Lời khuyên giúp nhà đầu tư trẻ vượt qua thị trường khó khăn

Theo CNBC, trong thời gian đầu đại dịch Covid-19, hoạt động đầu tư trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Chứng khoán bùng nổ, các ứng dụng đầu tư cá nhân mọc lên liên tiếp, các diễn đàn bàn luận sôi nổi và đến cả thị trường tiền số cũng phát triển mạnh. Đầu tư tài chính đột nhiên trở nên thú vị và dễ tiếp cận, đặc biệt đối với những người trẻ tuổi.

Nhưng hiện tại mọi thứ đã khác. Giá cả leo thang, lãi suất tăng cao, suy thoái kinh tế rình rập, xung đột chính trị giữa các quốc gia và cuộc khủng hoảng sinh hoạt phí toàn cầu đang khiến thị trường tài chính suy yếu.

Năm 2022 vừa qua thực sự là một năm khó khăn đối với các nhà đầu tư. Thị trường trái phiếu và thị trường vốn cổ phần đều trải qua những biến động lớn. Theo giám đốc đầu tư James McManus của Nutmeg nhận định, thị trường có lẽ khó hồi phục trong thời gian gần vì còn quá nhiều vấn đề chưa được giải quyết.

Tuy nhiên, nhà phân tích tài chính cá nhân cao cấp Myron Jobson cho rằng dù thị trường có biến động thì đầu tư vẫn tốt hơn là để tiền đấy. “Lịch sử đã chỉ ra rằng đầu tư có thể mang lại lợi nhuận cao hơn so với tiết kiệm trong thời gian dài”, ông cho biết.

Đối với nhiều nhà đầu tư trẻ tuổi, đây có thể là lần đầu tiên danh mục đầu tư của họ thua lỗ triền miên. Nhưng nhiều chuyên gia cho rằng điều này là một phần của chu kỳ bình thường chứ không phải một vấn đề quá đáng lo và thị trường có lên thì sẽ có xuống. Dưới đây là những gợi ý để giữ bình tĩnh dù cổ phiếu tiếp tục “xa bờ”.

Ưu tiên đầu tư dài hạn

Cả hai chuyên gia Jobson và Hollands đều cho rằng việc thị trường biến động thường xuyên có thể giải quyết bằng những chiến lược đầu tư dài hạn. Đối với họ, mỗi nhà đầu tư trẻ nên đặt cho mình những mục tiêu rõ ràng, ít nhất là khoảng 3-5 năm và chỉ nên đầu tư khoản tiền bạn chưa dùng đến trong ngắn hạn.

Ngoài ra, chuyên gia Hollands cũng cho rằng thị trường trì trệ thực tế lại là cơ hội tốt để các nhà đầu tư có nhiều thời gian học hỏi và nghiên cứu. “Một nhà đầu tư thành công bền vững là nhờ mua cổ phiếu của các công ty chất lượng cao khi giá cổ phiếu của họ tương đối thấp và bán chúng khi giá cao”, ông cho biết.

Còn để bảo vệ các khoản đầu tư khỏi những biến động của thị trường, chuyên gia Jobson cho rằng nhà đầu tư nên chia ra nhiều loại tài sản khác nhau: "Một danh mục đầu tư tốt là phải đa dạng và cân bằng".

Nhà đầu tư có thể tìm hiểu nhiều lĩnh vực khác nhau từ công nghệ, dịch vụ, vận tải... rồi chọn một vài công ty nổi bật trong mỗi ngành để đầu tư, hoặc nếu có khả năng thì nên xem xét nhiều loại tài sản khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu, phái sinh… Đặc biệt, các chuyên gia lưu ý rằng nhà đầu tư phải biết được khả năng chấp nhận rủi ro của mình ở mức nào.

Tiếp cận dần dần và tuân theo chiến lược

Ngoài ra, theo các chuyên gia, việc các nhà đầu tư tiếp cận dần dần và tuân theo một chiến lược cụ thể sẽ giúp giảm bớt căng thẳng khi thị trường lao dốc.

Cách tiếp cận này dựa trên việc đầu tư một lượng tiền nhỏ định kỳ, có thể là mỗi tháng hoặc mỗi tuần cho dù thị trường tăng hay giảm. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư bớt hành động cảm tính và có kỷ luật hơn. Tuy nhiên vẫn có rủi ro rằng nếu thị trường liên tục tăng thì nhà đầu tư sẽ hưng phấn thái quá.

Theo chuyên gia Hollands, đây là một chiến lược phù hợp cho những người mới bắt đầu và giúp loại bỏ những lo ngại về việc đầu tư đúng thời điểm. "Không cần quan tâm đến chuyện khi nào nên đầu tư, bạn cứ tiếp tục trải qua những biến động của thị trường và dần dần sẽ quen với việc bình ổn cảm xúc", ông giải thích.

Giám đốc McManus cũng đồng ý rằng chiến lược này sẽ giúp danh mục đầu tư trở nên vững vàng hơn trước các thị trường dễ bay hơi, nhưng nhà đầu tư cần chú ý vào nhiều ngành nghề chứ không phải chỉ chọn một.

Hiểu khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân

Đối với nhiều nhà đầu tư, nhất là những nhà đầu tư trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm, sự sụt giảm liên tục của thị trường chứng khoán toàn cầu gây ra không ít tâm lý bất an. Đó là lý do chúng ta cần chuẩn bị khả năng chấp nhận rủi ro ngay từ bước xây dựng danh mục đầu tư, chứ không phải đến khi thị trường trong giai đoạn bán tháo.

Khả năng chấp nhận rủi ro của mỗi cá nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có thời gian đầu tư, nhu cầu tiền mặt, cảm xúc và phản ứng khi gặp thua lỗ. Để tự đánh giá mức độ chịu rủi ro của bản thân, chúng ta có thể trả lời bảng câu hỏi hiện được cung cấp miễn phí bởi các trang web về đầu tư, hoặc thử nghiệm đầu tư chứng khoán ảo. Với đầu tư chứng khoán ảo, nhà đầu tư được trang bị kiến thức về thị trường, cách đặt lệnh, lên kế hoạch, điều tiết cảm xúc khi thị trường lên xuống để đưa ra quyết định giao dịch đúng lúc.

Rủi ro lớn nhất đến từ việc bạn không biết mình đang làm gì

Sự chao đảo của thị trường khiến nhiều nhà đầu tư lo sợ và không dám "xuống tiền". Nhưng Buffett cho rằng việc đổ tiền vào thị trường chứng khoán chỉ thực sự rủi ro khi bạn không biết làm thế nào cho đúng.

Khi bước chân vào đầu tư, bạn phải xác định rằng mình hoàn toàn có thể mất tiền. Tuy nhiên, nếu bạn biết chọn những công ty có tốc độ tăng trưởng vững chắc để đầu tư và xây dựng một danh mục đầu tư đa dạng, bạn vẫn có thể giành phần thắng.

Dẫu vậy, điều này không đồng nghĩa với việc mọi khoản đầu tư có tính toán đều sẽ mang lại lợi nhuận, và bạn sẽ không phải trải qua bất cứ năm tồi tệ nào khi nắm giữ cổ phiếu trong tay. Tuy nhiên, nếu bạn dành thời gian để xây dựng một danh mục đầu tư đúng đắn và lâu dài, bạn sẽ giảm thiểu được rủi ro tối đa – ngay cả khi bạn đầu tư vào giai đoạn khủng hoảng.

Chuẩn bị và đặt giới hạn cho những tổn thất tài chính

Nắm chắc cách thức hoạt động của thị trường chứng khoán giúp chúng ta nhận định và phân tích xác đáng trước các đợt suy thoái bất ngờ, từ đó đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt. Tuy vậy, những rủi ro trên thị trường là khó đoán định và có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Do vậy, chúng ta nên chuẩn bị sẵn sàng cho kịch bản tồi tệ nhất và có chiến lược kỹ lưỡng để giảm thiểu những tổn thất có thể xảy ra.