Sau khi hai con đập cũ sập chỉ trong một đêm, tạo ra dòng lũ chảy xiết cuốn trôi nhiều nhà cửa cùng hàng chục nghìn người thương vong.
Cụ thể, tối ngày 10/09/2023, bão Daniel đổ bộ vào thành phố ven biển Derna, Libya. Trong đêm, người dân tại bờ biển nghe thấy những tiếng nổ lớn khi hai con đập bên ngoài thành phố bị sập. Nước lũ cuốn xuống lòng sông, chảy từ trên núi qua thành phố và đổ ra biển.
Hai con đập trên được xây dựng từ những năm 70 của thế kỷ trước nhằm bảo vệ thành phố khỏi lũ lụt. Tuy nhiên, trong nhiều năm trước khi xảy ra thảm họa, nó không được bảo trì mặc dù kinh phí vẫn được chi cho việc này. Đây có thể là nguyên nhân khiến đập bị nứt, sụt lún và vỡ khi mưa lớn trút xuống.
Hình ảnh hoang tàn của thành phố biển sau thảm hỏa lịch sử
Ông Yann Fridez, lãnh đạo phái đoàn Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế ở Libya, nói: Những con sóng cao 7 mét đã phá hủy mọi thứ trên đường đi. Thiệt hại về người là rất lớn”.
Giới chức Libya cho biết, số người chết trong trận lũ quét vừa qua ở thành phố Derna, miền Đông nước này lên đến hơn 11.300 người. Một người dân địa phương có tên Khaled Al-Shuwaihed gọi đây là thảm họa. "Một thảm họa thực sự. Tất cả bạn bè của tôi đều đã chết", anh nói.
Bên cạnh đó, thông tin từ Reuters cho biết, thời điểm khi hai con đập thủy điện bị vỡ đã tạo ra dòng nước tàn phá ít nhất 1/4 thành phố này với khoảng 125.000 người. Theo các hình ảnh video ghi lại hiện trường, toàn bộ khu dân cư dọc theo con sông chảy từ trên núi xuống trung tâm thành phố bị xoá sổ. Không ít tòa nhà nhiều tầng bên bờ sông sụp đổ, khiến người dân, nhà cửa và ô tô của họ biến mất trong dòng nước lũ dữ dội.
Ảnh chụp vệ tinh 1/4 thành phố đã bị xóa sổ sau mưa lũ
Những hình ảnh chụp từ vệ tinh về Derna trước và sau trận lũ lụt cho thấy tuyến đường thủy tương đối hẹp chạy qua trung tâm thành phố giờ đây đã rộng hơn gấp nhiều lần, với tất cả các tòa nhà nằm dọc theo tuyến này đã biến mất. Thiệt hại trên diện rộng do lũ lụt cũng có thể thấy rõ ở các khu vực khác của thành phố, với nhiều tòa nhà biến mất.
Các chuyên gia đã đưa ra một số yếu tố lý giải nguyên nhân khiến mưa bão, kéo theo lũ quét gây chết chóc như vậy ở Libya. Thứ nhất, vỡ đập xảy ra vào ban đêm khi mọi người đang ngủ, trong khi công tác cảnh báo không đầy đủ khiến cho việc sơ tán gần như không thể. Thứ hai, hạ tầng ở khu vực xảy ra thảm họa đã xuống cấp không thể chống chịu với lũ quét lớn, nhiều nhà cửa bị sập.
Những thiệt hại về người và của là vô cùng nặng nề
Sau khi càn quét Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria với lũ lụt nghiêm trọng khiến hơn 20 người thiệt mạng, bão Daniel tiến ra Địa Trung Hải, hình thành siêu bão, cuồng phong và đổ bộ vào Libya. Cơn bão mạnh lên khi nó băng qua vùng nước ấm bất thường của Địa Trung Hải, sau đó trút mưa xối xả xuống Libya vào ngày 10/9/2023.
Các chuyên gia tin rằng, biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính khiến thời tiết trở nên cực đoan hơn và gây thiệt hại lớn hơn. "Các cơn bão thường trở nên dữ dội hơn do biến đổi khí hậu", Hannah Cloke, giáo sư tại đại học ở Anh, cho biết.
