Chọn nhà thầu Trung Quốc, hoàn thành tuyến đường 5.600 tỷ đồng mở ra 'kho báu' 1,4 tỷ thùng dầu
Từ những tuyến đường xuyên rừng đến các dự án nâng cấp hạ tầng đô thị, hàng loạt công trình do Trung Quốc đầu tư và xây dựng đang góp phần thay đổi bộ mặt kinh tế - xã hội của Uganda.
Một tuyến đường mới do nhà thầu Trung Quốc xây dựng tại Uganda đang làm thay đổi cuộc sống của hàng triệu người dân, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế tại vùng nông thôn miền Trung Tây nước này.
Với ông Yosam Kagolo, 83 tuổi, việc di chuyển trên tuyến đường mới trải nhựa không chỉ đơn thuần là sự thuận tiện, mà còn là biểu tượng của sự đổi thay và cơ hội. Là một thương nhân lâu năm tại trung tâm thương mại Ngwedo thuộc quận Buliisa, Kagolo nhớ rõ những khó khăn từng đối mặt trước khi con đường dài 159km được xây dựng.
“Trước đây, chúng tôi phải mất cả ngày để đi tới thị trấn Hoima. Đường xá lầy lội, đặc biệt là vào mùa mưa, xe thường xuyên bị mắc kẹt", ông Kagolo chia sẻ. “Giờ đây, việc vận chuyển hàng hóa diễn ra nhanh chóng, chỉ mất chưa đầy hai tiếng để đến nơi".
Dự án đường Masindi–Park Junction và Tangi Junction–Paraa–Buliisa, với tổng vốn đầu tư 217,9 triệu USD (tương đương hơn 5.600 tỷ đồng) do Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc tài trợ và Công ty Xây dựng Truyền thông Trung Quốc (CCCC) thi công, không chỉ là một tuyến giao thông mới mà còn đóng vai trò huyết mạch kết nối các cộng đồng và thúc đẩy phát triển kinh tế vùng.
Khoảng 70% chiều dài tuyến đường đi qua Công viên quốc gia Murchison Falls – khu bảo tồn thiên nhiên lớn nhất Uganda. Với tán rừng Budongo phủ bóng lên mặt đường, tuyến đường vừa là kênh lưu thông thương mại, vừa hỗ trợ công tác bảo tồn sinh thái.
Theo ông Raymond Kato, cán bộ sinh thái thuộc Cơ quan Động vật hoang dã Uganda (UWA), quá trình thi công đã được tính toán kỹ lưỡng để hạn chế tối đa ảnh hưởng đến môi trường sống của động vật. “Chúng tôi xác định rõ các tuyến đường di cư và bố trí điểm băng qua cho động vật. Chiều rộng đoạn đường đi qua công viên cũng được giữ ở mức tối thiểu nhằm giảm việc chặt phá rừng”, ông Kato cho biết.
Ông Xiong Pailiang, Giám đốc dự án tại CCCC, cho biết công trình được triển khai theo các nguyên tắc “phát triển xanh”. “Chúng tôi áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng, sử dụng chuỗi cung ứng thân thiện với môi trường và công nghệ hiện đại để giảm thiểu tác động sinh thái", ông Xiong nhấn mạnh.
Không chỉ cải thiện giao thông địa phương, tuyến đường do Trung Quốc xây dựng còn đóng vai trò chiến lược đối với ngành du lịch và công nghiệp dầu mỏ đang phát triển của Uganda.
Ông Jimmy Ochen, hướng dẫn viên du lịch tại Công viên quốc gia Murchison Falls suốt tám năm qua, nhận định tuyến đường đã rút ngắn thời gian di chuyển đáng kể, mang lại trải nghiệm thuận lợi hơn cho du khách. “Đã qua rồi cái thời du khách phải chịu đựng những chuyến đi dài và khó khăn. Giờ đây, họ đến nơi trong trạng thái thoải mái, sẵn sàng khám phá thiên nhiên hoang dã", ông Ochen chia sẻ.
Về mặt kinh tế, tuyến đường mở ra lối tiếp cận dễ dàng đến khu vực Albertine Graben – vùng đất giàu tài nguyên dầu mỏ, được coi là một trong những khu vực khai thác năng lượng trọng điểm của quốc gia Đông Phi này.
Từ khi công trình chính hoàn tất vào tháng 5 năm 2022, tuyến đường đã được sử dụng để vận chuyển thiết bị hạng nặng phục vụ khai thác dầu. Theo Bộ Năng lượng và Phát triển Khoáng sản Uganda, nước này đã phát hiện khoảng 6,5 tỷ thùng dầu tại vùng phía tây, trong đó 1,4 tỷ thùng có thể được khai thác thương mại.
Ngân hàng Trung ương Uganda dự báo ngành dầu mỏ có thể đóng góp tới 30% GDP trong tương lai, tạo cú hích lớn cho nền kinh tế quốc gia.
Tuy nhiên, tác động lâu dài của dự án có thể vượt xa những con số kinh tế. Trong quá trình thi công, hơn 800 người dân địa phương đã được tuyển dụng và đào tạo nghề, góp phần nâng cao kỹ năng lao động và tạo ra lợi ích bền vững cho cộng đồng ngay cả sau khi dự án hoàn thành.
Bên cạnh đó, vào ngày 6/5/2025, Chính phủ Uganda vừa ký hai hợp đồng trị giá tổng cộng 107,2 tỷ shilling Uganda (UGX) với các công ty Trung Quốc nhằm nâng cấp mạng lưới giao thông tại quận Wakiso – một khu vực trọng điểm thuộc Vùng đô thị Greater Kampala.
Dự án đầu tiên, tuyến đường Kisozi–Kitemu–Naggalabi Spar dài 6,5km, sẽ do China Railway Seventh Group (Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc số 7) thi công với tổng giá trị hợp đồng 41 tỷ UGX. Đây là một phần trong Chương trình Phát triển Đô thị Vùng đô thị Greater Kampala (GKMA-UDP), do Ngân hàng Thế giới tài trợ. Dự kiến, công trình sẽ được hoàn thành trong vòng 18 tháng kể từ ngày khởi công, 1 tháng 4 năm 2025.
Dự án thứ hai liên quan đến việc nâng cấp tuyến Bukasa–Ssentema–Kakiri dài 12km, được giao cho Chongqing International Construction Corporation (CICO) với giá trị hợp đồng 66,2 tỷ UGX. Mục tiêu là cải thiện kết nối và điều kiện giao thông trong khu vực đông dân cư này.
Phát biểu về hai dự án, ông Kabuye Kyofatogabye, Bộ trưởng phụ trách Kampala và các khu vực đô thị, kêu gọi các nhà thầu Trung Quốc ưu tiên tuyển dụng lao động tại chỗ và hợp tác với các công ty xây dựng trong nước. Theo ông, điều này không chỉ mang lại cơ hội việc làm cho thanh niên địa phương mà còn góp phần giảm thiểu các hành vi tiêu cực trong xã hội.
Tham khảo The Monitor, Xinhua
