Grab sáp nhập với đối thủ cũ: Thương vụ tỷ đô sẽ tái định hình thị trường gọi xe Đông Nam Á?

Tháng 2/2024, Grab và GoTo Group - công ty mẹ của Gojek được cho là đã tái khởi động đàm phán sáp nhập. Một năm sau, thông tin về thương vụ này tiếp tục xuất hiện, với mức định giá GoTo có thể vượt 7 tỷ USD. Theo Bloomberg, một phương án đang được cân nhắc là Grab mua lại toàn bộ GoTo bằng cổ phiếu.

Grab mua lại toàn bộ GoTo bằng cổ phiếu. Ảnh: Ore Huiying/Bloomberg

Trước đây, thương vụ này từng bị đánh giá là khó thực hiện. Tuy nhiên, những thay đổi trong ban lãnh đạo của GoTo, cùng việc công ty này tập trung vào mảng gọi xe sau khi bán cổ phần Tokopedia cho TikTok, đã giúp hai bên có nhiều điểm chung hơn, qua đó làm tăng khả năng sáp nhập.

>>Ông trùm thời trang giá rẻ Shein thúc đẩy nhà cung cấp Trung Quốc mở rộng sản xuất ở Việt Nam

Một yếu tố quan trọng thúc đẩy thương vụ là sự chênh lệch giá cổ phiếu giữa hai công ty. Trong năm qua, giá cổ phiếu Grab đã tăng khoảng 45% trước khi thông tin sáp nhập xuất hiện, trong khi cổ phiếu GoTo gần như không thay đổi. Điều này giúp Grab có lợi thế nếu thực hiện sáp nhập bằng cổ phiếu, bởi công ty có thể dùng ít cổ phiếu hơn để mua lại GoTo với cùng một giá trị.

Ngoài ra, nhiều cổ đông của GoTo là các quỹ đầu tư, trong đó một số quỹ đã rót vốn vào Gojek hoặc Tokopedia từ năm 2014 đến 2018. Do vòng đời trung bình của các quỹ đầu tư tư nhân thường kéo dài khoảng 10 năm, với khả năng gia hạn tối đa 3 năm, nhiều nhà đầu tư đang đến thời hạn cần hiện thực hóa lợi nhuận. Điều này khiến họ có xu hướng ủng hộ thương vụ sáp nhập để có cơ hội thanh khoản tốt hơn.

Dù GoTo đã niêm yết, thị trường chứng khoán Indonesia có thanh khoản thấp, khiến việc bán cổ phiếu với số lượng lớn trở nên khó khăn. Trong trường hợp sáp nhập với Grab, ngay cả khi thương vụ được thực hiện hoàn toàn bằng cổ phiếu, các nhà đầu tư vẫn có lợi khi chuyển đổi cổ phiếu GoTo vốn kém thanh khoản sang cổ phiếu Grab, công ty đang niêm yết trên Nasdaq với lượng nhà đầu tư lớn hơn.

Về phía Grab, công ty không cần sử dụng tiền mặt cho thương vụ này. Dù cổ đông có thể bị pha loãng cổ phần, họ sẽ sở hữu một doanh nghiệp lớn hơn và giảm mức độ cạnh tranh tại Indonesia, một trong những thị trường trọng điểm.

Mặc dù thương vụ mang lại nhiều lợi ích về kinh tế và chiến lược, rào cản lớn nhất lại đến từ các cơ quan quản lý. Năm ngoái, Ủy ban Cạnh tranh Indonesia từng cảnh báo rằng việc Grab và GoTo sáp nhập có thể dẫn đến tình trạng độc quyền trong lĩnh vực gọi xe.

Tuy nhiên, bối cảnh chính trị tại Indonesia đã có sự thay đổi đáng kể. Dưới thời tân Tổng thống Prabowo Subianto, chính phủ đang đẩy mạnh thu hút đầu tư nước ngoài. Nếu Grab cam kết tăng cường đầu tư vào Indonesia như một phần của thỏa thuận, điều này có thể giúp thương vụ nhận được sự ủng hộ từ chính quyền.

Dù vậy, phản ứng từ các tài xế vẫn là một yếu tố khó lường. Khi tin đồn sáp nhập xuất hiện vào năm 2020, các công đoàn tài xế của Grab và Gojek từng đe dọa tổ chức biểu tình trên toàn quốc. Chính quyền Tổng thống Prabowo sẽ cần phải cân nhắc giữa mục tiêu thu hút đầu tư và phản ứng của các tài xế trong nước, một vấn đề vẫn chưa có lời giải rõ ràng.

Trước đó, Indonesia đã phê duyệt thương vụ TikTok Shop mua lại Tokopedia, cho thấy chính phủ không hoàn toàn có quan điểm bảo hộ. Tuy nhiên, sự khác biệt lớn là lĩnh vực thương mại điện tử vẫn có sự cạnh tranh mạnh từ Shopee, trong khi thị trường gọi xe chưa rõ có đối thủ nào đủ sức tạo thế cân bằng nếu Grab và GoTo sáp nhập.

Phản hồi Sở giao dịch chứng khoán Indonesia, GoTo khẳng định chưa có thỏa thuận chính thức nào về việc sáp nhập.

>>Loại rau dại mọc đầy ở làng quê Việt Nam hễ bán là ra tiền: Rễ, thân, lá vừa làm gia vị vừa là dược liệu quý