Làng cổ hơn 500 tuổi giữa lòng Hà Nội: Pha trộn kiến trúc Á và Âu, nơi sản sinh trên 1.000 người có học vị từ cử nhân đến tiến sĩ
Trong những năm qua, ngôi làng đã trở thành một trong các điểm thu hút khách tham quan, nghiên cứu tìm hiểu và học tập.
Làng cổ Đông Ngạc là một trong những ngôi làng cổ nhất ở Hà Nội, thuộc phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm. Quần thể các công trình kiến trúc có niên đại hàng trăm năm vẫn còn hiện diện cho đến ngày nay.
Không chỉ là một ngôi làng cổ mà nơi đây còn được mệnh danh là làng khoa bảng, nhiều người đỗ đạt nhất Hà Nội, có nhiều vị tiến sĩ Hán học, Tây học xuất thân từ đây. Làng có trên 1.000 học vị từ cử nhân đến tiến sĩ, nhiều người được phong hàm giáo sư, hay giữ các chức vụ cao cấp của Nhà nước xuyên suốt chiều dài lịch sử.
 |
 |
| Làng cổ Đông Ngạc và những ngôi nhà trăm tuổi. Ảnh: Báo Xây Dựng |
Làng cổ Đông Ngạc hiện có diện tích khoảng 120ha, gồm 5 xóm với nhiều di tích, kiến trúc được xây dựng từ hàng trăm năm trước. Làng hiện còn trên 100 ngôi nhà cổ có thời gian xây dựng trên 100 năm, trong đó có nhiều ngôi nhà gỗ được đục chạm công phu, bảo tồn nguyên trạng, còn có những ngôi nhà thờ cổ được dựng từ mấy thế kỷ trước.
>> 8 căn nhà chắn ngang đường dự án 1.500 tỷ mở rộng cửa ngõ TP. HCM
Nét cổ kính được thể hiện rõ từ cổng làng cho đến các ngôi nhà. Cổng làng Đông Ngạc được xây dựng hình tháp bút, các cổng nhà dân đều được khắc chữ Hán - Nôm, trong mỗi nhà thờ đều có hoành phi câu đối.
 |
 |
 |
| Nhà thờ cổ Họ Đỗ, phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm. Ảnh: UBND Bắc Từ Liêm |
Trong hệ thống nhà cổ ở Đông Ngạc có sự hòa trộn giữa hai trường phái kiến trúc Pháp - Việt. Đan xen giữa các ngôi từ đường theo lối kiến trúc truyền thống phương Đông là những biệt thự được xây dựng từ đầu thế kỷ XX theo kiến trúc Pháp. Đó là tư gia của những trí thức Tây học hoặc thương gia phát đạt. Đây cũng là một trong những nét riêng độc đáo của làng cổ Đông Ngạc.
Hiện tại, nhiều ngôi nhà xây theo kiểu biệt thự to đẹp nhưng vẫn giữ lại gian nhà cổ thấp lùn bên cạnh. Trên các cổng của các ngôi nhà cổ đều khắc chữ Hán Nôm, trong các nhà thờ của các dòng họ đều có các bức hoành phi câu đối.
 |
 |
| Làng Đông Ngạc pha trộn giữa văn hoá Á và Âu. Ảnh: Báo Xây Dựng |
Trong những năm qua, làng cổ Đông Ngạc đã trở thành một trong các điểm thu hút khách tham quan, nghiên cứu tìm hiểu và học tập. Hiện nay, phường Đông Ngạc có 32 di tích bao gồm đình, đền, chùa, văn chỉ, miếu, di tích cách mạng kháng chiến, nhà thờ họ và rất nhiều kiến trúc nhà cổ. Tiêu biểu cho những di tích lịch sử văn hóa đó phải kể đến đình Đông Ngạc, chùa Tư Khánh, nhà thờ họ Đỗ, nhà thờ họ Phan và Văn chỉ Đông Ngạc.
Hiện tại, làng cổ Đông Ngạc được bảo tồn theo hướng: bảo tồn một số kiến trúc cổ, không gian làng cổ truyền thống khoa bảng, di sản phi vật thể và các giá trị nhân văn. Mỗi di sản có một hình thức và mức độ bảo tồn riêng phù hợp với tính chất, quy mô từng loại, đảm bảo giữ nguyên các giá trị gốc.
