Giá gạo xuất khẩu rơi thủng đáy nhưng tại sao gạo ở chợ chỉ giảm nhỏ giọt?

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam từ giữa năm 2023 vào đà tăng mạnh và lập đỉnh 663 USD/tấn vào trung tuần tháng 11. Đến năm 2024, giá gạo hạ nhiệt nhưng vẫn neo ở mức cao.

Tuy nhiên, trong những ngày qua, giá gạo xuất khẩu Việt Nam lao dốc và đã xuyên thủng đáy của năm 2023 – 2024.

Theo số liệu từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam, ngày 21/2, giá gạo 25% tấm của Việt Nam giảm còn 365 USD/tấn (giảm 4 USD so với ngày 20/2); gạo 5% của Việt Nam có giá 394 USD/tấn; gạo 100% tấm có giá 310 USD/tấn, giữ nguyên so với ngày 20/2.

Diễn biến giá gạo các tháng đầu năm 2025 trái ngược với năm 2024, khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu, giá gạo Việt Nam ở mức cao nhất thế giới. Tuy nhiên, ngay sau khi Ấn Độ xuất khẩu gạo trở lại đã tạo sức ép giảm giá trên toàn cầu.

Tại một số tỉnh miền Tây như Đồng Tháp, Bến Tre, Tiền Giang,... do giá gạo giảm mạnh nên đã xuất hiện tình trạng tiểu thương dùng xe chở gạo rao bán giá rẻ dọc các tuyến đường.

Tại chợ Hà Nội, giá gạo Bắc Hương, tám Hải Hậu, tám Điện Biên, Thái đỏ,... vào đầu năm 2023 có giá dao động từ 15.000 – 17.000 đồng/kg tùy loại. Trong cơn sốt giá, mặt hàng này đã tăng vọt lên 20.000 – 22.000 đồng/kg. Thậm chí, giá gạo còn tăng thêm 500 đồng/kg tùy loại vào dịp cận Tết Nguyên đán vừa qua do bão số 3 khiến diện tích lúa ở nhiều tỉnh, thành phố phía Bắc thiệt hại nặng.

Chia sẻ với báo VietNamNet, chị Chu Thị Tuyền, chủ một cửa hàng gạo quê ở Đông Ngạc (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: “Giá các loại gạo bán lẻ đã giảm rồi”. Tuy nhiên, gần một tuần trở lại đây, hầu hết các loại gạo chỉ giảm 1.000 đồng/kg.

>>Xuất khẩu chững lại, thị trường cạnh tranh khốc liệt: ‘Hạt ngọc trời’ của Việt Nam có còn giữ vững vị thế?

Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Anh Ngô Văn Soạn bán gạo tại Đại Kim (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ với báo VietNamNet, các loại gạo có giảm giá nhưng không đáng kể.

Lý giải về nguyên nhân giá gạo tăng nhanh theo cơn sốt giai đoạn 2023 – 2024 nhưng lại giảm nhỏ giọt trong bối cảnh giá xuất khẩu lao dốc, anh Soạn cho biết, giá ở thị trường nội địa bao giờ cũng có độ trễ.

Bên cạnh đó, anh Soạn cho rằng, giá của mặt hàng này khó để giảm về mức cũ do mọi chi phí sản xuất, vận chuyển đều tăng. Ngoài ra, nguồn cung cho thị trường Hà Nội và các tỉnh phía Bắc đa phần đều là hàng tự cung tự cấp trong vùng nên giá thế giới cũng không ảnh hưởng nhiều đến giá gạo tại chợ Hà Nội.

Trước tình hình cạnh tranh ngày càng gay gắt, ngành gạo Việt Nam cần tập trung nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường xuất khẩu, tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do đã ký kết để duy trì vị thế trên thị trường quốc tế.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất Bộ Công Thương tập trung đẩy mạnh xuất khẩu gạo vào các tháng có sản lượng thu hoạch lớn là tháng 2, 3, 4, 7, 8 và tháng 9 trong năm 2025 nhằm ứng phó với diễn biến thị trường.

Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất Bộ Công Thương tăng cường xúc tiến thương mại để mở rộng các thị trường xuất khẩu gạo, đảm bảo xuất khẩu hết lượng gạo, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa người sản xuất và doanh nghiệp.

Về dài hạn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông Phùng Đức Tiến cho rằng cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường cho xuất khẩu gạo.

Cụ thể, ông Tiến cho biết, hiện nay, gạo Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Philippines, Indonesia và Trung Quốc, nhưng để phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần mở rộng sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông. Cùng với đó, cần đẩy mạnh phát triển các giống lúa chịu hạn, chịu mặn để ứng phó với biến đổi khí hậu, giúp đảm bảo sản lượng ổn định trong tương lai.

>>‘Hạt ngọc trời’ giảm giá thấp nhất trong 2 năm qua: Thương lái bỏ cọc, nông dân lo mất Tết