3 điểm bất - bình thường của thị trường chứng khoán 2021

Phát biểu tại Lễ công bố Top 10 sự kiện chứng khoán nổi bật năm 2021 do Câu lạc bộ Nhà báo chứng khoán tổ chức chiều 28/12/2021, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính – Tiền tệ Quốc gia cho hay, có điểm 3 bình thường và 3 điểm bất thường trên thị trường chứng khoán năm 2021.

Cụ thể, ba điểm bình thường gồm:

Thứ nhất, chứng khoán lập nhiều kỷ lục năm 2021 trong bối cảnh nền kinh tế lập kỷ lục về tốc độ tăng trưởng GDP âm trong quý III. Tuy nhiên, thời gian qua, dòng vốn đã rẻ nhiều, tiền rẻ trên thế giới cũng như cả Việt Nam; đâu đó có phần hỗ trợ Chính phủ; tiền gửi từ ngân hàng sang chứng khoán đầu tư; lãi suất thấp toàn cầu. Chính vì thế, cho vay kinh doanh chứng khoán, margin tăng trưởng tích cực tốt. Đó là bình thường thứ nhất, vốn rẻ.

Thứ hai, kinh tế thế giới phục hồi khả quan tăng 5,6 - 5,9%. Nền tảng doanh nghiệp, theo dõi số liệu về tài chính năm nay tương đối tốt (đa số lợi nhuận doanh nghiệp tăng 20 - 23%) dẫn đến việc thị trường tăng trưởng, lợi nhuận tích cực. Hệ số PE là 17 lần chứ không phải 25 - 23 lần.

Thứ ba, sức cầu đầu tư vào thị trường chứng khoán nhiều với 3 lý do: Kinh doanh khó khăn nhà đầu tư cá nhân tổ chức chuyển hướng; giãn cách câu chuyện kinh doanh trực tuyến phổ biến; tương quan bất động sản và chứng khoán nhiều nhà đầu tư bất động sản chốt lời tốt sang đầu tư chứng khoán đặc biệt cuối kỳ cuối năm.

Ba điểm không bình thường: 

Thứ nhất, thị trường tăng nóng vì năm ngoái toàn cầu GDP âm 3,1% nhưng dòng vốn rẻ nhiều lý do nữa toàn cầu chứng khoán vẫn tăng 14%. Riêng năm nay, toàn cầu phục hồi tốt kinh tế tăng trưởng 5,6% nhưng chỉ số chứng khoán tăng 20%. So sánh với Philipines, năm nay khả năng họ phục hồi và tăng trưởng tốt nhưng chứng khoán tăng 2% trong khi chúng ta là 35% dù kinh tế phục hồi tương tự như họ. Do đó chứng khoán có phần hơi nóng và hơi lệch pha với kinh tế thực, thậm chí cả năm nay tăng ở mức 2,2 - 3% nhưng chứng khoán tăng 35% rồi. Chỉ số bớt nhạy cảm hơn với tin nóng cũng đặt ra câu hỏi phải chăng sự lệch pha nóng.

Thứ hai, có hiện tượng tâm lý đám đông, nhiều doanh nghiệp tôi không nêu chính xác nhưng có một số doanh nghiệp làm ăn không tốt giá cổ phiếu lên nhanh phát hành cổ phiếu trái phiếu thành công.

Cuối cùng, tính thiếu bền vững, chỉ số VN-Index năm nay đến thời điểm hiện tại tăng 35% tập trung 6 lĩnh vực, ngân hàng, bất động sản, thực phẩm, tài nguyên cơ bản, vật liệu xây dựng và dịch vụ tài chính. 6 lĩnh vực này chiếm 77% vốn hoá thị trường. Nếu như một trong 6 lĩnh vực có vấn đề thị trường cũng sẽ khó khăn.

"Đó là ba cái bất thường. Cơ quan quản lý nên vào cuộc kiểm soát bất bình thường tôi vừa phân tích", Tiến sĩ Cấn Văn Lực kiến nghị.

Còn ông Trần Lê Minh, Phó Tổng Giám đốc DCVFM cho rằng, vấn đề bất thường nhất là thị trường được tăng trưởng dựa trên nhiều người là F0 mà kiến thức tài chính chưa tốt, hội chứng Fomo sợ bỏ lỡ thị trường, sợ bỏ qua sóng và lỡ cơ hội kiếm tiền.

Ngoài ra, thị trường trái phiếu có giai đoạn phát triển nóng 2 năm trở lại đây.

"Theo cá nhân tôi, để thực sự đưa ra sự hiểu biết cho nhà đầu tư thị trường trái phiếu có lẽ chúng ta cần một khoảng default của một trái phiếu nào đó để mọi người nhận ra.

Ở góc độ nào đó rung tiếng chuông cảnh báo toàn thị trường. Như thế cũng sẽ tốt để chứng minh thị trường Việt Nam hoạt động bình thường chứ không phải theo kiểu ai cũng muốn phát hành trái phiếu ai cũng có thể trả nợ", ông Minh nhấn mạnh.