Với tổng cộng 26 vị vua đã lên ngôi chính thức, đây được xác định là triều đại có nhiều vua nhất lịch sử phong kiến Việt Nam.
Triều đại có nhiều vua nhất lịch sử
Trong lịch sử phong kiến Việt Nam, Hậu Lê là triều đại có thời gian trị vì lâu nhất với hai giai đoạn là Lê sơ và Lê trung hưng. Nhà Lê sơ có thời gian cai quản đất nước trong vòng 99 năm từ 1428 đến 1527, còn nhà Lê trung hưng có 256 năm trị vì, từ năm 1533 đến năm 1789. Đây là triều đại phong kiến “từ tay trắng dựng nên nghiệp lớn”, tồn tại dài nhất trong lịch sử Việt Nam.
Triều Hậu Lê ra đời sau khi Lê Lợi (tức Lê Thái Tổ) đứng lên lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi, gạt bỏ vua bù nhìn Trần Cảo và lên ngôi vua. Triều đại này kết thúc vào năm 1789 với sự kiện nhà Thanh phát binh đánh Đại Việt theo sự cầu viện của Lê Chiêu Thống.
Trong suốt thời gian trị vì đất nước, Hậu Lê có tổng cộng tất cả 26 vị vua lên ngôi. Trong đó, thời kỳ Lê sơ có 10 vị vua và thời kỳ Lê trung hưng có 16 vua. Vì vậy, không chỉ là triều đại có thời gian trị vì lâu nhất, Hậu Lê còn là triều đại phong kiến trải qua nhiều đời vua nhất trong sử Việt.
10 vị vua nhà Lê sơ thuộc 6 thế hệ bao gồm: Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, Lê Thánh Tông, Lê Hiến Tông, Lê Túc Tông, Lê Uy Mục, Lê Tương Dực, Lê Chiêu Tông và Lê Cung Hoàng. Thời kỳ này, các vua nắm trọng quyền hành, đất nước phát triền và được coi là giai đoạn hoàng kim của chế độ phong kiến Việt Nam.
16 vị vua nhà Lê trung hưng bao gồm: Lê Trang Tông, Lê Trung Tông, Lê Anh Tông, Lê Thế Tông, Lê Kính Tông, Lê Thần Tông, Lê Chân Tông, Lê Huyền Tông, Lê Gia Tông, Lê Hy Tông, Lê Dụ Tông, Lê Đế Duy Phương, Lê Thuần Tông, Lê Ý Tông, Lê Hiển Tông và Lê Mẫn Đế (Lê Chiêu Thống).
Vua Lê Thánh Tông và 27 năm đưa Đại Việt đạt đến đỉnh cao
Trong suốt hàng nghìn năm lịch sử Việt Nam, giai đoạn thịnh trị nhất là niên đại Hồng Đức dưới thời vua Lê Thánh Tông. Giai đoạn này kéo dài suốt 27 năm từ 1470 đến năm 1497 và được hậu nhân hết sức ca ngợi, được xem như khuôn vàng thước ngọc của một vương triều thịnh trị.
Với tầm nhìn chiến lược và tài năng lãnh đạo, vua Lê Thánh Tông đã đưa Đại Việt phát triển mọi mặt từ văn hóa, kinh tế, chính trị, giáo dục, quân sự...
Về kinh tế, vua Lê Thánh Tông chú trọng phát triển nông nghiệp, ra các sắc chỉ khuyến khích phát triển nông nghiệp. Ngoài ra, nhà Vua ban hành quyền tư hữu ruộng đất, nghiêm trị những đối tượng chiếm đoạt hay lấn chiếm ruộng đất của người khác. Các luật thuế khóa, điền địa hay khuyến khích nông nghiệp, mở đồn điền, ra luật quân điền chia đất cho người dân được ông lặp ra nhằm thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp nước nhà.
Về chính sách ngoại bang dưới thời kỳ vua Lê Thánh Tông, ông đã xây dựng một Đại Việt hùng mạnh khiến lân bang không dám tiến đánh. Các nước như Bồn Man, Lan Xang (Lào ngày nay), Chiêm Thành cướp phá vùng biên giới của Đại Việt, Vua không chỉ cho quân tới đánh mà còn tiến qua biên giới đánh cho phải quy thuận mới thôi. Các chính sách tuyển quân ở thời kỳ này cũng hết sức khắt khe để xây dựng được đội ngũ quân sự hình mạnh.
Vào thời kỳ Hồng Đức, giáo dục được xem là nền tảng cho sự phát triển phồn thịnh của đất nước. Nhà Vua đặc biệt chú trọng vào việc bồi dưỡng và trọng dụng nhân tài. Các kỳ thi khoa bảng được tổ chức 3 năm một lần nhằm tìm được hiền tài phụng sự Giang Sơn Xã Tắc. Một số cơ quan giáo dục quan trọng như Hàn lâm viện, Đông các viện, Quốc sử viện, Quốc Tử Giám, nhà Thái học được trọng dựng để đào tạo nhân tài phụng sự cho đất nước.
Sự phát triển toàn diện về mọi mặt đưa Đại Việt trở thành một đất nước khiến cả Đông Nam Á khiếp sợ. Các nước như Chiêm Thành, Chiang Mai (Thái Lan ngày nay), Ayutthaya và Java (Indonesia ngày nay), Chân Lạp (Campuchia ngày nay), Lan Xang (Lào ngày nay), Melaka (thuộc Malaysia ngày nay) phải thần phục (Theo “lịch sử Việt Nam” tập 3 của Viện sử học).
Giang sơn hùng mạnh, thiên hạ thái bình, xã xắc ổn định, lân bang tất không dám dó ngó mà đều quy phục. Sử sách thời này có ghi nhận rằng thời kỳ này “ngủ đêm mọi nhà không phải đóng cửa, hầu như không có trộm cắp”. Dưới sự lãnh đạo thông thái của vua Lê Thánh Tông, Đại Việt đã trở thành một trong những quốc gia mạnh mẽ và thịnh vượng nhất trong khu vực.