Bất ngờ nguyên nhân khiến Evergrande phải đệ đơn xin phá sản

Ngày 18/8, Evergrande đã tìm kiếm sự bảo vệ theo Chương 15 của bộ luật phá sản Hoa Kỳ, bảo vệ các công ty không phải của Hoa Kỳ đang tiến hành tái cấu trúc khỏi các chủ nợ muốn kiện họ hoặc cầm cố tài sản tại quốc gia này.

Phá sản theo Chương 15 đồng thời trao cho các chủ nợ nước ngoài quyền tham gia vào các vụ phá sản của Mỹ và cấm phân biệt đối xử đối với các chủ nợ nước ngoài đó.

Giữa tháng trước, hãng này công bố lỗ 81 tỷ USD trong hai năm 2021 và 2022, khiến các nhà đầu tư lo lắng về khả năng tồn tại của kế hoạch tái cơ cấu nợ mà công ty đề xuất vào tháng 3.

Vụ vỡ nợ vào cuối năm 2021 đã gây ra một loạt vụ vỡ nợ ở các công ty xây dựng khác, dẫn đến hàng nghìn ngôi nhà chưa hoàn thành trên khắp Trung Quốc. Các công ty đã không thể hoàn thành các dự án, làm dấy lên các cuộc tẩy chay và phản đối từ người mua nhà.

Tính tới thời điểm hiện tại, Evergrande có khoản nợ lên tới 340 tỷ USD (tương đương 2% GDP của quốc gia tỷ dân Trung Quốc). Cổ phiếu Evergrande đã bị đình chỉ giao dịch tại Trung Quốc từ tháng 3/2022.

Đế chế bất động sản lừng lẫy một thời

Evergrande từng là tập đoàn phát triển bất động sản lớn thứ 2 ở Trung Quốc với hàng trăm dự án tại các thành phố trên cả nước. Tập đoàn là một phần của Global 500 - một trong những doanh nghiệp lớn nhất thế giới tính theo doanh thu.

Tập đoàn được tỷ phú Trung Quốc Xu Jiayin – một trong những tỷ phú giàu nhất Trung Quốc thành lập. Evergrande có nhân sự khoảng 200.000 người, gián tiếp giúp duy trì hơn 3,8 triệu việc làm mỗi năm.

Ông Xu Jiayin - người sáng lập Evergrande

Evergrande thành danh trong lĩnh vực bất động sản nhà ở, tự hào "sở hữu hơn 1.300 dự án tại hơn 280 thành phố" trên khắp Trung Quốc - nhưng lợi ích của tập đoàn còn vượt xa hơn thế.

Cách đây vài năm, tập đoàn đã quyết định thành lập công ty con Evergrande New Energy Vehicle Group Ltd’s (gọi tắt là Evergrande NEV). Tham vọng đưa Evergrande NEV trở thành “Telsla của Trung Quốc” để đón đầu nhu cầu được dự báo sẽ bùng nổ ở thị trường ngót nghét 1,5 tỷ dân.

Kỳ vọng tăng trưởng cao khiến cổ phiếu của Evergrande NEV tăng gấp 10 lần chỉ trong thời gian ngắn, giúp công ty dễ dàng huy động được một khoản vốn lớn. Tính đến tháng 4/2021, giá trị vốn hóa của Evergrande NEV đạt tới 87 tỷ USD, cao gấp 4 lần giá trị vốn hóa của công ty mẹ.

Nguyên nhân đưa Evergrande đến bờ vực phá sản

Trong những năm gần đây, các khoản nợ của Evergrande tăng lên khi công ty này đi vay để đầu tư vào nhiều mục đích khác nhau, trở thành nhà phát triển mắc nợ nhiều nhất Trung Quốc, với khoản nợ trị giá hơn 340 tỉ USD.

Tham vọng của Evergrande chính là thức đưa công ty vào nước sôi lửa bỏng. Mattie Bekink, giám đốc Trung Quốc của trung tâm nghiên cứu kinh tế của tạp chí Economist, cho biết tập đoàn này đã "đi xa khỏi lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của mình, đó là một phần nguyên nhân khiến họ rơi vào tình trạng lộn xộn này".

Chiến lược sai lầm và thua kém về công nghệ so với các đối thủ trong lĩnh vực sản xuất xe điện, Evergrande NEV đã không thể đạt kết quả kinh doanh như kỳ vọng của mình và các nhà đầu tư. Từ chỗ là niềm hy vọng cho tương lai xe điện ở Trung Quốc thì nay Evergrande NEV lại trở thành một nỗi thất vọng lớn khi sản phẩm ra lò không được thị trường chào đón.

Mảng kinh doanh ngày càng thua lỗ, việc sản xuất tại các nhà máy chậm lại trong khi các loại chi phí khác đều tăng mạnh.

Williams, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á của Capital Economics, từng nhận định rằng sự sụp đổ của Evergrande "sẽ là thử thách lớn nhất mà hệ thống tài chính Trung Quốc phải đối mặt trong nhiều năm".

Bên cạnh đó, nhu cầu bất động sản nhà ở tại Trung Quốc bước vào kỷ nguyên suy giảm liên tục. Chính phủ Trung Quốc ban hành các biện pháp siết chặt thị trường bất động sản từ năm 2021 cũng đã tác động lớn đến tình chung của các công ty xây dựng ở Trung Quốc.