đầu cơ của mình sau gần 4 thập kỷ hoạt động.

Chanos & Co., công ty mà ông thành lập năm 1985 với tên gọi ban đầu là Kynikos Associates, có kế hoạch đến cuối năm nay sẽ trả lại hầu hết vốn cho nhà đầu tư.

Trong thư gửi nhà đầu tư, Chanos viết: “Không có gì bí mật khi nói rằng mô hình bán khống cổ phiếu đang phải chịu áp lực rất lớn và mối quan tâm đến các chuyên gia lựa chọn cổ phiếu theo những mô hình phân tích cơ bản cũng đã giảm đi đáng kể. Mặc dù vẫn rất đam mê với công việc nghiên cứu và đầu tư, tôi cảm thấy cần phải theo đuổi những đam mê này theo 1 cách khác”.

Các quỹ đầu cơ của Chanos đã lỗ khoảng 4% trong năm 2023, trong khi chỉ số S&P 500 tăng 19%. Cổ phiếu Tesla - một trong những mục tiêu bán khống nổi tiếng nhất của ông - thì tăng giá 90% và nhà sáng lập Elon Musk là người giàu nhất thế giới. Tài sản của Chanos & Co. giảm từ mức 8 tỷ USD ở thời điểm 2008 xuống hiện còn chưa đến 200 triệu USD.

Năm nay 65 tuổi, Chanos sẽ tiếp tục điều hành công ty của mình, chủ yếu là đầu tư bằng nguồn vốn của cá nhân ông nhưng cũng quản lý tài sản cho một số khách hàng nhất định.

Chanos cho biết công ty của ông sẽ tiếp tục cung cấp cho nhà đầu tư “những lời khuyên đáng giá về các ý tưởng và danh mục bán khống cũng như những cái nhìn sâu sắc về kinh tế vĩ mô”. Đến cuối năm nay các khách hàng sẽ được trả lại khoảng 90% số tiền mặt của họ, phần còn lại được hoàn trả trong nửa đầu năm sau.

Kể từ khi Chanos & Co ra đời, quỹ đã mang về cho các nhà đầu tư gần 5 tỷ USD lợi nhuận.

Ông bắt đầu trở nên nổi tiếng từ năm 1982, khi đang làm chuyên gia phân tích tại công ty chứng khoán Gilford. Chanos thường xuyên đưa ra những dự báo bi quan và ông đã hối thúc khách hàng đặt cược chống lại Baldwin-United, 1 nhà sản xuất đàn piano đang có cổ phiếu tăng giá rất mạnh và đã mở rộng sang cả mảng bảo hiểm. Vài tháng sau, công ty này nộp đơn phá sản.

Trong khi những nhà bán khống khác thường kín tiếng, Chanos lại thích được nhiều người chú ý, thường xuyên phát biểu trên tivi và tham dự các hội thảo.

Cuối năm 1982, ông rời khỏi Gilford và huy động được 16 triệu USD để lập ra quỹ đầu cơ của chính mình. Trong những năm 1990, Kynikos Associates nhận được khoản đầu tư từ Ziff Brothers, những tỷ phú đứng sau nhiều nhà quản lý quỹ đầu cơ trong đó có Bill Ackman.

Thương vụ để đời của Chanos diễn ra vào năm 2001, khi ông chú ý đến Enron, 1 công ty vận hành đường ống khí đốt đang phát triển nhanh chóng và lấn sân sang mảng giao dịch năng lượng. Enron trở thành "con cưng" của phố Wall nhưng sau khi đào sâu các báo cáo thì Chanos tuyên bố Enron có những giao dịch ngoại bảng đầy rủi ro.

Vài tháng sau, Enron bất ngờ báo lỗ và bị điều tra. Trước khi năm 2001 kết thúc, Enron đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản và đến nay vẫn là một trong những vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử.

Trước khủng hoảng tài chính 2008-09, Chanos lên tiếng cảnh báo về nguy cơ khủng hoảng ngân hàng. Quỹ của ông đã thắng lớn khi thị trường lao dốc mặc dù số lãi khiêm tốn hơn so với những người như John Paulson.

Sau đó Chanos đặt cược chống lại những công ty sẽ bị ảnh hưởng nặng khi kinh tế Trung Quốc giảm tốc. Tuy nhiên lời dự báo này mất nhiều năm sau mới trở thành hiện thực. Năm 2015, các vị thế chống lại Trung Quốc chiếm khoảng 1/5 danh mục đầu tư toàn cầu của Kynikos và đã mang lại lợi nhuận lớn khi chứng khoán Trung Quốc bị bán tháo mùa hè năm đó.

>> Thiên tài đầu tư trong "The Big Short" giờ ra sao?