Chính phủ yêu cầu đẩy nhanh tăng vốn điều lệ cho Vietcombank, VietinBank và BIDV

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 273/NQ-CP ngày 9/9/2025 tại phiên họp thường kỳ tháng 8, trong đó giao Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhiệm vụ đẩy nhanh tiến độ tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại nhà nước. Đây được coi là yêu cầu cấp bách trong bối cảnh phần lớn ngân hàng tư nhân đã hoàn tất kế hoạch tăng vốn theo nghị quyết Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) năm 2025, trong khi nhóm Big3 gồm Vietcombank, VietinBank và BIDV vẫn khá “im ắng” dù năm tài chính chỉ còn hơn 3 tháng.

Một trong những nội dung trọng tâm tại ĐHĐCĐ 2025 của Vietcombank là thông qua phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ để tăng vốn điều lệ. Ngân hàng dự kiến chào bán tối đa 6,5% số cổ phiếu đang lưu hành, tương đương tối đa 543,1 triệu cổ phiếu cho không quá 55 nhà đầu tư, bao gồm nhà đầu tư chiến lược và nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Tổng giá trị chào bán theo mệnh giá ước tính lên tới 5.431 tỷ đồng.

Phương án phát hành có thể được triển khai linh hoạt trong giai đoạn 2025–2026, căn cứ vào diễn biến thị trường và nhu cầu thực tế từ các nhà đầu tư. Cổ phiếu phát hành riêng lẻ sẽ bị hạn chế chuyển nhượng tối thiểu 3 năm đối với nhà đầu tư chiến lược và 1 năm với nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Sau khi hoàn tất, vốn điều lệ của Vietcombank sẽ tăng từ gần 83.557 tỷ đồng lên gần 88.988 tỷ đồng, tiếp tục giữ vững vị thế là ngân hàng có vốn điều lệ lớn nhất Việt Nam. Đây sẽ là nền tảng để ngân hàng nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng hoạt động và đầu tư chiều sâu cho các dự án chiến lược.

Hiện tại, Vietcombank đã nâng vốn điều lệ lên 83.557 tỷ đồng sau khi phát hành hơn 2,76 tỷ cổ phiếu trả cổ tức. Nguồn vốn để phát hành cổ phiếu đến từ lợi nhuận còn lại sau thuế, sau khi trích lập các quỹ đến cuối năm 2018, cùng với lợi nhuận còn lại của năm 2021.

Hình ảnh tại ĐHĐCĐ 2025 của Vietcombank. (Ảnh: VGP)

BIDV được ĐHĐCĐ 2025 thông qua phương án tăng vốn điều lệ thêm 21.656 tỷ đồng, đưa tổng vốn gần 91.870 tỷ đồng, tương đương mức tăng 30,8%. Kế hoạch này bao gồm ba trụ cột chính.

Thứ nhất, phát hành hơn 498,5 triệu cổ phiếu từ quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, tương đương 7,1% số cổ phiếu đang lưu hành tại thời điểm 31/3/2025.

Thứ hai, phát hành gần 1,4 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức từ lợi nhuận lũy kế chưa phân phối năm 2023, tỷ lệ 19,9% vốn điều lệ.

Thứ ba, phát hành tối đa 269,8 triệu cổ phiếu mới cho nhà đầu tư theo hình thức chào bán riêng lẻ hoặc ra công chúng, chiếm khoảng 3,84% số cổ phiếu đang lưu hành.

Nếu các phương án này được triển khai thuận lợi, BIDV sẽ củng cố đáng kể năng lực tài chính và tạo dư địa cho tăng trưởng tín dụng những năm tới.

VietinBank được ĐHĐCĐ 2025 thông qua phương án tăng vốn từ 53.700 tỷ đồng lên 77.671 tỷ đồng, tương ứng mức tăng 44,6%. Để đạt được mục tiêu này, ngân hàng sẽ phát hành gần 2,4 tỷ cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu từ nguồn lợi nhuận giữ lại giai đoạn 2009–2016 cùng với lợi nhuận các năm 2021, 2022.

ĐHĐCĐ cũng ủy quyền cho HĐQT quyết định thời điểm phát hành cụ thể sau khi được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Nếu kế hoạch hoàn tất, VietinBank sẽ bứt phá về quy mô vốn, tạo thêm dư địa tăng trưởng tín dụng và năng lực đáp ứng các chuẩn mực quốc tế.

Khác với các ngân hàng tư nhân, quá trình tăng vốn của nhóm Big3 phải qua nhiều vòng phê duyệt, từ NHNN, Bộ Tài chính, Chính phủ đến Quốc hội. Quy trình này thường kéo dài, lại phải xin theo từng năm, khiến tiến độ triển khai chậm trễ.

Bên cạnh đó, Thông tư 14/2025/TT-NHNN mới ban hành đã lần đầu đưa khái niệm ngân hàng quan trọng hệ thống (D-SIB). Các ngân hàng này, trong đó có Vietcombank, BIDV và VietinBank, buộc phải duy trì thêm bộ đệm vốn như một lớp bảo vệ bổ sung để đảm bảo an toàn hệ thống. Điều này càng làm tăng áp lực huy động vốn.

Tại hội nghị giữa Thủ tướng và 20 ngân hàng thương mại ngày 11/2/2025, ông Phạm Toàn Vượng, Tổng giám đốc Agribank, cho biết NHNN đã giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng gần 13% cho Agribank, tương đương hơn 200.000 tỷ đồng. Để đáp ứng nhu cầu vốn cho tăng trưởng này, Agribank cần bổ sung 15.000–17.000 tỷ đồng vốn tự có mỗi năm.

Do đó, lãnh đạo Agribank kiến nghị Quốc hội và Chính phủ xem xét cơ chế riêng cho các ngân hàng thương mại nhà nước, trong đó cho phép bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận nộp ngân sách, tối thiểu 10.000 tỷ đồng/năm kể từ 2025. Đây được coi là giải pháp căn cơ giúp khối Big4 vừa đảm bảo vai trò trụ cột, vừa đáp ứng chuẩn mực an toàn vốn quốc tế.

Ông Phạm Toàn Vượng, Tổng Giám đốc Agribank phát biểu tại hội nghị giữa Thủ tướng và 20 ngân hàng thương mại ngày 11/2/2025. (Ảnh: VGP)

Việc nâng vốn điều lệ sẽ giúp các ngân hàng đáp ứng chuẩn Basel, gia tăng năng lực cạnh tranh và tiếp tục giữ vai trò đầu tàu của hệ thống. Ngược lại, nếu tiến độ bị chậm trễ, áp lực vốn sẽ trở thành điểm nghẽn cho toàn ngành ngân hàng, ảnh hưởng đến khả năng hỗ trợ nền kinh tế.

Việc Chính phủ yêu cầu đẩy nhanh tăng vốn cho Vietcombank, VietinBank và BIDV không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn mang ý nghĩa chiến lược. Đây là điều kiện để củng cố sức mạnh tài chính, đáp ứng yêu cầu an toàn hệ thống, đồng thời bảo đảm vai trò dẫn dắt nền kinh tế trong giai đoạn mới. Khi sức ép vốn ngày càng lớn, tiến độ triển khai và cơ chế hỗ trợ từ cơ quan quản lý sẽ là yếu tố quyết định thành công của các ngân hàng thương mại nhà nước trong việc giữ vững vị thế trụ cột.