Đốt hầm lớn nhất Đông Nam Á nặng 27.000 tấn chìm sâu xuống nước sau một tiếng rầm lớn, 1.500 người Việt Nam làm nên kỳ tích

Dự án tầm vóc quốc gia

Được đưa vào sử dụng từ năm 2011, hầm Thủ Thiêm là hạng mục quan trọng nhất trong dự án đại lộ Đông Tây dài 22km, có tổng mức đầu tư gần 10.000 tỷ đồng. Riêng phần hầm vượt sông có kinh phí xây dựng hơn 2.200 tỷ đồng, dài gần 1.490m, trở thành hầm vượt sông đầu tiên của Việt Nam và là hầm dìm dài nhất khu vực Đông Nam Á tại thời điểm hoàn thành.

Công trình gồm 4 đốt hầm đúc sẵn, mỗi đốt dài gần 93m, rộng 33,3m, cao 9,1m và nặng khoảng 27.000 tấn. Đặc biệt, đoạn đi ngầm dưới lòng sông Sài Gòn dài 371m, là thách thức lớn trong thi công và lắp đặt.

Hầm Thủ Thiêm có thiết kế với 6 làn xe (mỗi chiều 3 làn gồm 2 ôtô và 1 xe máy), tốc độ tối đa cho phép lần lượt là 60km/h và 40 km/h. Mặt cắt ngang rộng 33,3m, tích hợp hai lối thoát hiểm dọc hai bên. Công trình được kỳ vọng phục vụ khoảng 45.000 ôtô và 15.000 xe máy mỗi ngày.

Hầm Thủ thiêm nhìn từ trên cao

Hành trình thi công phức tạp

Khởi công từ năm 2005, hầm Thủ Thiêm trải qua nhiều giai đoạn thi công phức tạp, đặc biệt là quy trình lai dắt và dìm các đốt hầm dưới dòng chảy xiết của sông Sài Gòn. Thách thức lớn nhất nằm ở công đoạn dìm đốt số 4 mảnh ghép cuối cùng để hoàn tất toàn bộ hầm.

Trong giai đoạn này, dòng nước xoáy và khe hở hẹp khiến đốt hầm bị kẹt tại bước số 19. Giữa lúc tình huống trở nên căng thẳng, nhóm kỹ sư Việt Nam đã tham vấn Giáo sư Osamu Kiyomiya từ Đại học Waseda (Nhật Bản). Câu trả lời của ông ngỡ như chuyện tiếu lâm: “Cứ pha trà ngồi chờ, sẽ nghe tiếng ‘rầm’ dưới nước”. Quả thực, chưa đầy một giờ sau, tín hiệu dòng chảy ổn định xuất hiện, đốt hầm chuyển động trở lại và hoàn tất việc lắp ghép nhanh hơn nhiều so với các đốt trước.

Quá trình thi công hầm Thủ Thiêm phức tạp

Để đảm bảo độ chính xác gần như tuyệt đối với sai số cho phép chỉ 10mm khi lắp khớp với đường dẫn hơn 1.500 người từ 16 đơn vị được huy động cho giai đoạn dìm hầm. Các thợ lặn thay phiên kiểm tra đáy sông mỗi 30 phút suốt quá trình thi công.

Đặc biệt, phần lớn thiết bị được thuê ngay tại Việt Nam. Đội ngũ kỹ sư, công nhân Việt Nam là lực lượng trực tiếp thực hiện toàn bộ quy trình, còn phía Nhật Bản chỉ cử một nhóm chuyên gia sang giám sát. Đây là minh chứng rõ ràng cho năng lực nội địa hóa trong thi công các công trình ngầm phức tạp.

Vận hành thông minh và an toàn

Hầm Thủ Thiêm không chỉ nổi bật ở công nghệ xây dựng mà còn ở khả năng vận hành hiện đại. Hệ thống thiết bị được lắp đặt đồng bộ, bao gồm: Chiếu sáng, thông gió, đo khí độc, cấp thoát nước, PCCC, đếm lưu lượng xe, loa cảnh báo, cùng các cảm biến và bộ điều khiển tự động.

Bên trong hầm, 54 camera hoạt động 24/7 được ví như những “mắt thần” giám sát mọi diễn biến giao thông. Khi phát hiện sự cố hoặc lưu lượng vượt ngưỡng, hệ thống sẽ tự động điều tiết lượng xe vào hầm, đồng thời tăng công suất quạt thông gió nếu khí thải vượt mức cho phép.

Mỗi bên hầm còn bố trí lối thoát hiểm rộng 2m, đủ để người đi bộ di chuyển ra ngoài khi cần thiết. Tất cả dữ liệu từ cảm biến, camera và thiết bị phụ trợ đều được truyền về trung tâm điều khiển, nơi có đội ngũ trực túc trực liên tục để phản ứng nhanh khi có sự cố.

Hầm khi đưa vào vận hành

Biểu tượng của khả năng tự chủ

Dù sử dụng công nghệ tiên tiến từ Nhật Bản, hầm Thủ Thiêm vẫn là một dấu ấn tự hào của kỹ sư Việt khi hầu hết khâu xây dựng được thực hiện bởi lực lượng trong nước. Đây là lần đầu tiên Việt Nam làm chủ công nghệ dìm hầm quy mô lớn trên sông, mở ra tiền đề để tiến tới các dự án tương tự trong tương lai mà không còn phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn lực quốc tế.

Một thập kỷ sau ngày thông xe, công trình vẫn vận hành ổn định, an toàn và đóng vai trò huyết mạch trong kết nối giao thông khu trung tâm TP. HCM với khu đô thị mới phía Đông. Hầm Thủ Thiêm không chỉ là công trình hạ tầng, mà còn là biểu tượng cho bản lĩnh chinh phục thử thách bằng trí tuệ và nội lực của người Việt.

>> Hai sân bay quốc tế của Việt Nam tạm đóng cửa trong mùa du lịch cao điểm, doanh nghiệp lữ hành khẩn trương tìm giải pháp