Từ giờ, xây nhà vượt diện tích sổ đỏ có thể đối diện hậu quả lớn

"Sổ đỏ" là cách gọi phổ biến của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, được đặt tên theo màu sắc của loại giấy này. Trong trường hợp đất để xây dựng nhà ở, Sổ đỏ sẽ thể hiện rõ thông tin về diện tích đất ở. Hiện nay, khái niệm "đất thổ cư" được sử dụng để chỉ đất ở, là loại đất phi nông nghiệp thuộc khu dân cư, cho phép xây dựng nhà cửa và các công trình phục vụ đời sống xã hội.

Theo quy định của pháp luật, xây nhà vượt quá diện tích ghi trong Sổ đỏ đồng nghĩa với việc xây dựng vượt quá diện tích đất ở (đất thổ cư) đã được công nhận, đây là hành vi vi phạm nguyên tắc sử dụng đất theo khoản 1 Điều 5 Luật Đất đai 2024 và vi phạm nghĩa vụ chung của người sử dụng đất được quy định tại khoản 1 Điều 31 Luật Đất đai 2024.

Việc tự ý xây dựng trên diện tích đất không phải đất ở có thể bị xử phạt hành chính theo khoản 2 Điều 10 Nghị định 123/2024/NĐ-CP với mức phạt cụ thể như sau:

>> Kể từ nay, cố tình chuyển nhượng đất không sổ đỏ sẽ bị phạt đến 100 triệu đồng

10 - 20 triệu đồng đối với diện tích vi phạm dưới 0,01ha.

20 - 30 triệu đồng đối với diện tích vi phạm từ 0,01ha đến dưới 0,03ha.

30 - 50 triệu đồng đối với diện tích vi phạm từ 0,03ha đến dưới 0,05ha.

50 - 100 triệu đồng đối với diện tích vi phạm từ 0,05ha đến dưới 0,1ha.

100 - 150 triệu đồng đối với diện tích vi phạm từ 0,1ha trở lên.

Ngoài việc bị xử phạt hành chính, người vi phạm còn phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, tức là có thể phải phá dỡ công trình xây dựng trái phép theo quy định tại khoản 4 Điều 10 Nghị định 123/2024/NĐ-CP.

Để tránh rủi ro pháp lý, chủ sở hữu đất cần thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, từ đất nông nghiệp hoặc đất phi thổ cư sang đất ở theo quy định trước khi tiến hành xây dựng. Điều này không chỉ giúp công trình hợp pháp mà còn đảm bảo quyền lợi lâu dài khi sử dụng đất.