Cạm bẫy đầu tư chứng khoán theo sóng - tin đồn - cảm tính

Theo chi sẻ mới đây của Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán về số tài khoản mở mới năm 2021 có thể lên tới 1,5 triệu tài khoản, có thể thấy làn sóng nhà đầu tư F0 đang quá dữ đội. Họ đem tiền vào sàn đầu tư mong muốn kiếm lời nhưng không nghĩ đến sẽ thua lỗ.

Đưa ra đánh giá về vai trò của kiến thức trong đầu tư chứng khoán, ông Chánh cho biết: "Nếu không học, không có kiến thức, nhà đầu tư làm thế nào để kiếm lời trên thị trường? Đầu tư theo cảm giác, hên xui, không khác đánh bạc là bao nhiêu? Đầu tư theo sóng, rất dễ dính vào con sóng sai, sóng trễ trong khi đầu tư theo tin đồn, rất dễ dính cạm bẫy.

Nếu đầu tư ngắn hạn, nhà đầu tư cần phải học về phân tích kỹ thuật, học về xu hướng, các con sóng, học về sự phản ứng, sự phản ứng thái quá, sự điều chỉnh, sự điều chỉnh thái quá của thị trường. Nhà đầu tư cần học về cách đọc thị trường, học về cách phân tích thông tin. Thông tin nào sẽ tạo ra giá, thông tin nào chỉ là gây nhiễu, học để biết chốt lời và chắc lỗ đúng lúc, tỷ lệ chốt lời phải cao hơn tỷ lệ cắt lỗ.

Nếu đầu tư dài hạn, nhà đầu tư phải học về phân tích cơ bản, về tài chính doanh nghiệp, biết về giá trị nội tại của cổ phiếu/doanh nghiệp, biết cách chọn cổ phiếu tốt, doanh nghiệp tốt, biết đa dạng danh mục để giảm thiểu rủi ro.

Nói tóm lại, nhà đầu tư phải hiểu rõ bản chất của việc đầu tư lướt sóng hoặc đầu tư dài hạn, phải trả lời một cách logic về những quyết định đầu tư của mình. Nếu chỉ đầu tư theo những câu lý giải đơn giản (chẳng hạn như vì giá tăng) là chưa đủ. Câu tiếp theo sẽ là tại sao giá nó tăng, có chắc chắn không và tăng đến mức nào?

Tương tự, doanh nghiệp tốt cũng là chưa đủ. Câu tiếp theo sẽ là doanh nghiệp tốt như thế nào, theo tiêu chí gì, giá trị nội tại của doanh nghiệp là bao nhiêu?

Không trả lời được thì nhà đầu tư đang tham gia một trò chơi hên xui với tiền của mình".

Nếu quan điểm về ý kiến: "Nhiều người nói rằng mua cổ phiếu là kỳ vọng tương lai, doanh nghiệp đó đang lỗ nhiều quý liên tiếp nhưng cổ phiếu đã tăng bằng lần trong thời gian ngắn vì kỳ vọng tương lai. Nhưng tương lai là thứ mờ ảo, kỳ vọng có thể tan vỡ khi doanh nghiệp không đạt được kết quả như dự tính của nhà đầu tư", ông Chánh chia sẻ: "Những nhà đầu tư kinh nghiệm và các chuyên gia nghiên cứu đã đồng ý với nhau rằng: "Trong ngắn hạn, giá cổ phiếu lên xuống ngẫu nhiên. Tuy vậy trong dài hạn, giá cổ phiếu sẽ thể hiện giá trị nội tại của doanh nghiệp/cổ phiếu."

Giá trị nội tại được tính dựa vào các dòng tiền lợi nhuận tự do (tức là dòng tiền lợi nhuận sau tái đầu tư) trong tương lai của doanh nghiệp. Những dòng tiền này được các chuyên gia, những người định giá dự đoán/kỳ vọng dựa trên quá khứ, hiện tại và tương lai của doanh nghiệp. Chúng ta mua cổ phiếu là chúng ta mua lợi nhuận kỳ vọng trong tương lai là đúng.

Song doanh nghiệp lỗ liên tiếp nhiều quý mà kỳ vọng giá trị nội tại tốt thì rất khó. Chỉ có những doanh nghiệp ngành công nghệ đang tăng trưởng đột phá hoặc những doanh nghiệp đang có một bước xoay chuyển cực kỳ đột biến thì mới có giá trị nội tại tốt.

Hầu hết các doanh nghiệp đều bình thường, không phải doanh nghiệp công nghệ đang tăng trưởng, không phải doanh nghiệp đang xoay chuyển thì việc lỗ liên tiếp hàng chục quý sẽ dẫn đến giá trị nội tại nhỏ dần. Vậy thì giá cổ phiếu sẽ giảm chứ không tăng; nếu thị trường làm cổ đó tăng thì nhà đầu tư nên rời xa.

Ai đã từng quản lý doanh nghiệp hay nghiên cứu sâu về tài chính doanh nghiệp thì sẽ hiểu rằng, rất khó để tăng giá trị nội tại của doanh nghiệp lên gấp 2 - 3 lần trong 1 năm. Tăng giá trị nội tại gấp 6 - 8 lần trong thời gian ngắn là việc hầu như không thể. Giá mà tăng 6 - 8 lần thì hầu như nó đã overvalue (giá vượt giá trị). Trước sau gì nó cũng điều chỉnh về giá trị nội tại. Nhà đầu tư phải chạy nhanh để tránh chứ sao lại đầu tư vào cổ phiếu đó lúc này".