7 năm chưa giao nổi 1 toa tàu, dự án tàu hỏa trị giá hơn 4.600 tỷ đồng ‘đổ bể’
Theo kế hoạch, các toa tàu đầu tiên sẽ được bàn giao vào năm 2019, nhưng đến nay, không một sản phẩm nào hoàn thành.
Mới đây, Cơ quan Giao thông công cộng Philadelphia (SEPTA) vừa quyết định hủy bỏ hợp đồng với CRRC MA, công ty con tại Mỹ của Tập đoàn đường sắt Trung Quốc CRRC. Lý do là dự án bị chậm trễ suốt nhiều năm và chưa có bất kỳ toa tàu nào được bàn giao, theo báo Philadelphia Inquirer.
Hợp đồng trị giá 185 triệu USD (tương đương hơn 4.600 tỷ đồng) được ký vào năm 2017 nhằm đặt mua 45 toa tàu hai tầng phục vụ các tuyến đường sắt ngoại ô. Đây là mức giá thấp hơn 34 triệu USD so với giá thầu của Bombardier – đối thủ duy nhất trong cuộc đấu thầu. Dù CRRC chưa từng giao bất kỳ thiết bị nào tại Bắc Mỹ vào thời điểm đó, công ty vẫn thắng thầu nhờ các đơn hàng lớn tại Boston, Chicago và Los Angeles.
Theo kế hoạch, các toa tàu đầu tiên sẽ được bàn giao vào năm 2019, nhưng đến nay, không một sản phẩm nào hoàn thành. SEPTA hiện đang xem xét các biện pháp pháp lý để thu hồi số tiền hơn 50 triệu USD đã chi cho dự án.
Các toa tàu này là sản phẩm đầu tiên của CRRC dành cho thị trường Bắc Mỹ, dự kiến có 130 chỗ ngồi nhằm giải quyết tình trạng quá tải trên các tuyến đường sắt ngoại ô của SEPTA. Tuy nhiên, đến năm 2019, dự án đã chậm tiến độ một năm.
Đến năm 2022, Giám đốc điều hành SEPTA, bà Leslie S. Richards, cho biết các toa tàu gặp hàng loạt vấn đề kỹ thuật, bao gồm lỗi hệ thống dây điện, cửa thoát hiểm khẩn cấp không đạt chuẩn và thất bại trong các bài kiểm tra phanh, niêm phong.
Bên cạnh đó, để tuân thủ quy định "Buy America", CRRC đã mở một nhà máy tại Springfield, Massachusetts, nhằm sản xuất các toa tàu cho Cơ quan Giao thông vận tải Vịnh Massachusetts (MBTA). Tuy nhiên, đơn hàng này – đặt từ năm 2014 với 404 toa tàu – đến nay vẫn chưa hoàn thành. Những toa tàu đã được giao cũng bị chỉ trích vì các vấn đề chất lượng và vận hành.
Tháng 3/2024, MBTA phải đồng ý chi thêm 148 triệu USD, nâng tổng giá trị hợp đồng lên 1,02 tỷ USD, nhằm đẩy nhanh tiến độ giao hàng vào năm 2027. Nếu không có khoản bổ sung này, dự án dự kiến sẽ kéo dài đến năm 2029.
Các căng thẳng ngoại giao giữa Mỹ và Trung Quốc, lo ngại an ninh quốc gia, cùng các vấn đề giá thầu thấp bất thường và chất lượng kém đã khiến CRRC gần như bị đẩy ra khỏi thị trường đường sắt hành khách Mỹ.
Đặc biệt, trong thỏa thuận mới với MBTA, cơ quan này được quyền mua lại nhà máy Springfield nếu CRRC quyết định bán. Điều này cho thấy tương lai không chắc chắn của CRRC trong ngành vận tải Mỹ.
Theo Railway Supply
