Doanh nghiệp sản xuất xe đạp Thống Nhất chuẩn bị lên sàn, bước chuyển mình của 'huyền thoại thời bao cấp'

Ngày 23/10, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) chính thức chấp thuận cho 23,7 triệu cổ phiếu của Công ty Cổ phần Thống Nhất Hà Nội giao dịch trên thị trường UPCoM với mã chứng khoán TNV.

Doanh nghiệp này cũng vừa công bố bản cáo bạch công bố vào ngày 24/10. Trước đó, vào ngày 15/8, CTCP Thống Nhất Hà Nội đã hoàn thành thủ tục lưu ký tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Đây là doanh nghiệp đã sản xuất ra chiếc xe đạp Thống Nhất - sản phẩm được coi là ''huyền thoại'' một thời, gắn liền với thời kỳ lịch sử của đất nước.

Từng là thương hiệu xe đạp duy nhất trên thị trường Việt Nam, biểu tượng của “nhà có điều kiện” của thời bao cấp

Xe đạp Thống Nhất - biểu tượng quen thuộc từ thời bao cấp, đã gắn liền với những kỷ niệm và niềm tự hào của người Việt Nam qua nhiều thế hệ, được sản xuất bởi Công ty Cổ phần Thống Nhất Hà Nội, thành lập vào ngày 30/6/1960. Ra đời trong thời kỳ kháng chiến, xe đạp Thống Nhất trở thành là “con ngựa sắt chiến trường” vượt mưa bom bão đạn đem gạo, muối, thuốc men… ra tiền tuyến. Tên gọi Thống Nhất được đặt khi đó để gửi gắm mong ước về một ngày đất nước hòa bình, độc lập.

Năm 1965, Nhà nước ban hành chính sách phân phối xe đạp theo giá cung cấp, cho phép cán bộ, công nhân viên chức nhà nước được mua một chiếc xe duy nhất trong đời. Tuy nhiên, số lượng sản xuất hạn chế khiến việc sở hữu một chiếc xe đạp Thống Nhất trở nên vô cùng khó khăn và quý giá. Chiếc xe trở thành tài sản quý báu, đến mức nhiều người sau khi mua về không dám sử dụng, treo lên trong nhà để bảo quản, chỉ thỉnh thoảng ngắm nhìn và nghe tiếng xích líp quay.

Những chiếc xe Thống Nhất đã từng được cấp biển số, giấy chứng nhận không khác gì xe máy, ô tô ngày nay. Ảnh: GenK

Trong ký ức của nhiều người, xe đạp Thống Nhất được xem là sản phẩm có chất lượng vượt trội, không hề thua kém các thương hiệu xe đạp nổi tiếng như Peugeot của Pháp. Thời điểm đó, một chiếc xe đạp Thống Nhất có giá trị lên tới nửa cây vàng – một con số đáng kể đối với thu nhập của nhiều gia đình Việt Nam. Điều khiến dòng xe này trở nên quý giá không chỉ là bởi sự khan hiếm, mà còn nhờ vào chất lượng vượt trội, bền bỉ qua năm tháng. Nhiều chiếc xe đạp Thống Nhất sau hàng chục năm vẫn giữ nguyên độ bền, khung xe nguyên vẹn sau nhiều lần bảo dưỡng và thay thế phụ tùng.

Trong những năm 1960-1970, xe đạp Thống Nhất không chỉ là niềm mơ ước của nhiều người Việt mà còn là niềm tự hào khi được xuất khẩu sang nhiều quốc gia khác. Xe Thống Nhất được coi như biểu tượng của sự giàu có, thành đạt đối với người dân Việt Nam cho đến tận giữa thập niên 90. Thương hiệu này đã in sâu trong lòng người tiêu dùng, đúng với khẩu hiệu "Nghĩ đến xe đạp, nghĩ về Thống Nhất".

Thời hoàng kim qua đi, xe đạp Thống Nhất chật vật để duy trì chỗ đứng trên thị trường

Khi xã hội phát triển và nền kinh tế mở cửa, xe máy cùng các dòng xe nhập khẩu dần trở thành phương tiện di chuyển phổ biến hơn, khiến xe đạp Thống Nhất mất đi vị thế độc tôn trên thị trường.

Trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, ban lãnh đạo công ty đã phải lựa chọn phân phối thêm các thương hiệu xe đạp nước ngoài nổi tiếng để duy trì sự tồn tại.

Mặc dù là một trong những thương hiệu có lịch sử lâu đời, nhưng Thống Nhất thừa nhận rằng khoảng cách giữa họ và các thương hiệu xe ngoại vẫn còn lớn. Nguyên nhân chủ yếu do tâm lý chuộng hàng ngoại của người tiêu dùng, khiến các nhà sản xuất trong nước gặp khó khăn trong việc cạnh tranh. Thêm vào đó, việc đặt tên tiếng Việt cho sản phẩm thường không thu hút sự chú ý của người tiêu dùng, buộc các nhà sản xuất phải lựa chọn tên nước ngoài. Sự xuất hiện tràn lan của hàng giả, hàng nhái trên thị trường, cùng với công tác kiểm soát không chặt chẽ, cũng tạo ra thách thức lớn trong việc bảo vệ uy tín của thương hiệu.

Hình ảnh sản xuất xe đạp tại CTCP Thống Nhất. Ảnh: Trần Việt - TTXVN

>> Xe đạp công cộng có hơn 200.000 người dùng, công ty vận hành vẫn báo lỗ sau 1 năm ra mắt

Trước đây, xe đạp Thống Nhất từng chiếm gần như toàn bộ thị phần tại Việt Nam, nhưng giờ đây, một nửa thị phần đã rơi vào tay các dòng xe đạp và xe đạp điện đến từ Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Đài Loan với kiểu dáng và màu sắc đa dạng.

Ngoài ra, các thương hiệu xe đạp nổi tiếng như Giant, Merida, Wiel, Peugeot, Missile, HK Bike, Newway, Momentum… cũng đã xuất hiện ồ ạt tại thị trường Việt Nam.

Ở phân khúc cao cấp, xe đạp Thống Nhất cũng đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các dòng xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Mỹ (Trek), Pháp (Specialized S), Đức (Mercedes Benz), Nhật Bản, Đài Loan… Các chuyên gia nhận định rằng trong thời gian tới, sẽ còn nhiều thương hiệu xe đạp nước ngoài khác nhập khẩu vào Việt Nam, cùng với những dự án đầu tư lớn vào việc xây dựng thương hiệu và mạng lưới phân phối tại đây.

Đối với các đối thủ trong nước, thị trường xe đạp xuất hiện khá nhiều những thương hiệu mới như Viha, Delta, Hitasa, Martin 107,... Đồng thời, Thống Nhất còn phải đối diện trào lưu xe đạp điện, xe máy điện đang ngày càng trở nên phổ biến tại thị trường Việt Nam.

Bước chuyển mình kịp thời của thương hiệu hơn 60 tuổi

Vào ngày 27/02/2017, xe đạp Thống Nhất chính thức chuyển đổi thành công ty cổ phần, đồng thời thay đổi toàn diện mô hình hoạt động theo chuẩn mực sản xuất và kinh doanh hiện đại quốc tế. Điều này đánh dấu sự trở lại của thương hiệu xe đạp Thống Nhất trên thị trường.

Tính đến 28/6/2024, UBND Thành phố Hà Nội đang là cổ đông lớn nhất của doanh nghiệp với 10,6 triệu cổ phiếu tương ứng với tỷ lệ 45%, CTCP đầu tư VSD nắm 9,8 triệu cổ phiếu xấp xỉ 41,6%, cổ đông Trịnh Khánh Nguyên nắm giữ hơn 12% với 2,8 triệu cổ phiếu.

Sản phẩm xe đạp Thống Nhất hiện tại có thiết kế trẻ trung, đa dạng Ảnh: Thống Nhất

>> VinFast lên kế hoạch trở thành hãng xe có nhiều xưởng dịch vụ nhất Việt Nam

Đến năm 2022, từ 30 cửa hàng đại lý ban đầu, Thống Nhất đã phát triển mạnh mẽ và đạt tới 500 đại lý trải dài khắp cả nước, trở thành thương hiệu xe đạp có hệ thống phân phối lớn nhất Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở đó, công ty còn tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào máy móc, nhà xưởng với các công nghệ hiện đại, giúp Thống Nhất duy trì vị thế là thương hiệu xe đạp Việt Nam duy nhất có quy mô sản xuất chuyên nghiệp và lớn nhất trên thị trường. Đồng thời, Thống Nhất không ngừng đổi mới mẫu mã và kiểu dáng sản phẩm, hướng tới việc thay đổi hình ảnh, không chỉ là mẫu xe "thời ông bà" mà còn hiện đại và phù hợp với nhiều đối tượng người tiêu dùng.

Tháng 4/2024, hãng xe này đã thể hiện khả năng ''bắt trend" khi khi tung ra chiếc xe đạp có tên là The Flash, lấy cảm hứng từ một nhân vật siêu anh hùng của DC. Chiếc xe có có màu đỏ chủ đạo, thêm thắt một chút những hoạ tiết đen vàng, với hình ảnh nhân vật The Flash trên thân rất bắt mắt, hiện đại.

Về hoạt động kinh doanh, những năm gần đây Thống Nhất đã có sự phục hồi đáng kể nhờ vào chiến lược mở rộng. Cụ thể, năm 2020, doanh thu công ty đạt 78 tỷ đồng, nhưng vẫn báo lỗ hơn 6 tỷ đồng sau thuế. Đến năm 2021, doanh thu tăng trưởng 29%, đạt mức 100,5 tỷ đồng, đồng thời khoản lỗ được thu hẹp đáng kể, chỉ còn âm 378 triệu đồng.

Kết quả kinh doanh của CTCP Thống Nhất Hà Nội qua các năm Đơn vị: Tỷ đồng

Năm 2022 chứng kiến sự bứt phá của Thống Nhất khi doanh thu tăng 41%, lên 142 tỷ đồng, và công ty bắt đầu ghi nhận lãi 13,7 tỷ đồng. Đây là kết quả của chiến lược tiến hành tập trung khai thác ngay ở những điểm bán lẻ trên diện rộng, thay đổi chính sách bán hàng, truyền thống tại điểm bán, tài trợ, tiếp cận những kênh dự án… Đặc biệt, công ty đã mở rộng được hệ thống phân phối ở thị trường miền Nam khi 'bắt tay' cùng những trung tâm thương mại AEON và Điện Máy Xanh

Tuy nhiên, năm 2023, lợi nhuận của công ty giảm xuống còn dưới 3 tỷ đồng, mặc dù doanh thu tiếp tục tăng lên 176 tỷ đồng.

Bước sang năm 2024, Thống Nhất dự kiến doanh thu và lợi nhuận sau thuế đều ở mức khiêm tốn, lần lượt là 162 tỷ và 2 tỷ đồng, do đánh giá tình hình kinh doanh còn nhiều thách thức.

>> Chiêm ngưỡng chiếc xe đạp trợ lực điện VF DrgnFly giá 30 triệu của VinFast vừa mở bán tại Việt Nam