Mập mờ lãi suất cho vay khác nào bán hàng online nhưng 'giá cả inbox'

Mập mờ lãi suất cho vay

Đến thời điểm hiện tại, mới chỉ có một số ít các ngân hàng công khai lãi suất cho vay trên website. Khách hàng phải khó khăn lắm mới có thể tìm được thông tin này bởi ngân hàng ẩn trong những mục con. Điều này hoàn toàn trái ngược với việc tìm kiếm thông tin về lãi suất huy động.

Một số nhà băng chỉ công bố chung chung về thời hạn vay, hạn mức vay,… đồng thời tránh nhắc đến lãi suất cho vay bằng dòng thông tin ngắn gọn“Lãi suất cạnh tranh, vui lòng liên hệ... để biết thêm chi tiết”.

Sự mập mờ về lãi suất cho vay của không ít ngân hàng khiến người ta liên tưởng đến “chiêu” thường thấy ở những người bán hàng online trên mạng xã hội. Đó là công khai thông tin về sản phẩm nhưng lại… “giá cả inbox”.

Nam A Bank là ngân hàng hiếm hoi công khai lãi suất cho vay cũng như chênh lệch giữa lãi suất cho vay bình quân và lãi suất huy động. Mức chênh lệch này được ngân hàng công bố vào tháng 3/2024 là 2,59%. Trong đó, lãi suất cho vay bình quân các khoản cho vay phát sinh trong tháng 3 dành cho khách hàng doanh nghiệp là 7,9%/năm.

Các doanh nghiệp thuộc diện ưu đãi được vay với lãi suất 6%/năm. Đặc biệt, các khoản vay thuộc 5 lĩnh vực ưu tiên có lãi suất chỉ 4%/năm.

Đối với khách hàng cá nhân, lãi suất cho vay dài hạn phục vụ hoạt động kinh doanh (có tài sản đảm bảo) là 8,5%/năm; khoản vay dài hạn phục vụ nhu cầu đời sống (có tài sản đảm bảo) là 8,7%/năm. Tuy nhiên, các mức lãi suất này chỉ áp dụng trong vòng 3-9 tháng đầu.

Các khách hàng cá nhân được áp dụng mức lãi suất cơ sở ngắn hạn cho các khoản vay đến 1 năm là 8,2%/năm. Lãi suất cơ sở trung hạn, áp dụng cho các khoản vay từ trên 1 năm đến 5 năm là 9,2%/năm. Lãi suất cơ sở dài hạn, áp dụng cho các khoản vay trên 5 năm là 9,4%/năm.

Mới đây, Ngân hàng BIDV cũng công bố lãi suất cho vay bình quân là 6,49%/năm. Chênh lệch giữa lãi suất cho vay bình quân với lãi suất huy động vốn bình quân là 3,12%/năm.

Lãi suất huy động một đằng, áp dụng để cho vay một nẻo

Thực tế, việc công khai lãi suất cho vay của các ngân hàng nhìn chung mới chỉ dừng lại ở việc công bố lãi suất cơ sở.

Lãi suất cơ sở là lãi suất tham chiếu được ngân hàng dùng để điều chỉnh lãi suất cho vay sau thời gian cố định lãi suất theo nguyên tắc: lãi suất cho vay = lãi suất cơ sở + biên độ.

Tuy nhiên, biên độ bao nhiêu tuỳ thuộc vào từng thời kỳ và từng ngân hàng. VPBank là nhà băng hiếm hoi công khai biên độ (cộng hoặc trừ) lãi suất cho vay, từ 0,5-3%/năm.

Lãi suất cho vay tham chiếu đối với các khoản vay dành cho cá nhân sau ngày 16/10/2023 tại VPBank là 7,1%/năm (kỳ hạn vay ngắn hơn hoặc bằng 12 tháng), 7,7%/năm (kỳ hạn vay từ 12-36 tháng) và 7,8%/năm (kỳ hạn vay từ 36-60 tháng).

Khảo sát của VietNamNetđối với các ngân hàng còn lại công khai lãi suất cơ sở, tại ABBank, lãi suất cho vay cơ sở dành cho khách hàng cá nhân áp dụng từ 24/2 là 9,65%/năm.

Mức lãi suất nêu trên được áp dụng để tham chiếu điều chỉnh lãi suất cho vay đối với các khoản vay mà trên thỏa thuận cho vay có quy định nguyên tắc điều chỉnh lãi suất là “Theo mức lãi suất cơ sở từng thời kỳ”.

Tại Ngân hàng VietBank, lãi suất cơ sở được dùng để tham chiếu lãi suất cho vay là 9%/năm với kỳ hạn vay ngắn hơn hoặc bằng 12 tháng và 9,5%/năm với kỳ hạn vay trên 12 tháng.

Ngân hàng OCB áp dụng lãi suất cơ sở có kỳ hạn 12 và 13 tháng lần lượt là 7,5-7,6%. Lãi suất cơ sở được áp dụng cho các khoản vay có thời hạn vay từ 6 tháng trở lên, lãi suất cho vay thả nổi với kỳ điều chỉnh lãi suất 6 tháng/lần.

Còn tại NCB, lãi suất cho vay tham chiếu áp dụng cho khách hàng doanh nghiệp từ 7/2 là 9%/năm.

Tại OceanBank, lãi suất cơ sở dành cho các khoản vay của khách hàng doanh nghiệp được ngân hàng cập nhật từ 26/1 là 4,3%/năm đối với các khoản vay thời hạn dưới 6 tháng, và 5%/năm với các khoản vay có thời hạn từ 6 tháng trở lên. Đây có thể xem là mức lãi suất cơ sở thấp nhất hiện nay, ngoại trừ nhóm Big4.

Tại PVCombank, kể từ 1/1, lãi suất cơ sở để xác định lãi suất cho vay (áp dụng chung cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp) là 9%/năm đối với kỳ hạn 12 tháng trở xuống và 10%/năm đối với kỳ hạn trên 12 tháng.

SHB áp dụng lãi suất cơ sở từ 27/2 là 7,4-8,4%/năm tuỳ từng kỳ hạn vay từ 12 tháng. Cụ thể, lãi suất cơ sở cho kỳ hạn vay từ 12-36 tháng là 7,4%/năm; từ trên 36 tháng đến 60 tháng là 8,1%/năm và từ trên 60 tháng là 8,4%/năm.

Đáng chú ý là việc áp dụng “lãi suất huy động” vào lãi suất cho vay của CBBank và MB.

Tại CBBank, kể từ 1/3, lãi suất cơ sở từ 8-8,5% tương ứng với kỳ hạn 12 và 24 tháng. Trong trường hợp lãi suất cho vay được điều chỉnh, CBBank sẽ dùng lãi suất huy động để xác định lãi suất cho vay theo nguyên tắc: lãi suất cho vay = lãi suất huy động + biên độ.

Điều đáng nói là mức lãi suất huy động đang được CBBank áp dụng trong cách tính này như sau: kỳ hạn 12 tháng là 8%/năm, kỳ hạn 24 tháng là 8,5%/năm.

Mức “lãi suất huy động” nói trên (dùng làm cơ sở xác định lãi suất cho vay khi điều chỉnh lãi suất cho vay) khác xa so với lãi suất huy động thực tế đang được CBBank dành cho người gửi tiền. Hiện lãi suất tiết kiệm cao nhất kỳ hạn 12 và 24 tháng tại ngân hàng này lần lượt là 4,65% và 4,9%/năm.

Tương tự, Ngân hàng MB công bố lãi suất tham chiếu cho vay theo “lãi suất huy động tiết kiệm dân cư” là 7,4%/năm (kỳ hạn 12 tháng) và 8,1%/năm (kỳ hạn 24 tháng). Đây cũng là lãi suất cơ sở dành cho khách hàng cá nhân khi cho vay. Tuy nhiên, lãi suất huy động thực tế đang được MB áp dụng với người gửi tiền tại hai kỳ hạn này là 4,6-4,7%/năm.

Đối với khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa, lãi suất cơ sở để MB tính lãi suất cho vay là 7,8%/năm (đối với khoản vay có thời hạn từ 12 đến dưới 60 tháng) và 8,1%/năm (đối với khoản vay có thời hạn trên 60 tháng).

Lãi suất cho vay ở Việt Nam cao gấp đôi các quốc gia khác