Người lao động chỉ được rút tối đa không quá 50% tiền bảo hiểm xã hội một lần nếu chưa đủ tuổi hưu. Phần còn lại sẽ được bảo lưu và người lao động sẽ nhận lại khi đủ tuổi nghỉ hưu.
Mới đây, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội vừa đề xuất hai phương án, thêm hướng giải quyết tối đa không quá 50% thời gian đóng bảo hiểm xã hội nếu lao động rút một lần.
Phương án đầu tiên là giữ nguyên quy định hiện hành, tức lao động tham gia dưới 20 năm BHXH và sau một năm nghỉ việc không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện thì được rút một lần. Lao động được rút toàn bộ quá trình đóng nếu có nhu cầu, song về lâu dài sẽ chịu thiệt khi không được hưởng lương hưu. Với cách này không thể hạn chế tình trạng rút BHXH một lần, tác động đến lưới an sinh, tạo áp lực lên ngân sách chi trợ cấp hưu trí.
Để khắc phục hạn chế trên, thêm một phương án được Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đưa ra là, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào Quỹ hưu trí và tử tuất.
Như vậy với phương án này thì người lao động chỉ được rút tối đa không quá 50% tiền bảo hiểm xã hội một lần nếu chưa đủ tuổi hưu. Phần còn lại sẽ được bảo lưu và người lao động sẽ nhận lại khi đủ tuổi nghỉ hưu.
Việc đưa ra phương án 2 nhằm khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu.
Hiện nay mỗi năm độ tuổi nghỉ hưu của người lao động sẽ tăng lên. Cụ thể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ.
Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ. Như vậy, vào năm 2023 độ tuổi nghỉ hưu của người lao động nam sẽ là 60 tuổi 9 tháng, lao động nữ sẽ là 56 tuổi.
Lý giải về đề xuất này, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội chỉ ra điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần quá dễ dàng. Theo quy định của luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Nghị quyết 93, người lao động nếu sau 1 năm không làm việc, không tham gia bảo hiểm xã hội có thể hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
Mức hưởng bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương đóng cho mỗi năm tham gia bảo hiểm xã hội trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương đóng cho mỗi năm tham gia sau đó.
Theo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội thống kê giai đoạn 2016 - 2020 bình quân mỗi năm gần 750.000 lao động hưởng BHXH một lần. Nhưng chỉ khoảng 10% lao động rút một lần có thời gian đóng BHXH từ đủ 10 năm trở lên.
Nguyên nhân của việc gia tăng số người rút BHXH một lần sớm do họ gặp khó khăn về tài chính, phải đối mặt với các nhu cầu tài chính trước mắt như trang trải cho gia đình, đầu tư cho con học, nợ nần, chi phí sinh hoạt sau mất việc làm…
Bên cạnh đó, quy định về thời gian đóng bảo hiểm xã hội 20 năm để đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí là quá dài, không phù hợp với khả năng tạo và duy trì việc làm cho người lao động của nền kinh tế hiện nay.
Trường hợp người lao động được lựa chọn về hưu hoặc rút BHXH một lần
Chính thức từ 7/2025, người mắc bệnh này không còn được rút BHXH một lần
