Việt Nam nhập siêu thép: Nan giải bài toán phòng vệ trước khi những 'quả đấm thép' ra đời

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), Việt Nam hiện đang tiếp tục nhập siêu về thép. Mặc dù sản xuất thép thô cơ bản đã đáp ứng nhu cầu trong nước nhưng thị trường vẫn thiếu sản phẩm thép chất lượng cao và thép kỹ thuật.

Các sản phẩm thép giá rẻ từ Trung Quốc vào Việt Nam với số lượng lớn

Ông Nghiêm Xuân Đa, Chủ tịch VSA, cho biết tình trạng cung vượt cầu, kết hợp với gia tăng nhập khẩu, đã khiến cạnh tranh giá thép trong nước trở nên khốc liệt. Trong 6 tháng đầu năm, sản lượng thép cán nóng nhập khẩu đạt gần 6 triệu tấn, tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, 74% lượng thép nhập khẩu đến từ Trung Quốc, gấp 1,73 lần sản lượng sản xuất trong nước.

Sự gia tăng nhập khẩu đã dẫn đến giảm sản lượng của các nhà sản xuất trong nước như Formosa và Tập đoàn Hòa Phát, chỉ đạt 73% công suất thiết kế. Giá thép nhập khẩu đã điều chỉnh từ 613 USD/tấn xuống còn 541 USD/tấn, làm giảm thị phần của các nhà sản xuất nội địa từ 45% năm 2021 xuống còn 30% năm ngoái.

Ông Nguyễn Hữu Trường Hưng, đại diện Cục Phòng vệ Thương mại, cho rằng ngành thép sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với thép nhập khẩu do chi phí sản xuất cao.

Để bảo vệ thị phần và lợi nhuận, Formosa và Tập đoàn Hòa Phát đã kiến nghị điều tra chống bán phá giá đối với thép nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ. Đây cũng là đề xuất của ông Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, nhằm bảo vệ ngành thép nội địa khỏi sự cạnh tranh không công bằng.

Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp phòng vệ thương mại, bao gồm điều tra chống bán phá giá và áp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm thép. Bộ Công Thương đang rà soát các biện pháp này và dự kiến có kết quả vào tháng 10.

Theo ông Nguyễn Văn Sưa, các doanh nghiệp cần cải thiện chất lượng và hiệu quả sản xuất để nâng cao khả năng cạnh tranh. Tập đoàn Hòa Phát và nhiều doanh nghiệp khác đang đầu tư mở rộng dây chuyền sản xuất, với dự án lớn như Dung Quất 2 trị giá 85.000 tỷ đồng đã được triển khai.

Dự án Hòa Phát Dung Quất 2 đã hoàn thành 80% tiến độ phân kỳ 1 và 50% phân kỳ 2. Phía Hòa Phát đã rót hơn 42.000 tỷ đồng vào dự án tính đến cuối quý II/2024

Mới đây, Bộ Công Thương cảnh báo về nguy cơ mặt hàng thép hình cán nóng của Việt Nam có thể bị Úc điều tra phòng vệ thương mại do kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh.

Tóm lại, ngành thép Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức nhưng cũng có tiềm năng lớn nếu các doanh nghiệp và Chính phủ có các biện pháp hỗ trợ hợp lý để bảo vệ sản xuất trong nước và nâng cao năng lực cạnh tranh.

>> Cuộc chiến giá thép HRC giữa Hòa Phát và Hoa Sen: Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược