Giữa tháng 3 mới ổn định nguồn cung xăng dầu

Tạm yên trước mắt

Các doanh nghiệp đầu mối lớn như Petrolimex, PVOil, Saigon Petro,… cho biết, đã tăng cường ký các hợp đồng nhập khẩu xăng dầu để cung ứng cho thị trường. Tuy nhiên, theo nhận định của các doanh nghiệp dầu mối, chừng nào Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn chưa vận hành ổn định trở lại và cam kết cung ứng liên tục theo đúng các hợp đồng đã ký của năm 2022, chừng đó thị trường vẫn có thể xảy ra tình trạng thiếu cung.

Đại diện Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, cung ứng xăng dầu trên thị trường đã được cải thiện so với tuần trước.

Lãnh đạo một doanh nghiệp xăng dầu thuộc top 3 nói rằng, nguồn cung cho hệ thống luôn được doanh nghiệp đảm bảo. Tuy nhiên, “mệt” nhất hiện nay là phải “gánh” phần gia tăng nhập khẩu để đảm bảo cung ứng cho thị trường trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp đang mắc kẹt vì thiếu nguồn.

Bên cạnh đó, việc giá xăng dầu thế giới liên tục tăng khiến doanh nghiệp rất mệt mỏi vì tình cảnh “càng bán càng lỗ” kéo quá dài. Dù đã được điều chỉnh giá bán ngày 11/2/2022 với mức tăng gần 1.000 đồng/lít nhưng nhiều cửa hàng kinh doanh xăng dầu đang bị lỗ ở mức 500-800 đồng/lít xăng dầu bán ra.

Bên cạnh lo nguồn cung, một số doanh nghiệp xăng dầu lớn đang gặp khó vì bị âm Quỹ Bình ổn giá xăng dầu cả nghìn tỷ đồng từ đầu năm đến nay. Tính đến ngày 11/2, dẫn đầu về âm quỹ là PVOil với 784,92 tỷ đồng, kế đến là Petrolimex với 55 tỷ đồng, một số doanh nghiệp nhỏ hơn có mức âm từ vài tỷ đến hơn 10 tỷ đồng.

Với các doanh nghiệp bị âm quỹ, các cổ đông luôn đặt câu hỏi vì sao Quỹ bình ổn xăng dầu bị âm lớn như vậy và doanh nghiệp sẽ được bù thiệt hại ra sao khi phải đi vay ngân hàng để bù vào phần quỹ âm này. Việc bị “chiếm dụng vốn” vì phải vay tiền để bù phần âm cho Quỹ Bình ổn giá xăng dầu cũng là yếu tố khiến doanh nghiệp gặp khó khăn khi muốn huy động nguồn để nhập lượng lớn xăng dầu.

Tại cuộc họp với Bộ Công Thương tuần qua, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Bùi Ngọc Bảo cho biết, do giá thế giới tăng cao, việc nhập khẩu bị động, chỉ một số doanh nghiệp lớn như Petrolimex, PVOil có thể tiếp cận nguồn nhập thuận lợi, trong khi nhiều doanh nghiệp nhỏ khác gặp rất nhiều khó khăn trong việc tìm nguồn nhập khẩu bổ sung. 

Đại diện Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, cung ứng xăng dầu trên thị trường đã được cải thiện so với tuần trước. Hiện Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn vận hành mới đạt 55% công suất nên ảnh hưởng rất lớn đến thị trường. Dù các doanh nghiệp đã chủ động tìm nguồn nhập khẩu để bù nhưng áp lực trên thị trường vẫn còn. Mặt khác, giá thế giới tăng liên tục nên khi doanh nghiệp vừa ký hợp đồng mua thêm, hàng chưa cập cảng đã lỗ do mức tăng ở kỳ điều hành ngày 11/2 chưa hoàn toàn bù được hết phần lỗ của các doanh nghiệp. Việc cung ứng cho thị trường như trước đây phải đến giữa tháng 3 mới được đảm bảo.

Sớm "bịt" lỗ hổng điều hành

Một chuyên gia lâu năm ngành xăng dầu cho rằng, thị trường xăng dầu nhiều năm qua vẫn còn rất nhiều lỗ hổng cần xử lý. Dù Nghị định 95 đã được ban hành thay thế Nghị định 83 nhưng bất cập vẫn còn, thậm chí có nguy cơ rủi ro với thị trường hơn nếu không được xem xét lại một cách kỹ lưỡng.

Về giải pháp chống tình trạng giá tăng là khan hàng, vị chuyên gia này cho rằng, thời gian tới, Bộ Công Thương cần minh bạch ngay trên trang web của mình về tình trạng hoạt động tài chính, cung ứng xăng dầu của các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối, cũng như các đại lý, tổng đại lý trực thuộc.

Thành viên HĐQT một doanh nghiệp xăng dầu chia sẻ rằng, thị trường và việc điều hành luôn có những lỗ hổng. Theo vị này, cấu thành giá bán lẻ đã bao gồm chi phí vận tải, bảo hiểm và các chi phí khác, trong có có cả phí chiết khấu cho đại lý và lợi nhuận của doanh nghiệp là 300 đồng/lít. Cả một quãng thời gian các đầu mối không chiết khấu cho đại lý bán lẻ khiến đại lý, cửa hàng xăng dầu không có lãi trong khi phải bỏ đủ chi phí để nhập hàng, trả lương nhân viên… Với trách nhiệm quản lý, Bộ Công Thương phải nắm được việc này và kịp thời có văn bản nhắc nhở, có biện pháp chấn chỉnh thị trường.