ĐBQH: Doanh nghiệp chậm nộp thuế thì bị phạt, vậy cơ quan thuế chậm hoàn thuế có phải chịu trách nhiệm không?

Phải quy định rõ trách nhiệm hoàn thuế, kể cả chế tài

Chiều 28/5, trong phiên thảo luận tại Quốc hội về dự thảo Nghị quyết giảm thuế giá trị gia tăng (VAT), Đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) đã đặt câu hỏi rất thẳng thắn: “Khi doanh nghiệp chậm nộp thuế thì bị phạt, vậy khi cơ quan thuế chậm hoàn thuế cho doanh nghiệp cũng phải chịu trách nhiệm tương tự”.

Theo ông Thân, hiện nay nhiều doanh nghiệp phản ánh thực trạng “thu thì rất nhanh, nhưng hoàn lại rất khó”, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp gặp khó khăn về dòng tiền. Điều này gây ra sự thiếu công bằng và thiếu minh bạch trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước, làm gia tăng sự bức xúc và hoài nghi trong cộng đồng doanh nghiệp.

“Chúng ta nói doanh nghiệp là động lực phát triển kinh tế, vậy khi doanh nghiệp cần hỗ trợ, nhất là hoàn thuế đúng luật, thì cơ quan thuế cũng cần thể hiện trách nhiệm tương xứng. Pháp luật phải sòng phẳng cả hai chiều, không thể chỉ nghiêm với doanh nghiệp mà lỏng lẻo với chính quyền", ông nhấn mạnh.

Theo Đại biểu Quốc hội, hiện nay nhiều doanh nghiệp phản ánh thực trạng thu thì rất nhanh, nhưng hoàn lại rất khó.

>>> Khốn khổ như đi đăng ký đầu tư kinh doanh...

Minh họa cho vấn đề này, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương), phản ánh nhiều doanh nghiệp bị nợ VAT từ các cơ quan sử dụng ngân sách Nhà nước, tức là khi cung cấp dịch vụ hoặc thi công cho các ban quản lý dự án thuộc các tỉnh, doanh nghiệp ứng trước tiền thuế VAT. Nhưng đến lúc thanh toán, các ban quản lý lại không có nguồn để hoàn phần VAT, dẫn đến việc doanh nghiệp vừa không được trả tiền, vừa bị truy thu hoặc treo hoàn thuế ở địa phương khác.

Về nguyên nhân, đại biểu nêu rõ không phải do các cơ quan ở địa phương tắc trách mà do khi xây dựng các danh mục dự án, bố trí vốn thì không bố trí khoản VAT, các cơ quan chỉ nghĩ tổng mức đầu tư thực tế cho công trình chứ không nghĩ nhà nước phải đóng VAT, phải trả VAT cho doanh nghiệp để doanh nghiệp nộp VAT cho cơ quan nhà nước khác.

“Thành ra năm nào cũng có câu chuyện số tiền không lớn nhưng địa phương không bố trí vốn đấy và đã không bố trí vốn thì các ban quản lý dự án cũng chịu, người ta không thể nào có tiền, kể cả chỉ một vài trăm triệu người ta không thể cơ cấu lấy đâu ra tiền để trả doanh nghiệp. Khoản nợ cứ kéo dài từ năm nọ đến năm kia, có khi đến 7-8 năm”, ông Huân nêu thực tế.

Từ đó ông Huân cho rằng, nếu không có biện pháp rõ ràng thì càng giảm thuế VAT càng khiến doanh nghiệp bị chậm hoàn nhiều hơn do tăng áp lực ngân sách, tạo một vòng luẩn quẩn mệt mỏi cho khối tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

"Để khắc phục tình trạng này, đề nghị Quốc hội cần bổ sung quy định rõ ràng về trách nhiệm và thời hạn hoàn thuế, đi kèm chế tài xử lý nếu cơ quan chức năng vi phạm thời hạn hoàn trả. Chỉ như vậy mới có thể tạo sự công bằng và minh bạch giữa Nhà nước và doanh nghiệp", đại biểu kiến nghị.

Bộ trưởng Tài chính khẳng định sẽ có chấn chỉnh để bảo đảm thời gian hoàn thuế sớm nhất có thể cho các doanh nghiệp. Ảnh: Bùi Giang

https://nguoiquansat.vn/ts-nguyen-dinh-cung-nhieu-rao-can-phap-ly-khien-doanh-nghiep-tu-nhan-van-kho-buoc-di-213192.html

Bộ trưởng Tài chính: Sẽ chấn chỉnh để đẩy nhanh hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp

Phát biểu giải trình tại phiên họp Quốc hội, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng thẳng thắn nhìn nhận, việc tiếp tục giảm 2% thuế VAT sẽ khiến nguồn thu ngân sách nhà nước sụt giảm đáng kể. Cụ thể, ước tính 6 tháng cuối năm 2025, ngân sách giảm khoảng 39.540 tỷ đồng; còn trong năm 2026, mức hụt thu dự kiến lên tới 82.200 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Bộ trưởng nhấn mạnh, sẽ mang lại hiệu ứng lan tỏa tích cực, giúp kích thích tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, từ đó gia tăng tổng cầu của nền kinh tế. Hoạt động kinh tế sôi động hơn sẽ kéo theo mở rộng cơ sở thuế, tạo nguồn thu mới và bền vững hơn cho ngân sách nhà nước trong trung và dài hạn.

“Chính phủ và Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng các giải pháp tài khóa phù hợp để bù đắp khoản giảm thu này, đảm bảo nguồn lực cho chi tiêu phát triển, an sinh xã hội và các nhiệm vụ cấp bách khác”, Bộ trưởng khẳng định.

Phản hồi các ý kiến chất vấn của đại biểu Quốc hội về tình trạng hoàn thuế VAT chậm trễ, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã lên tiếng làm rõ và cam kết có biện pháp khắc phục.

Ông cho biết, theo quy định của Luật Quản lý thuế, hiện nay có hai nhóm trường hợp hoàn thuế:

Hoàn thuế trước, kiểm tra sau: Với những doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện, cơ quan thuế hoặc hải quan sẽ thực hiện hoàn thuế nhanh chóng, thủ tục rút gọn.

Kiểm tra trước, hoàn thuế sau: Đối với các trường hợp cần xác minh hồ sơ, cơ quan chức năng có tối đa 40 ngày để kiểm tra chứng từ và hoàn thành việc hoàn thuế.

Tuy nhiên, Bộ trưởng thừa nhận thực tế vẫn có những trường hợp bị kéo dài vượt quy định, gây khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu vốn đang chịu áp lực lớn về vốn lưu động.

“Chúng tôi ghi nhận phản ánh của đại biểu và cộng đồng doanh nghiệp. Bộ Tài chính sẽ chấn chỉnh, chỉ đạo quyết liệt để bảo đảm thời gian hoàn thuế được thực hiện nhanh nhất có thể, đúng quy định, minh bạch và công bằng”, ông Thắng khẳng định.

>>>'Vua tiêu' Phúc Sinh: Mỹ áp thuế 0–10% là hết biên độ rồi