CHÍNH SÁCH AI: EU áp dụng quy định đầu tiên về AI đa năng
Từ hôm nay, 2/8, Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu áp dụng các quy định đầu tiên trong Đạo luật Trí tuệ nhân tạo (AI Act) đối với các mô hình trí tuệ nhân tạo đa năng (GPAI).
Theo quy định mới, các nhà cung cấp GPAI – những mô hình có khả năng sinh ngôn ngữ và được huấn luyện với khối lượng tính toán lớn (trên 10²³ FLOP) – phải công khai thông tin rõ ràng về dữ liệu huấn luyện và tuân thủ nghiêm các quy định về bản quyền.
Ủy ban châu Âu (EC) đã ban hành hướng dẫn chi tiết nhằm làm rõ nghĩa vụ của từng bên liên quan. Một biểu mẫu chuẩn cũng được công bố để các nhà phát triển sử dụng trong việc tóm tắt dữ liệu đào tạo, giúp cơ quan chức năng đánh giá mức độ minh bạch và rủi ro của từng mô hình AI.
Đáng chú ý, EC cũng công nhận một Bộ quy tắc thực hành tự nguyện, do nhóm chuyên gia độc lập xây dựng, là phù hợp với yêu cầu của Đạo luật. Các nhà cung cấp AI ký kết và tuân thủ bộ quy tắc này sẽ được giảm nhẹ một số thủ tục hành chính và hưởng lợi từ sự rõ ràng trong khung pháp lý.
Bắt đầu từ 2/8/2025, tất cả các mô hình GPAI mới đưa vào thị trường EU sẽ phải đáp ứng đầy đủ các quy định. Đối với các mô hình đã ra mắt trước thời điểm này, hạn cuối để cập nhật và bảo đảm tuân thủ là 2/8/2027.
Đối với các mô hình AI được đánh giá là tiên tiến hoặc có nguy cơ gây rủi ro hệ thống cao (được huấn luyện vượt ngưỡng 10²⁵ FLOP), các yêu cầu bổ sung sẽ được áp dụng, bao gồm thông báo trước với EC, thiết lập cơ chế bảo mật, giám sát hậu kiểm và bảo đảm an toàn kỹ thuật.
Việc chính thức đưa các quy định GPAI vào thực thi đánh dấu một bước tiến lớn trong chiến lược quản lý công nghệ cao của EU. Không chỉ tạo hành lang pháp lý cho phát triển AI trong khu vực, động thái này còn góp phần định hình các tiêu chuẩn toàn cầu, hướng tới một hệ sinh thái công nghệ vì con người, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và hạn chế các rủi ro xã hội do AI gây ra.
Bắt đầu có hiệu lực từ 2/8/2024, Đạo luật AI của EU được triển khai theo từng giai đoạn. Phần lớn các quy định sẽ được áp dụng từ 2/8/2026. Tuy nhiên, một số điều khoản nghiêm ngặt đã được thực thi sớm từ 2/2 năm nay, bao gồm lệnh cấm các hệ thống AI bị đánh giá là có rủi ro không thể chấp nhận.
Việc AI Act có hiệu lực là một bước tiến quan trọng, thể hiện quyết tâm của EU trong việc định hình một tương lai AI minh bạch, an toàn và có lợi cho tất cả mọi người. Đây không chỉ là một cột mốc quan trọng đối với châu Âu mà còn là một hình mẫu cho các quốc gia khác trên thế giới trong việc xây dựng khuôn khổ pháp lý cho lĩnh vực AI.
