Giữa cơn bão giá dầu, Mỹ tuyên bố sẵn sàng ‘xả kho chiến lược’ nếu eo biển Hormuz ngừng chảy

Theo các nguồn tin thạo tin, quá trình thảo luận nội bộ về khả năng can thiệp vào thị trường dầu mỏ đã bắt đầu từ nhiều tuần trước khi Mỹ tiến hành đòn không kích ngày 21/6.

Mối lo ngại chính là khả năng gián đoạn dòng chảy dầu mỏ từ Trung Đông – khu vực cung cấp hơn 30% nguồn cung toàn cầu – qua eo biển Hormuz. Dù lệnh ngừng bắn được ông Trump công bố vào tối thứ Hai giúp tạm thời giảm căng thẳng, giới chức Mỹ vẫn chưa rõ thỏa thuận này sẽ kéo dài bao lâu, trong bối cảnh xung đột khu vực chưa có dấu hiệu hạ nhiệt rõ rệt.

Một trong những phương án được tính đến là xả kho dự trữ dầu chiến lược. Đây là hành động có thể được Mỹ thực hiện đơn phương, hoặc phối hợp với các nước tiêu thụ lớn khác thông qua Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).

Tuy nhiên, hiệu quả của biện pháp này đang bị đặt dấu hỏi khi lượng dầu trong kho SPR hiện chỉ còn khoảng 400 triệu thùng – tương đương hơn một nửa công suất thiết kế – sau các đợt xả mạnh thời chính quyền Biden mà đảng Cộng hòa từng chỉ trích gay gắt.

Ngay cả khi chính quyền Trump quyết định xả thêm dầu, các chuyên gia cảnh báo lượng dự trữ này sẽ không đủ để bù đắp cho nguy cơ mất hàng triệu thùng/ngày nếu eo biển Hormuz – tuyến hàng hải vận chuyển dầu mỏ trọng yếu – bị đóng lại.

“Khoan đi, khoan ngay”: Ông Trump gây áp lực giữ giá dầu thấp

Với mục tiêu kiểm soát giá nhiên liệu và lạm phát tiêu dùng, Tổng thống Trump đang gây sức ép lên cả thị trường và ngành năng lượng nội địa.

Tối thứ Hai, ông đăng tải trên mạng xã hội dòng thông điệp rõ ràng: “MỌI NGƯỜI, GIỮ GIÁ DẦU Ở MỨC THẤP. TÔI ĐANG THEO DÕI!” Không lâu sau, ông gửi thông điệp trực tiếp tới Bộ Năng lượng: “KHOAN ĐI, KHOAN NGAY!!!”

Đến sáng thứ Ba, khi giá dầu ghi nhận mức giảm gần 10 USD/thùng nhờ hy vọng vào thỏa thuận ngừng bắn, ông Trump tuyên bố trên chuyên cơ Air Force One: “Tôi thích điều này. Chúng ta ít xung đột hơn, và giá cũng giảm theo”.

Một quan chức cấp cao Nhà Trắng khẳng định, chính quyền đang "sử dụng mọi công cụ có sẵn" để giữ giá năng lượng ở mức thấp, tăng cường an ninh kinh tế và đảm bảo vị thế dẫn đầu về năng lượng của Mỹ. Dù chưa có sự gián đoạn cụ thể nào về nguồn cung, Washington cho rằng việc chuẩn bị sẵn nhiều phương án sẽ giúp trấn an thị trường.

Bên cạnh việc xả dầu dự trữ, một loạt biện pháp khác cũng đang được đưa ra thảo luận như: miễn giảm thuế tài nguyên cho các công ty có quyền khoan dầu trên đất liên bang nhằm khuyến khích tăng sản lượng; tạm thời nới lỏng tiêu chuẩn nhiên liệu để giải tỏa lưu thông xăng dầu như từng được EPA áp dụng sau các cơn bão lớn ảnh hưởng đến hệ thống lọc dầu; hoặc thậm chí kích hoạt Đạo luật Sản xuất Quốc phòng (DPA) năm 1950 để buộc các doanh nghiệp ký và ưu tiên thực hiện các hợp đồng cung ứng năng lượng.

DPA là một công cụ thời chiến, cho phép Tổng thống Mỹ yêu cầu các doanh nghiệp dân sự sản xuất hàng hóa phục vụ cho mục tiêu quốc phòng. Đạo luật này từng được dùng trong thập niên 1960 để sửa chữa tàu chở dầu, hoặc trong thập niên 1970 để điều hướng dầu từ khu vực tư nhân sang quân đội.

Tuy nhiên, việc Nhà Trắng can thiệp sâu vào các quyết định đầu tư thượng nguồn của ngành dầu khí sẽ là bước đi “cực kỳ mạnh tay”, ngay cả với một tổng thống quen sử dụng quyền lực khẩn cấp như ông Trump, theo chuyên gia Kevin Book thuộc công ty nghiên cứu ClearView Energy Partners.

Chính sách “thống trị năng lượng” được ngành dầu khí hậu thuẫn

Trong khi đó, ngành năng lượng Mỹ nhìn chung vẫn ủng hộ các chính sách “thống trị năng lượng” của Trump. Từ đầu nhiệm kỳ, ông đã mở rộng diện tích cho phép khai thác, bãi bỏ nhiều quy định hạn chế tiêu dùng nhiên liệu hóa thạch và giảm các chi phí pháp lý liên quan đến khai thác và lọc dầu.

Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright hôm thứ Hai cho biết trên Fox News rằng: “Bất chấp các dự báo về giá dầu vượt mốc 100 USD, chúng ta đang chứng kiến mức giảm mạnh – nhờ chính sách năng lượng chủ động của Tổng thống”. Wright khẳng định đà giảm này là kết quả của “chương trình nghị sự thống trị năng lượng” mà chính quyền Trump đang thúc đẩy mạnh mẽ.

Hiện tại, chiến lược của ông Trump không chỉ nhằm ngăn ngừa khủng hoảng năng lượng mà còn phục vụ trực tiếp cho cuộc đua tái tranh cử, trong bối cảnh giá nhiên liệu và chi phí sinh hoạt tiếp tục là mối quan tâm hàng đầu của cử tri Mỹ.

>> Tàu qua eo biển Hormuz đua nhau tự nhận ‘quốc tịch Trung Quốc’ để tránh đòn