CPI tháng 11 tăng nhẹ: Tín hiệu tích cực trước Tết Nguyên đán

Lạm phát là mức tăng liên tục của giá cả hàng hóa và dịch vụ, dẫn đến sự giảm sút giá trị của đồng tiền. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là công cụ chính để đo lường lạm phát, được tính dựa trên sự thay đổi giá của một "rổ hàng hóa" gồm 11 nhóm, từ thực phẩm, nhà ở, giao thông, đến dịch vụ giải trí.

Trong tháng 11/2024, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng nhẹ 0,13% so với tháng trước, đạt mức tăng 2,77% so với cùng kỳ năm 2023. Bình quân 11 tháng đầu năm, CPI tăng 3,69%, lạm phát cơ bản ở mức 2,7%, diễn biến của từng nhóm hàng hóa trong rổ CPI cho thấy sự tác động đan xen của các yếu tố trong và ngoài nước.

Diễn biến chỉ số CPI từ tháng 1 đến tháng 11 năm 2024. Nguồn: Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO).

Nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng: “Đầu tàu” kéo CPI tăng

Trong tháng 11/2024, nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng ghi nhận mức tăng mạnh nhất, đạt 0,87% MoM, đóng góp đáng kể vào mức tăng chung của CPI. Đây cũng là nhóm hàng có mức tăng đáng kể so với cùng kỳ năm trước, với mức tăng YoY đạt 5,06%. Tính từ đầu năm đến nay, nhóm này tăng 4,12% Ytd, cho thấy tác động của giá nguyên vật liệu và chi phí đầu vào đến thị trường.

Nguyên nhân chính dẫn đến mức tăng đột biến này là do giá điện sinh hoạt tăng 2,03% MoM sau điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân từ tháng 10/2024. Đồng thời, giá gas cũng tăng 2,25% MoM do sự biến động của thị trường quốc tế, kéo theo giá dịch vụ sửa chữa nhà ở tăng 0,62% và giá thuê nhà tăng 0,45%. Đặc biệt, giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở, bao gồm xi măng và thép, tăng 0,28%, phản ánh ảnh hưởng từ chi phí năng lượng đầu vào như điện, than và bao bì.

So với cùng kỳ năm 2023, giá điện sinh hoạt tăng 7,83%, giá thuê nhà tăng 4,59%, và giá vật liệu xây dựng tăng 3,51%. Các số liệu này cho thấy nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng đang chịu áp lực từ cả nguồn cung trong nước lẫn các yếu tố toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh cuối năm khi nhu cầu xây dựng và sửa chữa nhà tăng cao.

Tốc độ tăng/giảm các nhóm cấu phần của CPI tháng 11/2024 so với tháng trước (MoM). Nguồn: Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO).

Hàng ăn và dịch vụ ăn uống: Ổn định nhờ nguồn cung dồi dào

Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0,22% MoM, kìm hãm đáng kể đà tăng của CPI. So với cùng kỳ năm 2023, nhóm này tăng 4,12% YoY, đóng góp 1,38 điểm phần trăm vào mức tăng CPI chung. Tính chung từ đầu năm đến nay, nhóm hàng này tăng 2,9% Ytd, nhờ nguồn cung lương thực ổn định và thời tiết thuận lợi.

Trong tháng 11/2024, giá thực phẩm giảm 0,5% MoM, đặc biệt ở nhóm rau củ (giảm 4,1%) nhờ thời tiết thuận lợi và sản lượng dồi dào. Giá rau muống giảm 5,86%, cà chua giảm 5,16%, và khoai tây giảm 3,92%, trong khi giá thịt lợn giảm 0,45% MoM do lo ngại về dịch tả lợn châu Phi. Tính đến cuối tháng 11/2024, giá thịt lợn hơi dao động từ 59.000-63.000 đồng/kg, giảm so với mức trung bình của tháng trước.

Tuy nhiên, giá lương thực tăng nhẹ 0,33% MoM, với giá gạo tăng 0,36% do nhu cầu xuất khẩu mạnh mẽ từ các nước chịu ảnh hưởng của thiên tai và khủng hoảng lương thực toàn cầu. Giá gạo tẻ ngon tăng 0,44%, và gạo nếp tăng 0,4%, tiếp tục theo xu hướng tăng trưởng YoY, đạt 6,13%.

Nhóm ăn uống ngoài gia đình cũng tăng 0,26% MoM, phản ánh sự gia tăng tiêu dùng trong các dịp cuối năm. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự phục hồi tiêu dùng nội địa sau những năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch.

Đồ uống, thuốc lá và may mặc: Sức mua tăng cao vào mùa lễ hội

Nhóm đồ uống và thuốc lá ghi nhận mức tăng 0,26% MoM, với mức tăng YoY đạt 2,34%. Tính chung từ đầu năm, nhóm này tăng 1,95% Ytd. Mức tăng này được thúc đẩy bởi nhu cầu tiêu dùng cao trong mùa lễ hội. Các mặt hàng như nước khoáng tăng 0,42%, nước giải khát có ga tăng 0,45%, và thuốc lá tăng 0,33%, phản ánh chi phí sản xuất tăng do nguyên liệu đầu vào và tỷ giá đồng USD tăng cao.

Nhóm may mặc, mũ nón và giày dép tăng 0,21% MoM, với mức tăng YoY đạt 1,14% và tăng 1,01% Ytd. Đây là thời điểm các mặt hàng thời trang chứng kiến nhu cầu tăng cao khi thời tiết chuyển mùa và người dân bắt đầu mua sắm chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán. Giá dịch vụ giày dép tăng 0,5%, giá vải tăng 0,41%, và quần áo may sẵn tăng 0,23%, cho thấy tác động từ chi phí nhân công và vật liệu tăng.

Giao thông và bưu chính viễn thông: Các yếu tố giảm áp lực lạm phát

Nhóm giao thông giảm 0,07% MoM, góp phần giảm áp lực lên CPI chung. Tuy nhiên, so với cùng kỳ năm trước, nhóm này giảm sâu hơn, đạt -3,3% YoY, và giảm 0,87% Ytd. Sự giảm giá này phần lớn đến từ giá xăng dầu giảm 0,14% MoM và giá vé vận tải hành khách đường sắt giảm 4,1%.

Trong khi đó, nhóm bưu chính viễn thông giảm mạnh hơn, đạt -0,3% MoM, -0,57% YoY, và giảm 0,15% Ytd. Nguyên nhân chính là do giá các thiết bị điện tử, như điện thoại thông minh và máy tính bảng, giảm lần lượt 0,46% và 0,99% MoM do áp lực cạnh tranh và nhu cầu giảm trong ngắn hạn.

Lạm phát cơ bản: Sự ổn định dài hạn trong nền kinh tế

Lạm phát cơ bản tháng 11/2024 tăng 0,11% MoM và tăng 2,7% YoY. Mức tăng này phản ánh các yếu tố ổn định hơn trong nền kinh tế, khi loại trừ các yếu tố biến động mạnh như giá năng lượng và thực phẩm tươi sống.

Nhóm giáo dục tăng 0,11% MoM, nhờ một số cơ sở tư thục điều chỉnh học phí, đặc biệt ở các trường đại học và sau đại học. Đồng thời, giá các sản phẩm tiêu dùng lâu bền, như giường, tủ, bàn ghế, cũng tăng 0,29% MoM, phù hợp với xu hướng tiêu dùng vào cuối năm. Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng nhẹ 0,2% MoM, nhờ các hoạt động văn hóa và du lịch diễn ra sôi động hơn trong dịp cuối năm.

CPI bình quân 11 tháng: Kết quả tích cực trong kiểm soát lạm phát

Tính chung 11 tháng đầu năm 2024, CPI tăng 3,69% YoY, nằm trong mục tiêu kiểm soát dưới 4% của Chính phủ. Các nhóm hàng như nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 5,06% YoY, trong khi nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 7% YoY, dẫn đầu bởi giá vàng và các dịch vụ cá nhân. Ngược lại, nhóm giao thông và bưu chính viễn thông giảm, giúp cân bằng áp lực giá.

Trong bối cảnh chuẩn bị cho mùa tiêu dùng cao điểm Tết Nguyên Đán, áp lực lạm phát dự kiến sẽ gia tăng ở một số nhóm hàng như thực phẩm và đồ uống. Tuy nhiên, với các biện pháp điều hành linh hoạt từ Chính phủ, dự báo CPI tháng 12/2024 vẫn sẽ nằm trong kiểm soát, tạo tiền đề tích cực cho sự ổn định kinh tế và tăng trưởng trong năm 2025​.

>> Ngành hàng tiêu dùng hứa hẹn bùng nổ trong năm 2025: Xu hướng nào dẫn đầu?