Những sự cố về hàng không diễn ra dày đặc trong 2 tháng qua đã khiến các nhà khí tượng - động lực học vào cuộc để tìm ra những đường bay “rủi ro” nhất thế giới
Hôm 21/5, chuyến bay SQ321 của hãng hàng không Singapore Airlines đã gặp nhiễu loạn không khí nghiêm trọng khi đi vào không phận Thái Lan, khiến 1 người đàn ông thiệt mạng và 7 người khác bị thương nặng.
Theo các nhà khí tượng học, hiện tượng “nhiễu loạn” được tạo ra khi các luồng không khí di chuyển với tốc độ mạnh va vào nhau, gây rung lắc nguy hiểm cho máy bay và đòi hỏi phi hành đoàn phải bình tĩnh, xử lý khẩn cấp để hạ cánh.
 |
| Sự nhiễu loạn mạnh được tạo ra khi các luồng không khí di chuyển nhanh va vào nhau. Nguồn: Nhiếp ảnh gia Nutkamol Komolvanich |
Các nhiễu loạn trên không xảy ra tương đối thường xuyên và không phải là nguyên nhân gây lo ngại, trong những trường hợp hiếm hoi như vụ việc ở Bangkok, thiệt hại có thể đặc biệt nghiêm trọng.
Một bác sĩ cấp cứu lâu năm tại Melbourne, Úc cho biết vụ nhiễu loạn trên chuyến bay của Singapore Airlines có thể khiến hành khách văng ra xung quanh với lực mạnh đến mức nguy hiểm, tương đường với lực ngã khỏi cầu thang hoặc lao xuống bể bơi không có nước.
Các loại nhiễu loạn khác nhau có nguyên nhân khác nhau. Sự nhiễu loạn cơ học là kết quả của gió mạnh thổi qua đất liền, trong khi nhiễu loạn đối lưu có liên quan đến chuyển động lên và xuống mạnh mẽ của không khí trong và xung quanh giông bão và các đám mây đối lưu khác. Trong khi đó, sự nhiễu loạn của sóng núi là do gió thổi qua hoặc thổi theo hướng gió của núi.
Trang web dự đoán nhiễu loạn Turbli đã phân tích khoảng 150.000 đường bay từ dữ liệu được cung cấp bởi Chính phủ Anh - Mỹ, để xác định đường bay nào hỗn loạn nhất vào năm 2023, đứng đầu là tuyến đường bay 1.905km kết nối 2 thành phố Santiago ở Chile với Santa Cruz ở Bolivia.
 |
| Chuyến bay dọc dãy núi Andes, lại chịu ảnh hưởng do gió thổi từ hai đại dương khiến không khí khu vực này thường xuyên nhiễu loạn |
Nhiễu loạn được ghi nhận trên tuyến đường bay Santiago-Santa Cruz được tạo ra bởi gió từ Thái Bình Dương đến Đại Tây Dương thổi gần như vuông góc với hướng của dãy núi Andes.
Đường xích đạo cũng là một khu vực nổi tiếng về nhiễu loạn do dòng chảy mạnh và giông bão hoạt động thường xuyên. Do đó các chuyến bay từ Nhật Bản cũng có mức độ hỗn loạn cao do ảnh hưởng của hướng núi và các dòng hải lưu trên Thái Bình Dương gây ra.
 |
| Cường độ nhiễu loạn được tính theo đơn vị tốc độ phân tán xoáy (EDR). Độ phân tán EDR cao có nghĩa là nhiễu loạn cũng được tạo ra ở tốc độ cao. Nguồn: Turbli |
Đứng thứ 2 trên danh sách là tuyến đường hàng không giữa thành phố Almaty của Kazakhstan và Bishkek, thủ đô của Kyrgyzstan.
Đáng ngạc nhiên là lục địa châu Á có tới 6 trong số những hành trình hỗn loạn nhất, bao gồm các đường bay từ đại lục Trung Quốc tới Nhật Bản, 4 chuyến liên quan đến việc cất cánh hoặc hạ cánh tại thành phố Lan Châu, Thành Đô hoặc Hàm Dương.
Ở châu Âu, các tuyến đường bay hay gặp nhiễu loạn không khí nhất là từ thành phố Milan của Ý tới các thành phố của Thụy Sĩ như Geneva và Zurich. Cũng không có gì khó hiểu khi hầu hết các thành phố của đất nước 8 triệu dân nằm trên các cao nguyên dãy Alps, cao nguyên Thụy Sĩ và dãy Jura.
Ở Châu Đại Dương, tuyến đường nhiễu loạn nhiều nhất là từ thành phố Brisbane đến Sydney của Úc, tiếp theo là từ thủ đô Port Vila ở Cộng hòa Vanuatuđến thành phố Auckland của New Zealand. Đặc biệt, số liệu của trang web Turbli cũng chỉ rằng New Zealand là quốc gia có nhiều chuyến bay bị hoãn hoặc thời gian bay cao hơn dự tính nhất, đặc biệt là sân bay thủ đô Wellington - nơi có cơ quan kiểm soát không lưu thường xuyên bị nhiễu loạn bởi đối lưu không khí.
