Tòa nhà chọc trời đổ sập trong đêm khiến 98 người thiệt mạng

4 năm sau vụ sập chung cư Champlain Towers South ở Surfside, bang Florida (Mỹ) khiến 98 người thiệt mạng, vụ việc vẫn là một trong những thảm họa công trình nghiêm trọng nhất trong lịch sử Mỹ – và là lời cảnh tỉnh cho hệ thống quản lý nhà ở ven biển đang ngày càng chịu áp lực bởi thời gian, khí hậu và sự lỏng lẻo trong giám sát xây dựng.

1 giờ 22 phút sáng ngày 24/6/2021, khi phần lớn người dân thị trấn ven biển Surfside (bang Florida, Mỹ) đang say giấc thì Champlain Towers South – tòa chung cư 12 tầng nằm sát bãi biển Miami – bất ngờ đổ sập. Lực lượng cứu hộ từ các hạt Miami-Dade và Broward nhanh chóng có mặt, dùng xe thang cứu được 35 người và lập trung tâm hỗ trợ tìm kiếm thân nhân cách hiện trường vài con phố.

Collins Avenue, con đường chính ven biển, bị phong tỏa hoàn toàn, trong khi đội cứu hộ từ hạt Miami-Dade và Broward không ngừng đào bới suốt ngày đêm.

Tổng thống Joe Biden ngay sau đó tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ liên bang khi Thống đốc bang Florida ban bố tình trạng khẩn cấp. Trong ngày đầu tiên, giới chức xác nhận 1 người chết và 99 người mất tích. Những ngày sau, con số thương vong không ngừng tăng: 4 người vào sáng thứ Sáu, 9 người vào Chủ nhật, 18 người một tuần sau, rồi 64 người chỉ sau hơn 10 ngày. Đến ngày thứ 16, con số thương vong đã là 79 người thiệt mạng và 61 người còn mất tích.

Cuối cùng, vào ngày 26/7 – hơn một tháng sau vụ sập – thi thể nạn nhân cuối cùng, bà Estelle Hedaya, 54 tuổi, được tìm thấy. Các mảnh tưởng niệm mọc lên khắp Surfside. Nhiều sự kiện mừng Quốc khánh 4/7 bị hủy bỏ. Một tấm bia tưởng niệm được đặt dưới đáy biển Neptune Memorial Reef vào tháng 12/2021 để tưởng nhớ 98 nạn nhân.

Những vết nứt đã được báo trước

Tòa Champlain Towers South được xây dựng năm 1981, nằm tại 8777 Collins Avenue. Đáng chú ý, công trình từng được miễn quy định giới hạn chiều cao để xây thêm các căn penthouse – một trong những điểm gây tranh cãi khi xin giấy phép.

Trước đó, khu vực Surfside từng có lệnh cấm phát triển do hệ thống nước thải và cấp nước xuống cấp, và chính các chủ đầu tư đã chi trả 200.000 USD (tương đương khoảng 866.000 USD năm 2024) để nâng cấp hạ tầng và xin phép xây dựng.

Theo các tài liệu được công bố sau thảm họa, các kỹ sư từ năm 2018 đã cảnh báo về tình trạng bê tông và cốt thép tầng hầm dưới sàn bể bơi bị ăn mòn nghiêm trọng do nước thấm. Một báo cáo tháng 4/2021 còn mô tả tình trạng này "tồi tệ hơn rất nhiều". Dù chương trình sửa chữa trị giá 15 triệu USD đã được thông qua, công trình vẫn chưa được khởi công trước khi thảm họa xảy ra.

Bên cạnh đó, một số yếu tố khác cũng được điều tra như sụt lún địa chất, thiếu cốt thép, và cả nghi ngờ về tham nhũng trong quá trình xây dựng. Trong nghiên cứu sau này, Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Mỹ (NIST) phát hiện sàn bể bơi không tuân thủ quy chuẩn xây dựng ban đầu. Tuy nhiên, kết luận chính thức về nguyên nhân vẫn chưa được đưa ra, và NIST dự kiến hoàn tất cuộc điều tra vào tháng 6/2025.

Ngay sau vụ sập, hàng loạt vụ kiện dân sự và hình sự được khởi động. Một thỏa thuận đền bù kỷ lục trị giá 997 triệu USD (sau nâng lên thành hơn 1,02 tỷ USD) được thông qua để hỗ trợ gia đình nạn nhân. Riêng chủ sở hữu căn hộ được chia 96 triệu USD cho thiệt hại tài sản.

Tuy nhiên, quá trình đền bù cũng vướng nhiều tranh cãi: hàng trăm yêu cầu đền bù bị tố là gian dối, một số gia đình phản đối việc xây dựng khu căn hộ cao cấp 52 căn trên chính nền đất từng xảy ra thảm họa.

Bất chấp điều đó, mảnh đất đã được bán cho tập đoàn DAMAC (Dubai) với giá 120 triệu USD.

Về phía lập pháp, Florida đã thông qua nhiều cải cách: các tòa nhà cao từ 3 tầng trở lên phải được kiểm tra định kỳ sau 30 năm (25 năm nếu gần biển) và cứ mỗi 10 năm sau đó. Các hiệp hội cư dân cũng bắt buộc công khai báo cáo tài chính và kỹ thuật. Dù vậy, nhiều người cho rằng chi phí bảo trì sẽ tạo thêm gánh nặng cho người dân, đặc biệt là người già và người về hưu.

Vết thương vẫn chưa lành

Ngày 24/6 năm ngoái, 3 năm sau kể từ thảm họa, một lễ tưởng niệm được tổ chức tại hiện trường cũ với sự tham gia của thân nhân các nạn nhân, lính cứu hỏa và quan chức địa phương. Những giọt nước mắt, cái ôm nghẹn ngào và tiếng gọi tên người thân đã mất vẫn vang vọng.

“Tôi nghĩ rằng chúng ta đều có khả năng để sống tiếp. Chúng ta đều muốn sống một cuộc đời tốt đẹp” Raquel Oliveira – người mất chồng và con trai 5 tuổi – nghẹn ngào chia sẻ. 4 năm đã trôi qua, nhưng đối với những người sống sót, nỗi đau và ký ức về đêm kinh hoàng ấy vẫn chưa bao giờ phai nhạt.

Theo CBS News, Wiki

>> Nhà máy lọc dầu lớn nhất nhì nước Đức lâm nguy, hơn 1.000 người sắp mất việc vì thiếu dầu Nga