Chính sách tài khóa mở rộng: Bước đệm quan trọng cho phục hồi kinh tế cuối năm 2024

Nền kinh tế đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức nghiêm trọng, trong đó có ảnh hưởng nặng nề từ cơn bão Yagi - một trong những cơn bão khốc liệt nhất trong 30 năm trở lại đây. Bão Yagi gây ra thiệt hại lớn về kinh tế, ước tính lên tới 40 nghìn tỷ đồng, tương đương 0,4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), theo ước tính từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Ba lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế - nông, lâm, ngư nghiệp, công nghiệp và dịch vụ - đều chịu sự ảnh hưởng lớn. Cụ thể, nông, lâm, ngư nghiệp suy giảm 0,33 điểm phần trăm, công nghiệp và xây dựng giảm 0,05 điểm phần trăm, trong khi ngành dịch vụ giảm 0,22 điểm phần trăm.

Chính sách tài khóa mở rộng: Phản ứng kịp thời của Chính phủ

Nhằm ứng phó với tình trạng này, Chính phủ đã kịp thời triển khai chính sách tài khóa mở rộng để hỗ trợ quá trình khôi phục nền kinh tế. Các chính sách này không chỉ bao gồm việc gia tăng chi tiêu công mà còn cung cấp hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề. Điểm đáng chú ý là trong 8 tháng đầu năm 2024, ngân sách nhà nước ghi nhận thặng dư cao, tạo điều kiện lý tưởng cho việc mở rộng chi tiêu và đầu tư công, yếu tố quan trọng để thúc đẩy phục hồi.

Theo báo cáo từ VNDirect Research, những chương trình hỗ trợ tài chính mạnh mẽ từ Chính phủ đóng vai trò chủ chốt trong việc "kích hoạt" lại nền kinh tế sau thiên tai. Các biện pháp bao gồm giảm và hoãn thuế cho doanh nghiệp, tăng tốc đầu tư công và cung cấp các gói tín dụng ưu đãi.

Một trong những chính sách nổi bật là giảm 50% phí trước bạ cho ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước, áp dụng từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2024, đã góp phần kích thích tiêu dùng trong nước mạnh mẽ.

Về đầu tư công, trong 8 tháng đầu năm 2024, tổng vốn đầu tư thực hiện đạt khoảng 14,9 tỷ USD, tương đương 47,8% kế hoạch năm. Dù tốc độ giải ngân chưa đạt mức kỳ vọng, nhu cầu tái thiết hạ tầng sau bão Yagi đã buộc Chính phủ tăng tốc đầu tư vào các dự án giao thông trọng điểm. Điển hình là dự án đường cao tốc Bắc-Nam và sân bay quốc tế Long Thành - những dự án then chốt không chỉ nhằm khôi phục hạ tầng, mà còn tạo nền tảng cho sự tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn.

Biểu đồ vốn đầu tư công - Nguồn: VNDirect Research.

Tuy nhiên, VNDirect Research cũng cảnh báo rằng tốc độ giải ngân chậm trễ của các dự án lớn có thể làm giảm hiệu quả của chính sách tài khóa mở rộng. Nếu không giải quyết tốt vấn đề này, đầu tư công khó có thể đóng góp đầy đủ vào tăng trưởng GDP như kỳ vọng. Đây là yếu tố rủi ro mà Chính phủ cần kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã có những bước đi nhằm hỗ trợ đời sống người dân, trong đó nổi bật là quyết định điều chỉnh lương cơ sở, tăng 30% cho khu vực công và 15% đối với lương hưu từ tháng 7 năm 2024. Chính sách này không chỉ giúp ổn định đời sống, mà còn góp phần kích thích tiêu dùng nội địa, một yếu tố quan trọng khi lạm phát vẫn đang được kiểm soát ở mức hợp lý.

Dù phải đối mặt với thách thức từ bão Yagi và nhiều yếu tố bất lợi khác, VNDirect Research vẫn dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2024 sẽ duy trì ở mức 6,5%. Điều này cho thấy các chính sách tài khóa mở rộng đang phát huy hiệu quả tích cực, giúp nền kinh tế vượt qua khó khăn.

Biểu đồ dự báo tăng trưởng GDP (YoY) theo nhóm ngành - Nguồn: VNDirect Research.

Chính sách tài khóa mở rộng đang đóng vai trò quyết định trong việc giúp Việt Nam vượt qua những thử thách kinh tế vào cuối năm 2024. Những biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp kết hợp với đầu tư công mạnh mẽ và các chính sách kiểm soát lạm phát không chỉ giúp ổn định kinh tế vĩ mô mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững trong tương lai.

>> ADB dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6% trong năm 2024, lộ diện 2 ngành sẽ là động lực chính