Không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự, chuyên gia nêu một việc có thể làm ngay

Có thể bãi bỏ 60-70% thủ tục hành chính

Chia sẻ tại tọa đàm “Mở 'cao tốc' cho kinh tế tư nhân" ngày 28/5 do báo Tiền Phong tổ chức, bà Bùi Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính), cho hay, nhiều chính sách trong Nghị quyết 68 đã được đưa ra trong quá trình nghiên cứu chính sách 20 năm qua, tuy nhiên chưa “chạm”, chưa với tới doanh nghiệp.

Theo bà Thủy, ngay sau khi Nghị quyết 68 được thông qua, chỉ trong vòng 11 ngày, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt để phát triển kinh tế tư nhân. Trong khoảng 1 tuần, Ban soạn thảo tiếp tục trình Chính phủ hai nghị quyết: Nghị quyết 138 và Nghị quyết 139, trong đó phân công rõ ràng trách nhiệm cụ thể cho từng cơ quan liên quan.

Hầu hết các văn bản quy phạm, thể chế cụ thể hóa đều ban hành trong năm 2025, một số chính sách cần thời gian nghiên cứu “chín” hơn sẽ để sang năm 2026. Trong dự thảo Nghị quyết Chính phủ, thời hạn được quy định rõ ràng, do đó, các bộ ngành, địa phương trong quý II/2025 phải ban hành kế hoạch triển khai.

"Chính sách trong Nghị quyết 68 đã tương đối rõ. Chúng tôi kỳ vọng, tới tháng 6-7 sẽ thể chế hóa các nội dung và triển khai ngay để nghị quyết sớm đi vào thực tiễn”, bà Thủy nói.

Ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đánh giá, Nghị quyết 68 ngay khi ra đời đã tạo ra cú hích, động lực, niềm cảm hứng cho cộng đồng doanh nghiệp.

Quan điểm của Đảng về không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự đã đề cập từ lâu. Vấn đề là thực hiện như thế nào? Hình sự hóa hay không hình sự hóa không phải chỉ thực hiện theo nghị quyết của Đảng, mà quy định liên quan đến Luật Hình sự mà Quốc hội đang sửa.

Tội phạm và hình phạt chỉ được quy định trong Bộ Luật Hình sự, nên cần rà soát kỹ trong quá trình sửa đổi. “Để hạn chế hình sự hóa, cần giảm bớt ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Chỉ cần giảm bớt một ngành nghề kinh doanh có điều kiện là có thể bãi bỏ được rất nhiều quy định ràng buộc hoặc thủ tục kèm theo”, ông Phúc nói.

Doanh nghiệp chờ hành lang pháp lý rõ ràng

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội, cho rằng, nếu thực hiện đầy đủ tinh thần theo Nghị quyết 68 sẽ tạo ra một bước ngoặt phát triển lịch sử của kinh tế tư nhân.

Vấn đề là làm sao thực thi đầy đủ, hiệu quả các nội dung của nghị quyết. Bởi từ chủ trương của Đảng đến thể chế hóa và đưa vào cuộc sống là một quá trình rất khó, thậm chí khó hơn cả làm nghị quyết. Nếu không thể chế hóa thì nghị quyết vẫn chỉ nằm trên giấy.

"Việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 198 được coi là hành động pháp lý đầu tiên, khẩn cấp để thực hiện ngay, với mục tiêu lớn nhất là góp phần khắc phục tình trạng chủ trương chờ sửa luật”, ông nhấn mạnh.

Ông Hiếu cho rằng, Nghị quyết 198 đã đưa ra những giải pháp tối thiểu, Chính phủ và các bộ ngành hoàn toàn có thể thực hiện được. Ví dụ, nghị quyết yêu cầu bãi bỏ ít nhất 30% chi phí tuân thủ trong thủ tục hành chính, nhưng điều đó không hạn chế việc Chính phủ bãi bỏ hoàn toàn hay 60-70%.

Bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn BIM, phụ trách Ban Phát triển dự án, cho biết, với Nghị quyết 68, doanh nghiệp đang chờ thêm những nghị định, thông tư để có cơ chế rõ ràng, hành lang pháp lý triển khai thuận lợi trong thời gian tới.

Bà cho rằng, việc phân cấp, phân quyền từ Chính phủ, bộ ngành xuống địa phương, cắt giảm thủ tục hành chính cho doanh nghiệp trong triển khai dự án là một trong những tín hiệu rất đáng mừng, tạo đà thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện các dự án.

“Vừa qua, Thủ tướng có chia sẻ việc cắt giảm lại các thủ tục cấp phép hay chấp thuận chủ trương đầu tư. Với dự án nhà ở, doanh nghiệp phải thực hiện hai bước, đó là chấp thuận đầu tư rồi mới đấu giá, đấu thầu. Thủ tục mất nhiều thời gian, trung bình mất thêm 6 tháng. Chính vì thế, việc cắt giảm thủ tục chấp thuận đầu tư sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp triển khai.

Ông Nguyễn Kim Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Kim Nam Group, đề xuất, bên cạnh Nghị quyết 68, có thể xem xét ban hành một nghị quyết hay thể chế cụ thể cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển.

“Nếu đã mở 'cao tốc' cho số đông đi vào, thì không chỉ là tập đoàn, doanh nghiệp lớn mà cần mở nghị quyết riêng cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa để họ được bảo vệ, được tạo động lực phát triển. Chúng ta cần cụ thể hóa hơn nữa bằng nghị quyết, thể chế để chuyển được 5 triệu hộ kinh doanh cá thể sang doanh nghiệp phát triển bền vững”, ông Hùng bày tỏ.

>> Nói thủ tục khó dễ, nhưng hỏi thật: Doanh nghiệp Việt đã đủ 'chín' hay chưa?